Στις 28 Οκτωβρίου 2018 ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύριλλος προέστη της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό της Παναγίας Παντων των Θλιβομένων η Χαρά (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος) στην οδό Μπολσάγια Ορντύνκα Μόσχας.

Κατόπιν Θείας Συνάξεως παρετέθη γέυμα, κατά το οποίο ο Προκαθήμενος μίλησε για την πνευματική ενότητα των λαών της ποιμαντικής ευθύνης της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, τις ακαταστασίες στην οικουμενική Ορθοδοξία, οι οποίες οφείλονται στις μη φιλικές ενέργειες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

«Απεκόμισα πάρα πολύ θερμές και αγαθές αναμνήσεις από την επίσκεψη στη Λευκορωσία, τη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου στο Μινσκ. Επανήλθα πτερωμένος στη ψυχή. Πράγματι, έχουμε πνευματική και κανονική ενότητα και με αυτή την ιδέα της κανονικής ενότητας  τρέφονται η Ιεραρχία, ο κλήρος και οι πιστοί της Ορθοδόξου Εκκλησία της Λευκορωσίας», ανέφερε ο Αγιώτατος Πατριάρχης σε σχέση με την πρόσφατη μετάβασή του στη Δημοκρατία της Λευκορωσίας.

Στρεφόμενος στην κατάσταση στην Ουκρανία ο Πατριάρχης Κύριλλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η χώρα αυτή κατέληξε «πεδίο έριδας» κατόπιν επιδράσεως των εξωτερικών δυνάμεων. «Τεράστιες γεωπολιτικές και οικονομικές δυνάμεις ενεπλάκησαν σήμερα στην Ουκρανία, προκειμένου να διασπάσουν τον ιστορικό χώρο της Αγίας Ρως», τόνισε ο Προκαθήμενος, και πρόσθεσε, γι΄αυτό τη μεγάλη μου ευγνωμοσύνη οφείλω στην Ιεραρχία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, η οποία υπό δεινότατες συνθήκες διαφυλάττει ενότητα, κηρύττει εκείνα, τα οποία ανταποκρίνονται στην ιστορική αλήθεια».

«Δηλαδή, η Εκκλησία στην Ουκρανία εξακολουθεί να πράττει εκείνο, το οποίο ο καθένας μας έπραξε τη σοβιετική εποχή. Όλη η ιδεολογία λειτούργησε εἰς βάρος μας, ενώ εμείς κηρύττατμε την αλήθεια του Χριστού και μάλιστα κατά τον τρόπο για να αποφεύγουμε να προκαλούμε τις πανίσχυρες αρχές, ωστόσο μιλούσαμε», συμπλήρωσε ο Πατριάρχης Κύριλλος.

Ο Προκαθήμενος τόνισε ότι η ενότητα της Εκκλησίας δεν έχει σχέση με το αυτοκρατορικό σύστημα διακυβερνήσεως, αλλά αποτελεί ορατή απόδειξη της πνευματικής, της διανοητικής και της πολιτιστικής ενότητας των λαών της ιστορικής Ρως. Κατά τον Αγιώτατο, οι αρχαίοι χρονικογράφοι αποκάλεσαν τη χώρα «Ρως», «Ρωσική γη», χωρίς να τη χωρίζουν σε Ουκρανία, Λευκορωσία η Μεγάλη Ρωσία, και «όλοι εμείς είναι απόγονοι των Ρώσων, ο, τι και να λέγεται σήμερα, όποιες άτοπες ιστοριοσοφικές ιδέες και να διοχετεύονται σήμερα στην κοινωνική συνείδηση».

«Πράγματι αποτελούμε ένα έθνος, και ουδέποτε φοβάμαι να μιλώ σχετικά. Έχουμε διαφορετικές διαλέκτους, πολιτιστικές ιδιαιτερότητες, ἐν τούτοις αποτελούμε ένα έθνος με καταγωγή από τη βαπτιστική κολυμβήθρα του Κιέβου. Ο Θεός να δώσει το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίο μᾶς ενώνει όχι πολιτικά, ούτε οικονομικά, αλλά πνευματικά, να ζει και να ποιμαίνει όλες τις εθνότητες, τις οποίες ενώνει η μεγάλη ιστορική Ρως», σημείωσε ο Προκαθήμενος.

