Ἐν όψη της προγραμματισμένης εξετάσεως από το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας των νομοσχεδίων, τα οποία στρέφονται κατά της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β’ στο μήνυμά του προς τον Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλο χαρακτήρησε «ὡς πράξη καταπατήσεως τῶν ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τῆς ἀκωλύτου ἀσκήσεως τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας» τις σχεδιασμένες τροποποιήσεις στη νομοθεσεία.

Η επιστολή ήταν απάντηση στην έκκληση του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου, ο οποίος στις 17 Μαΐου 2017 απέστειλε μήνυμα στους αρχηγούς κρατών της «Νορμανδικής Τετράδας», τους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Έκκλησιών, τον Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο, τους Γενικούς Γραμματείς του ΟΗΕ και του Π.Σ.Ε.  

Αντίγραφο της επιστολής του αυτής ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Θεόδωρος απέστειλε στον επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών και τον Πρόεδρο της Ουκρανίας. Το μήνυμα ειδικότερα δέ αναφέρει:

Μακαριώτατε καί Ἁγιώτατε Πατριάρχα Μόσχας καί πάσης Ρωσίας, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ λίαν ἀγαπητὲ καὶ περιπόθητε ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶν Μετριότητος, κύριε Κύριλλε, τὴν Ὑμετέραν γερασμίαν Ἁγιότητα ἀδελφικῶς ἐν Κυρίῳ κατασπαζόμενοι, ὑπερήδιστα προσαγορεύομεν.

Ἀνεγνώσαμε τὸ ὑπ’ἀριθμ. 01/2607 καὶ ἀπὸ 16ῆς Μαΐου ἐ. ἔ. τίμιον Γράμμα τῆς Ὑμετέρας Γερασμίας Μακαριότητος, μὲ τὸ ὁποῖο μᾶς πληροφορεῖτε γιὰ τὶς ἐνέργειες καὶ τὶς νομοθετικὲς πρωτοβουλίες τῆς Οὐκρανικῆς Κυβερνήσεως, οἱ ὁποῖες ἐν πολλοῖς στρέφονται κατὰ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας.

Εἶναι γνωστὸν, ὅτι ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση τῶν ἐθνικῶν κρατῶν καὶ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ ἐθνικοῦ κινήματος στὴν καθ΄ἡμᾶς Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέστη «τὸ μῆλον τῆς ἔριδος» μεταξύ τῶν κρατῶν καὶ, ἔνιοι πολιτικοὶ κύκλοι, προσπάθησαν νὰ τὴν χειραγωγήσουν πρὸς ὄφελος πολιτικῶν καὶ κρατικῶν σκοπιμοτήτων, γεγονὸς, τὸ ὁποῖο ταλαιπώρησε τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ ἀλλοτρίωσε τὴν ἀποστολὴν Της.

Ὄμως, σήμερα, μὲ τὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴ διεθνῆ κατοχύρωση τῶν θεμελιωδῶν ἐλευθεριῶν, ἰδίᾳ στὴν Εὐρώπη, δημιουργήθηκε μιὰ νέα ἐποχὴ στὸ πλαίσιο τῆς ὑπερασπίσεως καὶ πλήρους θεσμοθετήσεως τοῦ ὑπερτάτου ἀγαθοῦ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας κάθε θρησκευτικῆς κοινότητας, νά διοικεῖ τὰ τοῦ οἴκου της, χωρὶς ἔξωθεν παρεμβάσεις.

Θεωροῦμε ἀδιανόητο, καὶ μάλιστα σὲ μιὰ Εὐρωπαϊκὴ χώρα, νά ἐμφανίζονται τόσες καὶ τέτοιας ἐκτάσεως βίαιες κρατικὲς παρεμβάσεις στὸ Σῶμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δημιουργῶντας τεχνηέντως  ἀδιαπέραστα ἐμπόδια, τὰ ὁποῖα ὑποσκάπτουν μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο, τὴν θρησκευτικὴ ἀρμονία.

Ἡ ἐνέργεια τῆς Οὐκρανικῆς Κυβερνήσεως νά προσπαθήσει, μάλιστα μὲ τὴν ἐπίφαση τῆ νομιμότητας, νά χειραγωγήσει τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ νά τὴν ὑποτάξει σὲ κρατικὲς καὶ πολιτικὲς ἐπιδιώξεις, παραβιάζει κατάφορα τὴν θεσμοθετηθεῖσα καὶ, ἀπὸ πολλῶν χρόνων, παγιωθεῖσα ἀρχὴ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας. Ἡ ἐνέργεια αὐτὴ, ἔρχεται σὲ ἀντίθεση καὶ μὲ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Σύμβαση Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου καὶ καταλύει τὶς περισσότερες ἐκ τῶν διατάξεων αὐτῆς. Δὲν μπορεῖ τὸ κράτος αὐθαίρετα νά νομοθετεῖ γιὰ τὴν Ἐκκλησία, χωρὶς τὴν ἴδια τὴν Ἐκκλησία, σὲ μιὰ χώρα ἡ ὁποία διατείνεται ὅτι σέβεται τὶς εὐρωπαϊκές ἀξίες καὶ ἔχει τὸν διακαῆ πόθο νά συνδεθεῖ στενότερα μὲ κορυφαίους Εὐρωπαϊκοὺς Θεσμοὺς.

Ἡ Οὐκρανικὴ ἡγεσία, ὀφείλει νά διατηρήσει οὐδέτερη στάση καὶ νά μήν ἄγεται καὶ φέρεται, ἀπὸ ἀνεύθυνους ἐθνικιστικοὺς κύκλους, σέ συμπεριφορὲς ποὺ δέν συνάδουν σέ ἕνα καθαρὰ Εὐρωπαϊκὸ κράτος.

Ἡ ἀπαράδεκτη αὐτὴ ἄσκηση τῆς κρατικῆς ἐπιρροῆς καὶ ἀνἀμειξης τοῦ κράτους στὰ ἐσωτερικὰ ζητήματα τῶν Ὀρθοδόξων κοινοτήτων, ὑπονομεύει καὶ δυναμιτίζει τὴν εἰρηνικὴ συνύπαρξη τῶν Ὀρθοδόξων, ἐντὸς τοῦ Οὐκρανικοῦ κράτους καὶ ὁδηγεῖ στὴν ἀνάπτυξη μιᾶς θρησκευτικῆς διαμάχης, ἡ ὁποία θά δηλητηριάσει καὶ θὰ ἐξαφανίσει τοῦς ὄρους εἰρηνικῆς συνύπαρξης.

Ἡ Οὐκρανικὴ κυβέρνηση μὲ τὶς ἐνέργειες αὐτὲς, διαστρεβλώνει τὴν παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία καὶ καλλιεργεῖ τὴν καχυποψία, ἀλλὰ πρωτίστως, τὸ μῖσος καὶ τὴν ἐχθρότητα, μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Οὐσιαστικὰ, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀπομακρύνει τὴν βασικότερη ἀρχὴ τῆς ἐπιλύσεως τῶν προβλημάτων, ποὺ εἶναι ὁ διάλογος, ὁ ὁποῖος πάντοτε διευκόλυνε τὴν ὁμαλῆ λύση τῶν συσσωρευμένων προβλημάτων τῆς Ὀρθοδοξίας, στὴν Ούκρανία.

Μακαριώτατε καὶ Ἁγιώτατε ἀδελφὲ,

Χαράασοντας τὶς ἐλάχιστες αὐτὲς γραμμὲς, δηλώνω ρητῶς καὶ ἐκθύμως, ὅτι ἡμεῖς προσωπικῶς καὶ σύμπασα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας, ἴσταται ὁλοθύμως καὶ ὁμοθυμαδὸν πλησίστια πρὸς Ὑμᾶς καὶ τὸ Πατριαρχεῖον Μόσχας, καθὼς καὶ πρὸς τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, στὸν ἀγῶνα γιὰ τὴν διαφύλαξη ἀκεραίων τῶν προνομιῶν τῶν Ὀρθοδόξων κοινοτήτων τῆς Οὐκρανίας, παραμένοντες ἀμετακίνητοι στὴν ἀδιαπραγμάτευτη ἀρχὴ τοῦ ἐλευθέρως θρησκεύειν, πέραν πάσης κρατικῆς παρεμβάσως.

Καταγγέλομεν ὡς ἀπαράδεκτες καὶ προκλητικὲς τὶς νομοθετικὲς ρυθμίσεις τῆς Οὐκρανικῆς πολιτείας˙ ὡς πράξη καταπατήσεως τῶν ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τῆς ἀκωλύτου ἀσκήσεως τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ ὡς ἀνεπίτρεπτη ἀνάμειξη τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας στὰ ἐσωτερικὰ θέματα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ἐπιθυμῶ δέ νά Σᾶς ἐνημερώσω, πώς αὐτὴ τὴν ἐπιστολὴ διαμαρτυρίας μου, θά τὴν κοινοποιήσω πρὸς τὸν Ἁγιώτατο Πάπα Ρώμης Φραγκῖσκο, τοὺς αρμοδίους Εὐρωπαϊκοὺς καὶ Διεθνεῖς Ὀργανισμοὺς καὶ πρὸς τὸν Ἐξοχ. Πρόεδρο τῆς Οὐκρανίας.

Ἐπὶ δὲ τούτοις, ἐγκαρδίως εὐχόμενοι ὅπως ὁ Δομήτωρ της Ἐκκλησίας Κύριος Σᾶς χαρίζει ὑγείαν καὶ δύναμη στὴν ἐπιτέλεση τῶν Πρωθιεραρχικῶν Σας καθηκόντων, ἐπ’ἀγαθῷ τῆς καθ’Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας, διατελοῦμεν μετὰ τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καὶ τιμῆς ἐξιδιασμένης.

Τῆς Ὑμετέρας γερασμίας Ἁγιότητος

ἀγαπητὸς ἐν Χριστῷ ἀδελφὸς

† ὁ Ἀλεξανδρείας Θεόδωρος Β’