Κατά τη διάρκεια της επισκέψεώς του στην Αλβανία ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύριλλος παραχώρησε την αποκλειστική συνέντευξη στον ανταποκριτή της Αλβανικής Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως.

— Αγιώτατε, πείτε μᾶς, ποιός είναι ο σκοπός της επισκέψεώς Σας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας;

— Αυτή είναι η ειρηνική επίσκεψη προς την αδελφή Ορθόδοξη Εκκλησία. Ειρηνική την χαρακτηρίζουμε, διότι πρόκεται για επίσημη επίσκεψη του Πατριάρχου μετά την εκλογή του στον Πατριαρχικό Θρόνο. Εξελέγην πριν από 9 χρόνια, αλλά ήταν αδύνατο να μεταβώ στην Αλβανία νωρίτερα. Γι΄αυτό με ιδιαίτερα αισθήματα πραγματοποιώ αυτή την ειρηνική επίσημη επίσκεψη προς την αδελφή Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.

— Αφορμή για την επίσκεψή αποτελεί η πενηντάχρονη φιλία  Σας με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο ή  μήπως κομίζετε ένα άλλο μήνυμα προς τον Αλβανικό λαό;

— Όπως προείπα, αυτή είναι η επίσημη επίσκεψη στην αδελφή Τοπική Εκκλησία. Αλλά το γεγονός, ότι γνωριζόμαστε με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο εδώ και πενήντα χρόνια και είμαστε φίλοι, βεβαίως χρωματίζει κατά τρόπον ιδιαίτερο τη επίσκεψη αυτή.

Ο μεγάλος μου πόθος ήταν να δω τον Μακαριώτατο Αναστάσιο, τον Προκαθήμνο της Εκκλησίας της Αλβανίας στον τόπο, όπου υπηρετεί. Τον γνωρίζουμε ως σπουδαίο ιεραπόστολο, ως άνθρωπο, ο οποίος κατέβαλε αρκετές προσπάθειες για την εξάπλωση της Ορθοδοξίας παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης και της Αφρικανικής Ηπείρου. Τον γνωρίζουμε ως ειδικό στον τομέα ιστορίας της Ορθοδόξου ιεραποστολής. Και σήμερα έχω τη δυνατότητα να απολαύσω τους καρπούς του ιεραποστολικού του έργου εκ του σύνεγγυς, εδώ στην Αλβανία. Μεγάλη ενύπωση μου προκαλούν εκείνα που βλέπω. Ευχαριστώ τον Θεό για τα δώρα, με τα οποία είνα προικισμένος ο Μακαριώτατος Αναστάσιος, και τα οποία αξιοποιεί στην πορεία της ιεραποστολικής του δράσεως.

Η Εκκλησία της Αλβανίας διήλθε τις σκληρότατες δοκιμασίες και διαλύθηκε σχεδόν ολοσχερώς. Σήμερα, όμως, παρατηρούμε την ανασυγκρότηση της εκκλησιαστικής ζωής, την κατακευή πολλών Ι. Ναών, των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Και το πλέον σημαντικό είναι ότι η Εκκλησία της Αλβανίας ομιλεί στο λαό της σε μια γλώσσα κατανοητή. Είναι άκρως σημαντικό να έχει δυνατότητα η Εκκλησία να απευθύνεται στο λαό στη γλώσσα, την οποία καταλαβαίνει και η οποία του βοηθά να συνειδητοποιήσει τι είναι ο χριστιανισμός στην ιστορία.

