Κατόπιν λήψεως του Μηνύματος του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυρίλλου προς τον Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο από το Βατικανό, όπου αναφέρεται  στα προς ψήφιση από το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας νομοσχέδια ὑπ’ αριθμ. 4128 και 4511 η Πρέσβης της Ουκρανίας παρά την Αγία Έδρα κα Τατιάνα Ιζέφσκαγια προσεκλήθη στις 17 Μαΐου 2017 στο Υπουργείο Εξωτερικών του Βατικανού, όπου της εξεφράσθη ο προβληματισμός της Αγίας Έδρας για την προγραμματιζόμενη από το Κοινουβούλιο της Ουκρανίας εξέταση των ἐν λόγῳ νομοσχεδίων, τα οποία αποβλέπουν στη δημιουργία της νομικής βάσεως για την παρέμβαση της κοσμικής Πολιτείας στα εκκλησιαστικά.

Όπως τονίσθηκε επανειλημμένως από θρησκευτικούς παράγοντες,  κοσμικούς εμπειρογνώμονες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα ἐν λόγῳ νομοσχέδια, αν υπερψηφισθούν, θα εισάγουν διάκριη σε βάρος της μεγαλύτερης θρησκευτικής οραγνώσεως της Ουκρανίας και της μόνης κανονικής Ορθοδόξης Εκκλησίας στη χώρα.

Ειδικότερα δε, ακόμη το 2016 στον αέρα της εκπομπής του ραδιοφωνικού σταθμού «Radio Maria» ο Επίσκοπος της Ρωμαιοκαθολικής επαρχίας Χαρκόβου και Ζαπορόζγιε Στανισλάβ Σιροκοραντιούκ σχετικά με το νομοσχέδιο ὑπ’αριθμ.  4128 σημείωσε: «…Όλα πράττονται προκειμένου το Πατριαρχείο του Κιέβου να αρπάξει όλες τις ενορίες του Πατριαρχείου Μόσχας. Δημιουργείται ένα διεφθαρμένο σχήμα προς διευκόλυνση της αλλαγής εξαρτήσεως από τις ενορίες σε εκείνη του Πατριαρχείου Κιέβου…Δεν είναι καλό αυτό, ούτε δίκιο! Δεν είναι χριστιανικό να λέμε όποιος έχει δύναμη αυτός και έχει δίκιο. Είναι η κατάληψη αυτό!»

Σχετικά με το νομοσχέδιο ὑπ’αριθμ. 4511 επισήμανε ότι  «η Εκκλησία του Χριστού είναι ελεύθερη, δεν πρέπει να δημιουργούνται κάποια ειδικά καθεστώτα για την Εκκλησία. Διατί να δημιουργείται κάποιο κλουβί με ειδικό καθεστώς; Ποιός έχει ανάγκη από αυτό το νόμο περί ειδικού καθεστώτος; Είναι εξευτελισμός της Εκκλησίας και προβάλει πολύ άσχημη εικόνα για την Ουκρανία. Τούτο δεν αποτελεί απόδειξη ενός δημοκρατικού κράτους και του ορθού λόγου», φρονεί ο Ρωμαιοκαθολικός Ιεράρχης.

Οι προτάσεις του νομοθέτη προκάλεσαν αθρώες αντιδράσεις των πιστών: σε λίγες μόνο ημέρες συγκεντρώθησαν εκατοντάδες χιλιάδες υπογραφές στους βουλευτές, για να αποσυρθεί το ἐν λόγῳ θέμα από τη ψηφοφορία. Ενώ στις 18 Μαΐου 2017, όταν αυτά τα αντιεκκλησιαστικά νομοσχέδια ήταν να εξετασθούν, στο Κίεβο, μπροστά στα Γραφεία του Κοινοβουλίου και σε άλλες πόλεις της Ουκρανίας συγκεντρώθηκαν οι πιστοί για να προσευχηθούν.

Ἐν όψη της υιοθετήσεως των νομοσχεδίων ὑπ’αριθμ. 4128 και 4511 ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύρλλος απέστειλε μηνύματα στον Πρόεδρο της Ουκρανίας Π. Ποροσένκο, τους μετέχοντες της «Νορμανδική Τετράδας»: τον Πρόεδρο της Ρωσίας Β. Πούτιν, την Ομοσπονδιακή Καγκελάριο Α. Μέρκελ, τον Πρόεδρο της Γαλλίας Αι. Μακρόν. Η έκκληση του Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας επίσης εστάλη στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, τον Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο, το Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Α. Γκουτέρες και το Γενικό Γραμματέα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Ο. Φ. Τβεΐτ. Τα μηνύματα τονίζουν ότι σε περίπτωση υπερψηφίσεως των νομοσχεδίων θα νομιμοποιείται η πρωτοφανής για τη σύγχρονη Ευρώπη  νομική πράξη που εισάγει διακρίσεις έναντι της πλειοψηφίας του Ορθοδόξου πληθυσμού της Ουκρανίας, κάτι που «κινδυνεύει να γίνει το κραυγαλέο παράδειγμα καταπατήσεως των δικαιωμάτων του ανθρώπου ως προς την ελευθερία του θρησκεύειν».

Το Κοινοβούλιο δεν εξέτασε τα νομοσχέδια στις 18 Μαΐου.

***

Το νομοσχέδιο ὑπ’αριθμ. 4128 «περί αλλαγής εξαρτήσεως» των θρησκευτικών σωματείων προτείνει την εισαγωγή στη θρησκευτική νομοθεσία της έννοιας «ιδιότητας του μέλους της θρησκευτικής κοινότητας» η οποία καθορίζεται με βάση το «αυτοπροσδιορισμό».  Τούτο στην πράξη σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος, ο οποίος έχει αξιώσεις να είναι μέλος της α’ ή της β’ θρησκευτική κοινότητας, λαμβάνει δικαίωμα  ψήφου κατά τη λήψη των κρίσιμων για την κοινότητα αποφάσεων, π.χ. περί υπαγωγής αυτής σε άλλη δικαιοδοσία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εμπειρογνωμόνων το νομοσχέδιο αποβλέπει στη νομμοποίηση της πρακτικής των κάλπικων «δημοψηφισμάτων» των κατοίκων του συγκεκριμένου χωριού ή της κωμοπόλεως, με βάσει τα οποία στην Ουκρανία έχουν ήδη καταληφθεί δεκάδες Ιεροί Ναοί της κανονικής Εκκλησίας.

Το νομοσχέδιο ὑπ’αριθμ. 4511 «Περί ειδικού καθεστώτος των θρησκευτικών σωματείων των οποίων οι έδρες ευρίσκονται στο κράτος που η Βουλή της Ουκρανίας ανεγνώρισε ως χώρα-εισβολέα» εκ των πραγμάτων υποχρεώνει κάθε θρησκευτική κοινότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας να καταχωρηθεί εκ νέου από την Πολιτεία και να συνάψει με κρατικά όργανα της Ουκρανίας ένα συμβόλαιο, το οποίο εισάγει διάκριση σε βάρος της με ένα «ειδικό καθεστώς». Ταυτόχρονα οι αξιωματούχοι αποκτούν αρμοδιότητα να ασκούν έλεγχο στους διορισμούς Επισκόπων και κληρικών, στις επισκέψεις των θρησκευτικών παραγόντων αλλοδαπής καθώς και για πολλαπολούς λόγους να διαλύουν τα θρησκευτικά σωματεία «με ειδικό καθεστώς».