Την πρώτη ειδική ακολουθία, αφιερωμένη στην ανάμνηση των Παθών του Χριστού (τελείται στη Ρωσική Εκκλησία αποκλειστικά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής), τέλεσε στις 24 Μαρτίου 2013 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.

Μετά το ευαγγελλικό ανάγνωσμα εκ του κατά Ματθαίον Αγίου Ευαγγελίου ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας κήρυξε το θείο λόγο, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Έχουμε ακούσει την ευαγγελική διήγηση της δίκης του Ιησού Χριστού. Έχουμε επίσης ακούσει ότι ο Ιησούς προδόθηκε από φθόνο. Κάθε φορά αναμιμνησκόμενοι της ιστορίας αυτής διερωτώμεθα πώς μπορούσε να γίνει αυτό, διατί έγινε, τι προηγήθηκε, θα μπορούσε να υπάρχει μια άλλη έκβαση; Αντιλαμβανόμεθα ότι δε μπορούσε να γίνει αλλιώς διότι ο ίδιος ο Θεός ήλθε προς τους ανθρώπους, κατοίκησε και έμεινε κοντά μας. Δεν ήλθε σ΄εκείνο τον κόσμο ο οποίος δημιουργήθηκε από το Θεό, αλλά σ΄εκείνο, ο οποίος μολύνθηκε από την αμαρτία, το φθόνο, την κακία και τα ανθρώπινα πάθη».

Η αμαρτία εξελίσσεται στην ανθρώπινη κοινωνία σαν επηδημία.Είναι γνωστά αρκετά περιστατικά από την ιστορία όταν οι αμαρτωλές σκέψεις, οι αμαρτωλές διδασκαλίες διαδόθηκαν μέσα σε ολόκληρες γενιές, όταν οι άνθρωποι, είτε με το θέλημά τους, είτε με το θέλημα των κοσμικών αρχόντων, απομακρύνονταν από την ηθική ζωή, όταν ολόκληροι λαοί αρνούνταν το Θεό και η αμαρτία άρχισε να επικρατεί εντός των κοινωνιών τους.

Δεν υπάρχει η δικαιοσύνη μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία. Λείπει διότι οι άνθρωποι αδυνατούν να ζούν σύμφωνα με τις υψηλές ηθικές επιταγές, αδυνατούν να νικήσουν την αμαρτία μέσα τους.

Και σήμερα πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν ότι όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας απορρέουν από την κακή οργάνωση του ανθρώπινου βίου, διότι οι άνθρωποι ζούν υπό τα λανθασμένα πολιτικά καθεστώτα, έχουν ελλιπή μόρφωση, και μόλις τακτοποιηθούν όλα αυτά, η ζωή γίνει καλή και ωραία για όλους. Αλλά για κάποιο λόγο δεν συμβαίνουν αυτά.

Όταν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ήλθε στον κόσμο δεν ήλθε απλά να διδάξει και να κομίσει στους ανθρώπους την υψηλή ηθική διδασκαλία, αλλά τους δίδαξε σε όλη τη διάρκεια του επίγειου βίου του.

Όταν ο Σωτήρας ήταν ακόμα εν ζωῃ η διδασκαλία Του δεν ήταν ευρέως γνωστή σε πολλούς ανθρώπους. Τον ακολουθούσε μόνο μια μικρή ομάδα μαθητών και μαθητριών, οι οποίοι ούτε καν ήξεραν τι τους αναμένει αργότερα.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήταν εκείνος ο Γιατρός, ο Οποίος έθεσε τη διάγνωση στην ανθρωπότητα και έδειξε πως οι άνθρωποι ο καθένος ξεχωριστά και οι όλοι μαζί μπορούν να θεραπευθούν από τις πνευματικές τους αρρώστιες.

Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρχαν και πολλοί άλλοι δίκαιοι άνθρωποι, οι οποίοι είτε καταδικάσθηκαν κακώς λόγω ανθρώπινης κακίας και φθόνου, ή λόγω ιδεολογικών αντιλήψεων.

Ο Χριστός δεν απολογείτο  κατά τη δίκη, αλλά σιωπούσε. Αυτή η θεία σιωπή ήταν απάντηση στην ανθρώπινη αμαρτία.

Ξέρουμε ότι στο τέλος της ιστορίας ο καθένας από μας θα παραστεί ενώπιον του Φοβερού Βήματος. Τότε ο Κύριος έλθει ενδόξως, όχι όπως τον είδαν οι άνθρωποι ώστε πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι αδυνάτησαν να καταλάβουν ότι ήταν ο Ενανθρωπήσας Θεός.

Σύμφωνα με τον Μητροπολλίτη Ιλαρίωνα δεν ήρθαμε στην Εκκλησία επειδή φοβόμαστε τη δίκη, στην οποία θα παραστούμε τόσο εμείς όσο και η υπόλοιπη ανθρωπότητα. Ήλθαμε διότι μας κάλεσε ο Ίδιος ο Χριστός και όχι μάλιστα με το φόβο, αλλά με την αγάπη, την πραότητά του και τη σιωπή, η οποία ήταν η απάντησή Του στην ανθρώπινη αμαρτία. Ως μακρόθυμος ο Θεός ανέχεται τις αμαρτίες μας, διότι αναμένει τη μετάνοια και την επιστροφή μας. Η αγάπη Του Θεού υπερβαίνει τη δικαιοσύνη Του, διότι η αγάπη του καλύπτει κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από τη στάση του ίδιου του ανθρώπου απέναντι στο Θεό και τους γύρω του.

«Ελπίζουμε ότι η επί της γης εμπειρία μας αυτή που βιώνουμε στις ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της Μεγάλης Εβδομάδος και του Αγίου Πάσχα θα αποτελεί πρόγευση εκείνης της εμπειρίας, η οποία μας αναμένει τον κάθε άνθρωπο στη Βασιλεία των Ουρανών, όταν ο Ίδιος ο Κύριος υποδεχθεί τον άνθρωπο στο κατώφλι του θανάτου για να μη πεθάνει ο άνθρωπος, αλλά να μεταβεί από μια ζωή στην άλλη. Αμήν».