Διεθνές Συνέδριο με θέμα το Άγιον Όρος διεξάγεται μεταξύ 23 και 26 Ιουνίου στην Βαϊμάρη της Γερμανίας με συμμετοχή των αδελφών των αγιορειτικών Ιερών Μονών, του ιερού κλήρου, των επιστημόνων και εκπροσώπων του κοινού από την Αυστρία, τη Βουλγαρία, το Βέλγιο, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία και τη Σερβία. Χαιρετισμό προς τους συμμετέχοντες στο φόρουμ «Άγιον Όρος ως μοναδική πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά του σύγχρονου κόσμου» απεύθυνε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής

Αξιώτιμοι σύνεδροι, αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,

Από καρδίας χαιρετίζω τους οργανωτές και τους συμμετέχοντες στο Β΄ Συνέδριο με θέμα το Άγιον Όρος, μοναδικό πνευματικό και πολιτιστικό παγκόσμιο κέντρο. Η διεξαγωγή ετησίως του Διεθνούς Συνεδρίου για το Αγιώνυμο Όρος με συμμετοχή ειδικών και θαυμαστών του Όρους από όλο τον κόσμο είναι αναμφιβόλως ότι συμβάλλει στην επικέντρωση του ενδιαφέροντος του διεθνούς κοινού στη σημασία του Αγίου Όρους για τη ζωή της σύγχρονης ανθρωπότητας.

Το παρόν φόρουμ ασχολείται με την αγιορείτικη προβληματική από πλευράς της πλουσιοτάτης πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του Αγίου Όρους. Το ιδιαίτερο της κληρονομιάς αυτής συνίσταται όχι μόνο στο ότι σε σχετικά μικρή σε έκταση χερσόνησο του Αγίου Όρους έχουν συγκεντρωθεί θησαυροί της χριστιανικής πνευματικότητας και πολιτισμού των δέκα αιώνων, αλλά και στο ότι το μοναδικό αγιορειτικό μοναχικό πολίτευμα, αφετηρία αυτών των θησαυρών, παραμένει  αναλλοίωτο μέχρι σήμερα, τροφοδοτόντας όλο τον κόσμο με τους καρπούς της πνευματικής του εργασίας.

Πολλά είναι εκείνα τα επιστημονικά έργα και έρευνες που ασχολούνται με τις θεολογικές, τις ιστορικές και τις εκκλησιαστικές και καλλιτεχνικές πτυχές της αγιορειτικής κληρονομιάς. Ειδικές της τέχνης και επιστήμονες μελετούν τα χειρόγραφα και μνημεία της χριστιανικής τέχνης, επιμελώς φυλαττόμενα από τους Αγιορείτες μοναχούς. Αρκεί να πούμε ότι η συλλογή χριστιανικών χειρογράφων στο Άγιο Όρος είναι από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες παγκοσμίως.

Αξιοπρόσεκτη είναι και μοναχική παράδοση του Αγίου Όρους, η οποία εκπροσωπεί όλο το φάσμα της χριστιανικής ασκητικής πράξεως της Ανατολής: το κοινόβιο, το πολίτευμα των σκητών και τον ερημητισμό. Το κοινόβιο προβλέει την πλήρη αποκοπή του ιδίου θελήματος, την άρνηση της ατομικής ιδιοκτησίας και του εγωϊσμού και αρμόζει περισσότερα στους αρχάριους μοναχούς διότι τους επιβάλλει πειθαρχία στη ζωή τους και είναι πρόσφορο για την ανάπτυξη των ικανοτήτων της ψυχής αναγκαίων για έναν μοναχό: της ακακίας, της φιλαδελφίας, της ταπείνωσης, της υπακοής, της ακτημοσύνης, της εργασίας σε συνδυασμό με την προσευχή. Γιά όσους απέκτησαν τη συνήθεια της αυταπάρνησης και της προσευχής υπάρχει το πολίτευμα της σκήτης, όταν οι μοναχοί συγκεντρώνονται γύρω από γέροντες επικεφαλής των κελλίων ευρισκομένων δίπλα το ένα στο άλλο. Υπάρχον επίσης και εκλεκτοί του Θεού, οι οποίοι ασκούνται σε άγνωστα και απομονωμένα μέρη φθαάνοντας στα ύψη του πνεύματος, αλλά και μέσα σε αυτή τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τον κόσμο αυτοί συνεχίζουν να αγκαλιάζουν με την προσευχή τους τον κόσμο ολόκληρο.

Ιδιαίτερης μνείας αξίζει η παράδοση της φιλοξενίας, την οποία σύμφωνα με το αγιορειτικό έθιμο και χάρη φιλαδελφίας επιφυλάσσουν σε κάθε προσκυνητή. Και τούτο παρά τις επιπρόσθετες ενίοτε προσπάθειες οι οποίες καταβάλλονται από τις Ιερές Μονές για τη συντήρηση των ιδικών τους μοναχών.

Είναι ανάγκη να τονίσουμε και το μοναδικό χαρακτήρα του Άθωνα από πλευράς εθνικής σύνθεσης. Εκείνο το οποίο συνήθως χωρίζει ανθρώπους κατά φύσιν, υπερβαίνεται με τη χάρη του Θεού και σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Χριστού ως ασήμαντο για την κοινή μας εν τω Θεώ σωτηρία. Το Άγιο Όρος αποτελεί παράδειγμα της ειρηνικής συμβίωσης των Ορθοδόξων μοναχών κάθε εθνικότητος χωρίς καμία ζημιά για το κοινό έργο. Υπό αυτή την έννοια το Άγιον Όρος αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της διεθνικής ειρήνης.

Τέλος, είναι αδύνατο να παραλείψουμε την αρχαία ησυχαστική πράξη της αδιάλειπτης προσευχής, την οποία επανέφεραν στη ζωή  με τους αγώνες τους οι ασκητές του δεύτερου ημίσεως του 20 αιώνα. Ο πρώτος και ο πλέον λαμπρός καρπός της ησυχιαστικής αναγέννησης ήταν η νέα άνθιση πολλών αγιορειτικών Ιερών Καθιδρυμάτων καθώς και η δημιουργία από τους Αγιορείτες σε όλο τον κόσμο «παραρτημάτων» του Αγίου Όρους, τα οποία επιτρέπουν να έρχονται σε επαφή με το θησαυροφυλάκιό του σε όσους για διαφορετικούς λόγους ποτέ δε θα μπορέσουν να μεταβούν στον Άθωνα.

Μόνο με τη διατήρηση του μοναδικού καθεστώτος του Άθωνα ως αυτοδιοίκητου μοναχικού «πολιτεύματος» είναι δυνατή η εξασφάλιση της συνέχειας αυτής της ζώσης μοναχικής παραδόσεως, η οποία τροφοδοτεί με ζωογόνους χυμούς της όλη την οικουμένη. Η κατά δύναμιν βοήθεια όλων των ενδιαφερόμενων κρατικών και κοινωνικών φορέων προς αυτό το έργο πρέπει να αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα στη διατήρηση αυτού του αποκλειστικού καθεστώτος του Άθωνα, το οποίο περιλαμβάνει επίσης και το άβατο για τις γυναίκες.

Εύχομαι σε όλους τους συνέδρους κάθε επιτυχία στο έργο του συνεδρίου.

Επικαλούμαι εφ΄υμάς όλους την ευλογία του Θεού

+ ο Βολοκολάμσκ Ιλαρίων,

Πρόεδρος του Τμήματος

Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων

του Πατριαρχείου Μόσχας