Ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας συμμετείχε στις εργασίες του Δεύτερου άτυπου Φόρουμ Διαλόγου μεταξύ των εν Ευρώπη Ορθοδόξων Εκκλησιών και των εν Ευρώπη Επισκοπικών Συνελεύσεων της Ρ/Καθολικής Εκκλησίας, το οποίο με την πρωτοβουλία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου διεξάγεται από 18 έως 22 Οκτωβρίου στη Ρόδο.

Εξαιτίας του άτυπου χαρακτήρα της συνάντησης, στα πλαίσια αυτής προϋποτίθεται μια ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων για το πώς κατά τη διάρκεια της ιστορίας διαμορφώνονταν και εξακολουθούν να διαμορφώνονται οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας στη σύγχρονη Ευρώπη.

Στις εργασίες του Φόρουμ συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, εκτός από την Εκκλησία της Βουλγαρίας, και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Στην ομιλία του ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας παρουσίασε του βασικούς σταθμούς της ιστορίας των σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και τη Ρωσική Πολιτεία από τη στιγμή, όταν τον Οκτώβριο 1990 ψηφίστηκε νόμος «Περί των θρησκευτικών ελευθεριών» από τον Ανώτατο Συμβούλιο της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι ο νόμος 1997 αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο ρόλο της Ορθοδοξίας για την ιστορία της Ρωσίας, αποκτά την επικαιρότητα σε σχέση με την πρόσφατη συζήτηση για την αναφορά στο ρόλο του χριστιανισμού στο σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος.

«Η Εκκλησία δεν επιδιώκει τη συγχώνευση με την Πολιτεία, επεσήμανε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ, δεν αναμιγνύεται στα θέματα της κρατικής διοίκησης και την πολιτική. Ταυτόχρονα θέλουμε η Πολιτεία να λαμβάνει υπόψη της τα συμφέροντα των Ορθοδόξων πιστών, οι οποίοι ως αυτοπροσδιορίζονται, αριθμούν τουλάχιστον 89% του συνόλου των κατοίκων».

Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα ήλθε ο καιρός για τη συνεργασία Εκκλησίας και Πολιτείας επί της σταθερής βάσεως: «Ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος ανεβάζει σήμερα τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείες σε νέο επίπεδο. Θα θέλαμε να περάσουμε από το συνεταιρισμό σε επί μέρους σπουδαίους για την κοινωνία τομείς στη συστηματική συνεργασία με την Πολιτεία, η οποία, η συνεργασία, θα επιτελείται για το καλό όλης της ρωσικής κοινωνίας».