«Όσον δέ αφορά τις πρόσφατες ενέργειες της Κωνσταντινουπόλεως, θέλω να υπογραμμίσω: ουδεμία σύγκρουση υπάρχει μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας! Απλά η Μόσχα προστατεύει τις απαρασάλευτες κανονικές αρχές. Εάν μια Εκκλησία στηρίζει τους σχισματικούς, αθετεί κανόνες, παύει να είναι Ορθόδοξη Εκκλησία. Δι’αυτό σήμερα η θέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, η οποία έπαυσε να μνημονεύει τον Κωνσταντινουπόλεως, δεν αφορά  μονο τις σχέσεις μεταξύ δύο Πατριαρχείων, πρόκειται για την ίδια τη φύση της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

«Κάποτε, καθώς συζήτησα το θέμα του πρωτείου Κωνσταντινουπόλεως με τον περίφημο Ρώσο και Αμερικάνο θεολόγο τον πατέρα Αλέξανδρο Σμέμαν, αυτός με σοφία διατύπωσε το εξής:  «Εάν ωστόσο θέλουμε Πάπα, να στραφούμε σ΄εκείνο, ο οποίος έχει πλουσιότερη πείρα», με την έννοια ότι, σε καμία περίπτωση δεν θα πάμε στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπολεως. Και όμως δεν θέλουμε Πάπα! Είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι η συνοδική διοίκηση της Εκκλησίας είναι ο μόνος ορθός τρόπος διοικήσεως. Εάν κάποιος αυτή τη στιγμή κάνει εισπήδηση σε δικαιοδοσίες των άλλων Εκκλησιών, αθετεί όλους τους κανόνες και η μόνη απάντηση την οπία μπορεί να εισπράξει εξαιτίας αυτών των παραβάσεων στις οποίες ανερυθριάστως προβαίνει, αποτελεί μια ίσυχη απαντησή μας: αδυνατούμε πλέον να κοινωνούμε μαζί σας, διότι παρεκλείνατε από την Ορθοδοξία. Ο Θεός νας σας κρίνει πλέον, και Αυτός σίγουρα θα κρίνει», τονισε ο Πατριάρχης Κύριλλος.

«Ζούμε μια ιστορική στιγμή, την οποία μπορούμε να παραβάλουμε με την εποχή της ουνίας Φερράρας-Φλωρεντίας. Τότε ο Μητροπολίτης Κιέβου, Μόσχας και πάσης Ρωσίας Ισίδωρος, αφού πρόδωσε την  Ορθοδοξία, φανταζόταν ότι, ευρισκόμενος στην κορυφή της εξουσίας, θα καθυποτάξει τους πάντες στην έδρα της Ρώμης. Και όμως εκδιώχθηκε από τον Μεγάλο Ηγέμονα, τον κλήρο κα τον λαό, – υπενθύμισε ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος και πρόσθεσε, αυτή η αντίσταση το λαού, των κληρικών και της ιεραρχίας μας σε κάθε ανόσιο, σε κάθε αίρεση και σχίσμα αποτελεί εγγύηση διαφυλάξεως της Ορθοδοξίας παγκοσμίως και της ενότητός μας».

«Χαίρομαι που οι τελευταίες αποφάσεις των εκκλησιαστικών αρχών βρήκαν απόλυτη κατανόηση στον πιστό μας λαό, την Ιεραρχία και τον κλήρο. Βεβαίως, ο Πατριάρχης ζει μια δύσκολη εποχή. Αλλά την δύσκολή εποχή ζει όλη μας η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας και οι οικουμενική Ορθοδοξία. Δι΄αυτό σας παρακαλώ να μείνειτε ενωμένοι και να δέεσθε υπέρ της Ρωσικής Εκκλησίας και ολόκληρης της Ορθοδοξίας», έκλεισε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύριλλος.