Στη συνάντηση του Προέδρου της Ουκρανίας Π. Ποροσένκο με τα μέλη του Πανουκρανικού Συμβουλίου Εκκλησιών και Θρησκευτικών Σωματείων, η οποία έγινε κατόπιν πρωτοβουλίας του Αρχηγού Κράτους, συμμετέχει στις 21 Μαρτίου 2019 ο Προκαθήμενος της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Ονούφριος.

Ο Μακαριώτατος κ. Ονούφριος έφθασε συνοδευόμενος από τον Μητροπολίτη Μπορίσπολ και Μπροβάρυ Αντώνιο, τον Πρωτοσύγκελο της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και ο Πρωθιερέας Νικόλαος Ντανιλέβιτς, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Στην παρέμβασή του ο Π. Ποροσένκο τόνισε την προστασία των αρχών της θρησκευτικής ελευθερίας. «Ως Πρόεδρος, ως εγγυητής των συνταγματικών δικαιωμάτων, θα κάνω το παν για να προστατεύσω τη θρησκευτική ελευθερία στην Ουκρανία. Το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο κοινής δράσης. Η βία δεν μπορεί ποτέ να είναι μια μέθοδος επιλύσεως προβλημάτων», σημείωσε ο κ. Ποροσένκο.

Αφού ανέλαβε τον λόγο ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριος ευχαρίστησε τον Αρχηγό Κράτους για τη δυνατότητα συναντήσεως και ανέφερε το εξής:

«Κατ΄αυτές τις ευλογημένες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Εκκλησία μας καλεί σε μετάνοια, σε εγκράτεια και σε συμφιλίωση με τους πλησίον. Η αποστολή της Εκκλησία είναι να φροντίζει τα πνευματικά, τα ηθικά, να καθοδηγεί τους ανθρώπους στο Θεό, να κηρύττει την αγάπη, τη συγχώρεση και την ειρήνη. Η αποστολή της Πολιτείας είναι να φροντίζει την υλική πλευρά της ανθρώπινης ζωής, να μεριμνά για την εφαρμογή των νόμων κλπ.

Εντούτοις,  τόσο σ ’αυτές τις ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, όσο και κατά μεγάλο χρονικό διάστημα προ της ενάρξεως αυτής, στο θρησκευτικό τομέα της χώρας μας συμβαίνουν γεγονότα, τα οποία μᾶς λυπούν. Εννοώ τις κατασχέσεις των ναών, τις παρεμβάσεις των αρχών στα εκκλησιαστικά και άλλες παραβάσεις νόμου.

Ειδικότερα δε, οι επικεφαλής των συμβουλίων των χωριών, των πόλεων, οι επικεφαλής των τοπικών διοικήσεων και βουλευτές συγκαλούν συνελεύσεις των εδαφικών κοινοτήτων και διοργανώνουν παράνομες ψηφοφορίες, προκειμένου να αλλάξουν την υποταγή θρησκευτικών κοινοτήτων. Τούτο αντιτίθεται άμεσα στο νόμο της Ουκρανίας ὑπ’αρίθμ. 2683 (νομοσχέδιο 4128-δ), ο οποίος αναφέρει ότι μόνο η θρησκευτική κοινότητα με 2/3 των ψήφων δικαιούται να το κάνει, και όχι η εδαφική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις βίαιες καταλήψεις των ναών μας, τις εκδιώξεις των κοινοτήτων μας όταν αυτές αναγκάζονται να προσεύχονται σε σπίτια. Ιδίως, σε σπίτια λειτουργούνται οι κοινότητές μας στο Βολύν: χωριά Νιτσεγκόφκα, Κρσανοβόλια, Γκοντόμιτσι (περιοχή Μανέβιτσ), σε χωριά Ζιντίτσιν, Κλεπάτσ, Μπερεστιανόγιε, Κουλτσίν (περιοχή Λουτσκ), Μπερεστέτσκο, Πεσκί, Ζβινιάτσε, Σκομπέλκα (περιοχή Γκορόχοβο). Και αυτά δεν είναι πλήρη στοιχεία που αφορούν μόνο την περιφέρεια Βολύν. Σε διάφορες περιφέρειες έχουν καταγραφεί πάρα πολλά παρόμοια περιστατικά. Συχνά η αστυνομία αδρανεί παραμένοντας παθητικός παρατηρητής.

