Φόβους για τη διατήρηση του σημερινού μουσειακού καθεστώτος του αρχαίου ναού της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως (που κτίσθηκε το πρώτο ήμισυ του 6ου αι. μ.Χ.) προκάλεσαν τα πρόσφατα γεγονότα, όταν στις 29 Μαΐου 2020 μουσουλμάνοι ηγέτες ανέγνωσαν το Κοράνι μέσα στο ναό.

Σχολιάζοντας στις 6 Ιουνίου την διαμορφωθείσα κατάσταση, κατόπιν ερωτήσεως της παρουσιάστριας της τηλεοπτικής εκπομπής «Εκκλησία και κόσμος» Αι.Γκρατσιόβα, ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας υπενθύμισε ότι από το 1934, με απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ το αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ναού της Αγίας Σοφίας αποτελεί μουσείο και από το 1985 εντάχθηκε στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

«Για εκατομμύρια χριστιανούς παγκοσμίως και ιδίως τους oρθοδόξους χριστιανούς, αυτός ο ναός αποτελεί σύμβολο του Βυζαντίου και της Ορθοδοξίας», τόνισε ο ιεράρχης. «Κτίσθηκε τον 6ο αι. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ακριβώς ως ορθόδοξος ναός και κατέστη όχι μόνον αρχιτεκτονικό θαύμα της εποχής του, αλλά και ο κεντρικός ορθόδοξος ναός της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για εμάς, τους Ρώσους, ο ναός αυτός είναι αγαπητός για έναν επιπρόσθετο λόγο, επειδή εκεί ακριβώς ήταν όπου οι απεσταλμένοι του πρίγκιπος Βλαδιμήρου αισθάνθηκαν την ώρα της ακολουθίας ότι δεν γνώριζαν αν ευρίσκονταν «επί γης ή επί ουρανού», πράγμα, που αποφάσισαν να αφηγηθούν στον πρίγκιπα Βλαδίμηρο. Με το πέρας αυτής της αποστολής ελήφθη από τον πρίγκιπα Βλαδίμηρο η ιστορική απόφαση να βαπτίσει το κράτος των Ρως».

«Οποιεσδήποτε προσπάθειες αλλαγής του υφιστάμενου καθεστώτος του ναού της Αγίας Σοφίας, ο οποίος αποτελεί τώρα μουσείο, θα οδηγήσουν στην διατάραξη εκείνων των εύθραυστων διομολογιακών και διαθρησκειακών ισορροπιών, που έχουν διαμορφωθεί έως σήμερα», είναι πεπεισμένος ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ.

Ως εκ τούτων ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας εξέφρασε την ελπίδα ότι «αυτός ο ναός θα παραμείνει και εφεξής μουσείο, ότι η πρόσβαση σε αυτόν θα είναι ελεύθερη σε όλους τους ενδιαφερόμενους και ότι αυτού του είδους περιστατικά δεν θα προκαλέσουν διαθρησκειακή ένταση».