— Αγιώτατε, ποιός είναι ο ρόλος της θρησκείας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του ριζοσπαστισμού;

— Φρονώ οτι ο ρόλος της θρησκείας είναι σημαντικός, διότι δεν είναι σπάνια όταν οι ακραίες ομάδες αντλούν έμπνευση από μια εσφαλμένη ερμηνεία των θρησκευτικών διδασκαλιών είτε δικαιολογούν τον εξτρεμισμό τους με την επιθυμία να ευαρεστήσουν τον Θεό. Δεν βλέπω καμία άλλη τεκμηρίωση, εκτός θρησκευτικής, η οποία θα ήταν σε θέση να αφοπλίσει το ιδεολογικό έδαφος του ριζοσπαστισμού και της τρομοκρατίας. Εάν οι ριζοσπάστες, προκειμένου να τεκμηριώσουν τις ακραίες ενέργειές τους, επικαλούνται τις θρησκευτικές αλήθειες και εκμεταλλεύονται τις θρησκευτικές ιδέες, τότε μόνο η θρησκεία είναι σε θέση να τα διαψεύσει όλα. Μόνο οι θρησκευτικοί οργανισμοί μπορούν να απευθύνονται στους πιστούς τους για να τους βοηθήσουν να καταλάβουν το ψεύδος του κηρύγματος των εξτρεμιστών, να δουν τον κίνδυνο, τον οποίο κρύβει τούτο, για την πνευματική κατάσταση των ανθρώπων και για την φυσική τους ύπαρξη.

— Κατά τη γνώμη Σας, πρέπει η θρησκεία να παρεμβαίνει στην πολιτική;

— Πιστεύω ότι τόσο η θρησκεία, όσο και η πολιτική αδυνατούν να είναι οι δύο πλευρές του ιδίου μεταλλίου. Πρόκειται για φαινόμενα εντελώς διαφορετικής φύσεως.

Η πολιτική είναι τρόπος διακυβερνήσεως των λαών, των μαζών, είναι τρόπος διακυβερνήσεως του κράτους και συνάψεως σχέσεων μεταξύ των κρατών.

Ενώ η θρησκεία ανήκει σε εντελώς άλλο χώρο. Το κέντρο του θρησκευτικού μηνύματος είναι η ψυχή του ανθρώπου, η συνείδηση και το ήθος του. Και το θρησκευτικό μήνυμα στοχεύει στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να ζήσει αξιοπρεπώς σε αυτό τον κόσμο, να μην κάνει λάθη, να μην πέφτει σε πλάνες, να μην καταστρέφει την προσωπική του ζωή όπως και τις ζωές των άλλων.

Οι πολιτικοί ασχολούνται με άλλα πράγματα, δηλαδή με τις διεθνείς σχέσεις και τη διακυβέρνηση της κοινωνίας. Αλλά είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η Εκκλησία έχει δικαίωμα για ηθική αξιολόγηση της α’ η της β’ πολιτικής, των α’ η των β’ πολιτικών παραγόντων, ακριβώς για να προστατεύσει, ακόμη και τους πιστούς της, από πολιτικές ενέργειες, οι οποίες μπορούν να τους ζημιώσουν τόσο πνευματικά όσο υλικά.

— Αγιώτατε, πιστεύετε ότι το κοινό Σας έργο, το οποίο επιτελείτε με τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας, αποτελεί χαρακτηριστικό της ποιμαντικής ενότητας;?

— Το κοινό μας έργο με τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας αποτελεί χαρακτηριστικό και της ποιμαντικής, και της πνευματικής και της δογματικής μας ενότητας. Μαζί με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο ανήκουμε σε μια Εκκλησία, την Ορθόδοξη. Επιτελούμε το κοινό έργο, ο καθένος από τη θέση του, όπου τον κάλεσε ο Κύριος, και εργαζόμαστε με το λαό, ο οποίος αποτελεί το ποίμνιό μας.

Θέλω να απευθυνθώ στον Αλβανικό λαό και να του ευχηθώ πρόοδο, ειρήνη και ψυχική γαλήνη. Την εποχή, κατά την οποία ο πολιτισμός μας εξελίσσεται ραγδαίως, όταν η ανθρωπότητα έρχεται αντιμέτωπη με ποικιλόμορφες κρίσεις, είναι πολύ σημαντικό να διατηρεί ο άνθρωπος την ακεραιότητά του την εσωτερική, να είναι ικανός να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής έτσι, ωστε αυτές οι προκλήσεις να μην καταστρέφουν την προσωπικότητά του και να μην διαλύουν τις θεμελιώδεις αρχές της υπάρξεως της ανθρώπινης κοινωνίας.