Θέλω να τονίσω δεν είμαστε εμείς, οι οποίοι οι ίδιοι καταλαμβάνουμε τους δικούς μας Ναούς, και δεν είναι κοινότητές μας, οι οποίες οι ίδιες κόβουν τις κλειδαριές των ναών τους, όπως καμιά φορά ισχυρίζονται δημοσιεύματα των ΜΜΕ μας. Έρχονται άνθρωποι ξένοι για την Εκκλησία, οι οποίοι δεν εκκλησιάζονταν, αλλά ούτε εκκλησιάζονται.

Από τα τελευταία κραυγαλέα περιστατικά καταγράφηκε εκείνο στην κωμόπολη Μπαράνοφκα της Περιφέρειας Ζιτομίρ, όπου την Κυριακή της Συγνώμης ο βουλευτής του Ριζοσπαστικού Κόμματος Ολέγκ Κοβάλσκι συγκάλεσε «συνέλευση», μετά από την οποία έστειλε 400 άτομα να καταλάβουν το Ναό Γενεθλίου της Θεοτόκου της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ως αποτέλεσμα ο όχλος όρμησε στο Ναό. 150 ενορίτες, οι οποίοι ευρίσκονταν μέσα, ξυλοκοπήθηκαν, πεταχτήκαν από το κλιμακοστάσιο και εκδιώχθηκαν έξω από την αυλή του Ναού.

Ουδείς εκ των δημοσίων υπαλλήλων ανέλαβε ευθύνη για τέτοιες παράνομες πράξεις, την υποδαύλιση της θρησκευτικού μίσους και την απόπειρα καταλήψεως Ναού. Ενώ ένας από τους ιερείς της Εκκλησίας μας, ο οποίος προστατεύει τους Ναούς μας και υπερασπίζεται την έννομη τάξη, εννοώ τον Πρωθιερέας Βίκτορα Ζεμλιανόι από την εκκλησιαστική επαρχία Ρόβνο, δέχεται πίεση, διώκεται ποινικά και τον υποπτεύονται με βάση τα άρθρα ὑπ’αριθμ. (μέρος 1) και ὑπ’αρίθμ. 300 (μέρος 1). Όλες οι κατηγορίες είναι πλαστές. Επίσης καταβάλλονται προσπάθειες να του επιλέγουν μέτρα καταστολής. Όπως μᾶς κατέστη γνωστό, η πίεση στον Ιερέα μας ασκείται κατόπιν εντολής του αρχηγού του Τμήματος της Υπηρεσίας της Ασφάλειας της Ουκρανίας της Περιφέρειας Ρόβνο Βασιλείου Μπέντρυ. Σε ορισμένες άλλες περιοχές της Ουκρανίας επίσης έχουν ανοίξει παρόμοια ποινικά φάκελα. Εκτιμούμε ότι έχουν ανοίξει κατόπιν εντολής ως τρόπος πιέσεως στους κληρικούς και τους πιστούς της Ουκρανικής μας Ορθοδόξου Εκκλησίας και θεωρούμε ότι είναι απαράδεκτη μια τέτοια δίωξη σε μια δημοκρατική κοινωνία διότι παραβιάζει την ελευθερία του θρησκεύειν.

Τα ΜΜΕ διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες περί αποχωρήσεις των 450 θρησκευτικών κοινοτήτων από  την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Και όμως, σύμφωνα με τα δικά μας στοιχεία μόλις 42 ενορίες αποφάσισαν να προσχωρήσουν στην Τοπική Εκκλησίας της Ουκρανίας, εννιά εκ των οποίων εντάχθηκαν χωρίς τους Ιερείς τους.  Οι λοιπές 55 ούτως λεγόμενες «οικειοθελείς μεταβάσεις» συνοδεύθηκαν από το κόψιμο κλειδαριών, το ξυλοδαρμό των πιστών και εκ των πραγμάτων αποτελούν καταλήψεις.  Έχουν καταγραφεί 137 περιστατικά με την υπερψήφιση της μεταβάσεως στην Τοπική Εκκλησία της Ουκρανίας από την εδαφική κοινότητα παρά την αντίθετη βούληση της θρησκευτικής κοινότητας. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι πιστοί μας μαζί με τους Ιερείς παραμένουν και λειτουργούνται στους Ναούς τους, παρόλο που οι τοπικές αρχές ανακοινώνουν μεταβάσεις.

