Στις 29 Δεκεμβρίου 2016 σε τελευταία του συνεδρία για τη φετινή χρονιά συνήλθε υπό την προεδρία του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυρίλλου το Ανώτατο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στην αντίχτοιση αίθουσα του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Σωτήρος Χριστού Μόσχας.

Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας μεταξύ άλλων τόνισε:

«Η εκκλησιαστική μας δράση διεξάγεται με υπόβαθρο τις όχι και πολύ εύκολες εξελίξεις παγκοσμίως, ενώ η Ρωσία και ορισμένες άλλες χώρες, η οποίες υπάγονται κανονικά στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας  βρέθηκαν ανιμέτωποι με περίπλοκη κατάσταση», ανέφερε ο κ. Κύριλλος και συνέχισε, αλλά με την πάροδο της φετινής χρονιάς δημιουργείται μια μόνιμη εντύπωση ότι παρ’αυτές τις πολλές θλίψεις και δοκιμασίες, τις οποίες ζήσαμε, η φετινή χρονιά ήταν μία επιτυχημένη χρονιά…Ίσως τα πλέον μεγαλύτερα προβλήματα, τα οποία ανέκυπταν στ χώρα μας και παγκοσμίως, με το έλεος του Θεού, άρχισαν να επιλύονται. Και κυρίως εννοώ την άκρως επικίνδυνη πολιτική κατάσταση, η οποία διαμορφώθηκε στη Μέση Ανατολή και στη Συρία…

Εάν μιλήσουμε για την Εκκλησία μας και τις δυσκολίες, τις οποίες αντιμετωπίζουμε, οφείλουμε κυρίως να έχουμε υπόψη μας ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν είναι η Εκκλησία μόνο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και με αυτή την έννοια τα λόγια μας, που λέμε, οι πράξεις μας, πάντα πρέπει να αποβλέπουν στο καλό όλων των λαών της κανονικής ευθύνης της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Συνθήκες υπό τις οποίες κινούμαστε σήμερα, μας δημιουργούν πολλές δυσκολίες στη διακονία μας. Με το έλεος του Θεού καταφέραμε να αποφύγουμε ενέργειες, οι οποίες θα ήταν προς επιδείνωση της καταστάσεως, αλλά τουναντίον, φρονώ ότι την παρελθούσα χρονιά καταφέραμε πολλά, προκειμένου να πείσουμε τους ανθρώπους να πιστέυουν στην πραγματική, την ειλικρινή ειρηνευτική θέση της Εκκλησίας μας».

Στην ομιλία του ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος έκανε εκτενή αναφορά στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, «το οργανικό μέρος του Πατριαρχείου Μόσχας, η οποία κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, παρά τους κινδύνους και τις δυσκολίες, τις οποίες αντιμετώπιζε στην πορεία, της εργαζόταν για την επίτευξη της ειρήνης».

Ο κ. Κύριλλος τόνισε ιδιαίτερα την Πανουκρανική λιτανευτική πομπή, η οποία ήταν σταθμός στη ζωή της Εκκλησίας, αλλά και ολόκληρου Ουκρανικού λαού και κράτους. «Τόσο η Ουκρανία, όσο και ο λοιπός κόσμος διαπίστωσαν την ακραιφνή ειρηνευτική θέση της Εκκλησίας μας, η οποία απέχει των πολιτικών παιχνιδιών και της εκμεταλλεύσεως της διαμορφούμενης πολιτικής καταστάσεως στη χώρα προς το όφελός της, αλλά ως μοναδικό σκοπό της έχει τη  συμφιλίωση του λαού…

Θεωρώ ακόμη ότι η αποφυλάκιση του αιχμαλώτου πολέμου, η οποία επιτεύχθη περί τη λήξη της χρονιάς, κατόπιν αιτήματος του Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Ονουφρίου, ήταν ένα σπουδαίο μήνυμα για όσους πράγματι επιδιώκουν ειρήνη στην Ουκρανία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας όχι μόνο προσεύχεται, αλλά και εργάζεται για την επικράτηση ειρήνης στην Ουκρανική γη», πρόσθεσε ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος.

Σύμφωνα με τον Προκαθήμενο της Ρωσικής Εκκλησίας, η επόμενη χρονιά έχει να κάνει με την εκατονταετία των τραγικών γεγονότων στην ιστορία της Πατρίδας. «Είναι μιά χρονιά, την οποία θα πρέπει να περάσουμε προσευχόμενοι ιδιαιτέρως για τους λαούς και τις χώρες μας, οι οποίες κάποτε συναποτελούσαν το ένα κράτος, ενώ σήμερα τυγχάνουν κυρίαρχες, αλλά εξακολουθούν να είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους με στενούς ιστορικούς, πνευματικούς και πολιτιστικούς δεσμούς».

Η επόμενη χρονιά, κατά τον Πατριάρχη Κύριλλο, πρέπει να είναι χρονιά περισυλλογής, στοχασμού για όσα έζησε ο λαός μας, για όσες ταραχές, τι δηλαδή έννοια είχαν όλες αυτές και σε ποια πνευματικά πορίσματα θα μπορέσουμε να καταλήξουμε. «Άτοπη» χαρακτήρισε ο Πατριάρχης Κύριλλος τη χρήση της λέξεως «εορτασμός» σε σχέση με την εκατονταετηρία των γεγονότων του 1917.

Ἐν συνεχείᾳ ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας ανακοίνωσε την ημερήσια διάταξη, η οποία περιελάμβανε τις ομιλίες σχετικά με την εφαρμογή αποφάσεων του Ανώτατου Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και της Ιεράς Συνόδου Ιεραρχίας, λοιπές ομιλίες των μελών του Συμβουλίου. Τέλος, το Ανώτατο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο συναποτελούν σπουδαίοι Ιεράρχες, κληρικοί, μονάζοντες και λαϊκοί της Ρωσικής Εκκλησίας.