Τον Όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου στον Ιερό Ναό της Παναγίας Πάντων Θλιβομένων η Χαρά Μόσχας τέλεσε κατά το εσπέρας της Παρασκευής, στις  3 Μαΐου 2013, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας. Μετά το πέρας της ακολουθίας ο Ιεράρχη στο θείο λόγο μεταξύ άλλων τόνισε:

«Μόλις τελέσαμε την λεγόμενη ακολουθία του επιταφίου θρήνου. Έχουμε ακούσει την Ευαγγελική διήγηση των παθών και του σταυρικού θανάτου του Κυρίου ημῶν Ιησού Χριστού, την εγκατάλειψη του Κυρίου από τους μαθητές και μετά το θάνατό Του την προσέλευση του κρυφού μαθητή Του Ιωσήφ και ενός άλλους κρυφού μαθητή Νικοδήμου προκειμένου να αποκαθηλώσουν το Σώμα του Χριστού και να ενταφιάσουν σε μνήμα καινό, λαξευμένο μέσα στο βράχο.

Ο Κύριος ημῶν Ιησούς Χριστός ανεπαύθη κατά την ανθρώπινη Του σάρκα. Αλλά όπως πιστεύουμε και όπως διδάσκει η Εκκλησία, η θειότητα δεν έμεινε χωριστά από την ανθρωπότητα ούτε για μια στιγμή και το ίδιο ισχύει και για το θάνατό Του…Όταν ο Κύριος ημῶν Ιησούς Χριστός πέθανε επί του σταυρού και ενταφιάσθη, σωματικώς ήταν μέσα στον τάφο, ενώ διά ψυχής κατέβη, όπως διδάσκει η Εκκλησία μας, στον Άδη προκειμένου να μεταφέρει εκεί τη βουλή του Θεού σχετικά με τη σωτηρία του κάθε ανθρώπου.

Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία η αμαρτία του Αδάμ είναι καθολική, και όχι διότι εμείς φέρνουμε ευθύνη γι΄αυτήν, αλλά διότι φέρνουμε ευθύνη για τις δικές μας αμαρτίες.

Ο Κύριος δεν ήλθε να εκπληρώσει ένα αφηρημένο σκοπό ούτε για μια απροσδιόριστη μάζα ανθρώπων, αλλά γιά κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, για κάθε Αδάμ και κάθε Εύη, προκειμένου να τους σώσει για να επανέλθουν στην παραδεισένια εκείνη τη μακαριότητα, εκ της οποίας εξέπεσαν. Για κάθε αμαρτία του Αδάμ, του κάθε Αδάμ και της κάθε Εύης, ανεξαρτήτως της εποχής που ζούσαν, ο Κύριος πλήρωσε με το πολύτιμο του αίμα και με το πολύτιμο θάνατό Του, πράγμα το οποίο αδυνατεί να συλλάβει οποιαδήποτε ανθρώπινη διάνοια.

Οι υιοί και οι θυγατέρες του Αδάμ επί αιώνες ζούσαν και πέθαιναν. Ζούσαν επειδή ο Κύριος τους έφερε στον κόσμο αυτό, και πέθαιναν διότι η αμαρτία εξαπλώθηκε και η άμεση επίπτωση της αμαρτίας ήταν ο θάνατος. Ήταν πλέον αδύνατο ένας αμαρτολός άνθρωπος να μετέβει στην άλλη ζωή εκτός από τις ταλαιπωρίες και το θάνατο. Αυτή την οδό ακολούθησε και ο Κύριος ημῶν Ιησούς Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός. Διάσχισε αυτή την οδό για να μη τη φοβόμαστε εμείς.  Ανέστη προκειμένου να αναστήσει όλη την ανθρωπότητα, ένα μεγάλο αριθμό των Αδάμ και των Εύη, οι οποίοι ζούσαν, ζούν και θα ζήσουν στη γή μετέπειτα.

Κι εκείνη η πεδιάδα γεμάτη νεκρά οστά, για την οποία ακούσαμε σήμερα στην Προφητεία του Ιεζεκιήλ, είναι ο οίκος του Ισραήλ, αλλά ο νέος οίκος του Ισραήλ είναι η ανθρωπότητα, εξαγορασμένη με το πολύτιμα αίμα του Χριστού.  Λέγει ο Απόστολος Παύλος, ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ ᾿Αδὰμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται (βλ. Α΄ Κορ. 15. 22). Όπως διά του Αδάμ και διά της αμαρτίας του καθένα μας η ανθρωπότητα μετατρέπεται σε πεδιάδα γεμάτη νεκρά οστά, έτσι κει διά της αναστάσεως του Νέου Αδάμ η ανθρωπότητα ανασταίνεται στην αιώνια ζωή και τα νεκρά οστά ενδύονται σάρκα. Ο Κύριος εμφυσάει πνοή ζωής και η στρατιά των υιών Ισραήλ αναδεικνύεται σε νέα αναστημένη ανθρωπότητα. Αυτές είναι οι ευεργεσίες για την ανθρωπότητα και τον καθένα ξεχωριστά προερχόμενες από τον τάφο του Κυρίου.

Αυτός είναι ο λόγος να βιώσει ο Ίδιος ο Θεός τα πάθη, το θάνατο και την ανάσταση. Δεν είχε ο Ίδιος ανάγκη από αυτά, αλλά εμείς, για να μας γλιτώσει από τις συνέπειες της αμαρτίας  και να μας ανοίξει τις πύλες στη Βασιλεία των Ουρανών.

Με αγάπη, ευλάβεια και φόβο να προσκυνήσουμε το Ζωοποιό Τάφο του Σωτήρα και επ΄αυτού επιταφίου με παράσταση του νεκρού Θεού, ο οποίος ενεκρώθη για να μας ζωοποιήσει.

Να παρακαλέουμε τον Κύριο να μας αποκαλύψει την οδό στη Βασιλεία των Ουρανών, την οδό εκ του θανάτου στη ζωή, από την αμαρτία στην εκ νεκρών ανάσταση. Αμήν».