Τα περιστατικά απειλών, εκφοβισμού, πιέσεων στους κληρικούς της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, η διάκριση και άλλες παραβάσεις δικαιωμάτων και ελευθεριών της Εκκλησίας μας έχουν ήδη μπει σε στόχαστρο της Αρχής του Ύπατου Αρμοστή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και δημοσιεύθηκαν στον απολογισμό της από 12ης Μαρτίου 2019.

Όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στα χωριά και σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στο κύρος των αρχών, όσο και εκείνο του Προέδρου.

Γι΄αυτό να Σας παρακαλέσω, Πιότρ Αλεξέγιεβιτς, να δώσετε οδηγίες στους τοπικούς άρχοντες να παύσουν να αναλαμβάνουν τεχνητές πρωτοβουλίες σχετικά με την αλλαγή υποταγής. Με αυτά θα σταματήσουν οι συγκρούσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Είμαι βέβαιος ότι όλα αυτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή γύρω από την Εκκλησία μας ειδικότερα μεταξύ των Ορθοδόξων, δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να προχωρήσουμε. Αυτό σίγουρα δεν είναι το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει στην ενότητα. Είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε την παρατυπία αυτής της πορείας, να εξαγάγουμε συμπεράσματα από τα λάθη και να αναζητήσουμε άλλους τρόπους ενοποίησης της Εκκλησίας. Οι ενέργειες αυτές των κατασχέσεων των ναών μας, θυμίζουν αυτά που βιώσαμε στις αρχές τις δεκαετίας του 1990. Γι΄αυτό εάν είναι αδύνατον να διορθωθεί πλήρως η κατάσταση, καλό θα ήταν να αρχίσει κανείς με το να μην την επιδεινώνει.

Κύριε Πρόεδρε! Θέλω να μας καταλάβετε σωστά. Εμείς, δηλαδή η Ουκρανική μας Ορθόδοξη Εκκλησία, τάσσεται υπέρ της Ουκρανίας, υπέρ της ακεραιότητας αυτής και υπέρ του ενωμένου κράτους. Επίσης είναι υπέρ της γαλήνης, της ειρήνης και της ενότητας του λαού μας. Πάντοτε υπερασπίζαμε αυτά και προχωρούσαμε σε σχετικές δηλώσεις. Όσα είχα προαναφέρει μόνο βλάπτει την Πολιτεία. Κάντε κάτι για να τεθεί τέρμα σε αυτά. Είμαι βέβαιος ότι μπορείτε!».

Αντιδρώντας στα του Προκαθημένου της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Αρχηγός Κράτους τόνισε ότι ούτε αυτός, αλλά ούτε οποιαδήποτε περιφερειακή διοίκηση έδωσαν οδηγίες στους τοπικούς άρχοντες  σχετικά με τη μετάβαση Ναών μιας ομολογίας στη δικαιοδοσία μιας άλλης. Ο Π. Ποροσένκο συμβουλεύθηκε τους ενδιαφερόμενους σε παρόμοιες περιπτώσεις να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και πρότεινε στον Μακαριώτατο κ. Ονούφριο μια κατ’ ιδίαν συνάντηση προς συζήτηση των ἐν λόγῳ κρισίμων ζητημάτων.

Απαντώντας ο κ. Ονούφριος ενεχείρισε στον Πρόεδρο ένα κατάλογο των κατειλημμένων Ι. Ναών και καταγραφή λοιπών περιστατικών παραβάσεις εἰς βάρος της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο κ. Ποροσένκο έδωσε εντολή στους βοηθούς του να εξετάσουν την κατάσταση και να προβούν σε απάντηση σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.

Κατόπιν λήξεως της επισήμου εκδηλώσεως ο Π. Ποροσένκο είχε μια σύντομη κατ’ ιδίαν συνεργασία με τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριο.