Η απόφαση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, με ενεργό ανάμειξη της Κυβερνήσεως της Ουκρανίας, να χορηγήσει το αυτοκέφαλο σε μια νέα εκκλησιαστική δομή αποτελεί ένα επιπρόσθετο τρόπο διαιρέσεως των λαών της Ρωσίας και της Ουκρανίας, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αιματοχυσία και βία.  Σε σχετική δήλωση προέβη στις  17 Δεκεμβρίου 2018, συνομιλώντας με ανταποκριτή του πρακτορείου ειδήσεων TASS ο Πρωθιεράρχης της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας Μητροπολίτης Ανατολικής Αμερικής και Νέας Υόρκης Ιλαρίωνας.

«Αυτή η εκχώρηση της αυτοκεφαλίας είναι μια απολύτως αντικανονική πράξη του Κωνσταντινουπόλεως, δηλαδή του ούτως λεγομένου Οικουμενικού Πατριάρχη, η οποία έγινε σε παραβίαση όλων των εκκλησιαστικών κανόνων, – τόνισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας και πρόσθεσε, αυτή η πράξει του μόνο επιδεινώνει την κατάσταση διαιρέσεως μέσα στους πιστούς στην Ουκρανία. Διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για ένα πολιτικό τρόπο του περαιτέρω χωρισμού μεταξύ του λαού της Ουκρανίας και της Ρωσίας, διότι ο Πρόεδρος της χώρας πιέζει πολύ την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, χαρακτηρίζοντας αυτή «μοσχοβίτικη».

«Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία του Ουκρανικού λαού εκκλησιάζεται σε Ναούς της κανονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας. Σε περίπτωση βιαίων πράξεων από την πλευρά της κυβερνήσεως της Ουκρανίας σε βάρος της Ορθοδόξου μας Εκκλησίας, αυτό ίσως θα προκαλέσει ακόμη και την αιματοχυσία και το μαρτύριο του ποιμνίου. Δεν είναι καθόλου καλή αυτή η κατάσταση. Προσευχόμαστε ο Κύριος να δαψιλεύσει ειρήνη στην Ουκρανία και το λαό της, προκειμένου οι Ορθόδοξοι χριστιανοί να μείνουν αφοσιωμένοι στην Εκκλησία του Χριστού και να μην παρασυρθούν από τους τεχνητώς δημιουργηθέντες εκκλησιαστικούς θεσμούς».

Κατά τη γνώμη του Μητροπολίτη Ανατολικής Αμερικής και Νέας Υόρκης Ιλαρίωνα, η κατάσταση μπορεί να διορθωθεί και η ενότητα μπορεί να αποκατασταθεί εάν η Κωνσταντινούπολη ανακαλέσει όλες τις ειλημμένες παλαιότερα αποφάσεις και πράξεις έναντι της Εκκλησίας της Ουκρανίας. «Μεγάλη «προσφορά» σε αυτή τη διαίρεση είναι του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οφείλει να αποδεχθεί το λάθος του, πιστεύει ο Πρωθιεράρχη της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας. Βεβαίως, αμφίβολο είναι να το κάνει αυτό, και όμως μέχρις ότου στους Ορθοδόξους χριστιανούς ασκείται τόση πίεση εκ μέρους της εκεί κυβερνήσεως και της νεόκοπης αυτοκεφαλίας, δεν θα επιτευχθεί καμία συμφιλίωση ή ησυχία στη χώρα. Υπάρχουν σκληροπυρηνικές δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες θα αγωνίζονται να σπείρουν έχθρα».

Ουδεμία κοινωνία είναι εφικτή με τη νεόκοπη εκκλησιαστική δομή στην Ουκρανία, τόνισε ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας: «Το συλλείτουργο είναι αδύνατο, οι πιστοί δεν πρέπει να εκκλησιάζονται σε Ναούς αυτούς, εάν θεωρούν τον εαυτό τους Ορθοδόξους χριστιανούς…Η κανονική Εκκλησία είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Ονούφριο και την περί αυτόν Σύνοδο», υπογράμμισε ο κ. Ιλαρίωνας και υπενθύμισε ότι κατά το παρόν δεν υπάρχει ευχαριστιακή κοινωνία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, οι ενέργειες του οποίου οδήγησαν σε διεκκλησιαστικό σχίσμα. «Δεν συλλειτουργούμε έως ότου διορθωθεί αυτό το μεγάλο σφάλμα», – είπε ἐν κατακλείδι ο Ιεράρχης.