Στο Πανεπιστήμιο του Μπαλαμάντ μετέβη την τελευταία ημέρα της επισήμου επισκέψεώς του στο Πατριαρχείο Αντιοχείας, στις 15 Νοεμβρίου 2011, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος.

Τον Προκαθήμενο της Ρωσικής Εκκλησίας προσφώνησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου κ. Αίλι Σαλέμ. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας στο γραφείο του Πρυτάνεως ο κ. Σαλέμ αναφέρθηκε στην ιστορία και τη σύγχρονη εποχή του Πανεπιστημίου.

Εν συνεχεία πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου με καθηγητές και φοιτητές του Πανεπιστημίου Μπαλαμάντ. Στη συνεδριακή αίθουσα συγκεντρώθηκαν περίπου πεντακόσια άτομα, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης της Δημοκρατίας του Λιβάνου κ. Φαρίντ Μακάρι, ο Πρέσβης της Ρωσίας στο Λίβανο κ. Α. Ζασύπκιν, ο Πρέσβης της Ουκρανίας στο Λίβανο κ. Β. Κόβαλ, Ιεράρχες και κληρικοί του Πατριαρχείου Αντιοχείας και μέλη της συνοδείας του Πατριάρχη Μόσχας.

Στην εισηγητική του ομιλία ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου επέστησε την προσοχή των παρόντων στη σημασία της Ρωσικής Εκκλησίας και του ρωσικού Ορθόδοξου πολιτισμού, υπενθύμισε τις σκληρές δοκιμασίες, τις οποίες διήλθε η Εκκλησία την περίοδο διώξεων τον εικοστό αιώνα και αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και το έργο του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κυρίλλου. Ακόμα τόνισε την τεράσια προσφορά της Ρωσίας τον 19 αιώνα στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος στη Συρία και το Λίβανο και την υποστήριξη της Ορθοδοξίας εδώ. Και σήμερα, σύμφωνα με τον Πρύτανη, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησίας δεν έπαυσε να μεριμνά για την κατάσταση της Ορθοδοξίας στη Μέση Ανατολή.

Ακολούθως μίλησε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος, ο οποίος παρουσίασε στους παρισταμένους το βιβλίο του «Ελευθερία και ευθύνη», το οποίο κυκλοφόρησε στην Αραβική γλώσσα.

Ο κ. Κύριλλος ευχαρίστησε για τη δυνατότητα αυτή της συναντήσεως και τόνισε το ξεχωριστό ρόλο του Πανεπιστημίου Μπαλαμάντ στον πνευματικό βίο του Λιβάνου και του συνόλου της Ορθοδοξίας.

Σύμφωνα με τον Προκαθήμενο της Ρωσικής Εκκλησίας πολλές χώρες σήμερα ακολουθούν την οδό της εκκοσμίκευσης και πιστεύουν «ότι μόνο η κοσμική προσέγγιση της οργάνωσης της κοινωνίας είναι σε θέση να επιλύση το πρόβλημα των διαθρησκειακών και διεθνικών συγκρούσεων. Αυτή η προσέγγιση αναπτύσσει τις αρχές της μη θρησκευτικής ηθικής και αυτή η κοσμική εξωθρησκευτική ηθική έρχεται να αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις και προβλήματα».

Ταυτόχρονα ο Πατριάρχης Κύριλλος υπογράμμισε ότι το Πανεπιστήμιο του Μπαλαμάντ εξακολουθεί να διατηρεί τη ζωντανή σχέση μεταξύ της Θεολογικής Σχολής και άλλων κοσμικών Σχολών, πράγμα το οποίο αποτελεί ένα καλό παράδειγμα συνδυασμού του πνευματικού θρησκευτικού και κοσμικού στοιχείων υπό τις σωστές προϋποθέσεις.

Ύστερα ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος αναφέρθηκε στις αιτίες της καταρρεύσεως της Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίες σύμφωνα με αυτόν ήταν η απόρριψη της απόλυτης ηθικής και η αποδοχή της επιμέρους σχετικής ηθικής της εργατικής τάξεως, η οποία εθεωρείτο η πιο σωστή.

Η κοινωνία, η οποία οικοδομείτο με βάση τη σχετική ηθική, όπως ήταν στη Σοβιετική Ένωση και τη φασιστική Γερμανία αποδείχθηκε μη βιώσιμη.

«Σήμερα η κοσμική κοινωνία κηρύσσει τη σχετικότητα της ηθικής, επικαλούμενη την ελευθερία του ανθρώπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα: δεν υπάρχει το απόλυτο κριτήριο για τη διάκριση μεταξύ καλού και κακού, ο κάθε άνθρωπος μέσα του έχει αυτό το κριτήριο και εκείνο το οποίο ενδεχομένως είναι καλό για μένα, δεν είναι οπωσδήποτε καλό και για τον άλλο. Αυτή είναι η αφετηρία της σχετικότητας της ηθικής. Και αυτό θεωρείται μάλιστα κατόρθωμα της εποχής που ζούμε, της εποχής της μετανεωτερικότητας. Είσαι ελεύθερος να επιλέγεις όποιο πρότυπο συμπεριφοράς επιθυμείς με μόνη προϋπόθεση η ελευθερία σου να μην περιορίζει την ελευθερία του άλλου ανθρώπου. Είναι εντελώς αδιάφορο τι πιστεύεις, ποια είναι τα ιδεώδη σου, πολεμάς την αμαρτία ή την διαπράττεις, υπάρχει στη ζωή σου ηθική προκοπή η ηθική κατάπτωση. Κανείς δε ενδιαφέρεται πλέον για αυτά. Η ελευθερία σου δεν πρέπει να περιορίζει την ελευθερία του άλλου…Τι πάει να πει τότε η ηθική τελειότητα του προσώπου; Είναι ασαφές. Που οδηγεί αυτή η ερμηνεία της ελευθερίας εκτός σχέσεώς της με το απόλυτο κριτήριο της διάκρισης μεταξύ καλού και κακού; Οδηγεί στη βαθιά κρίση του ανθρώπινου προσώπου», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Πατριάρχης Κύριλλος.

Πολλοί είναι εκείνοι, οι οποίοι αναφέρονται στην οικονομική κρίση, την οικολογική και την πολιτιστική κρίση. Η λέξη «κρίση» εν τω μεταξύ σημαίνει δίκη στην Ελληνική γλώσσα. Μήπως η σημερινή κρίση είναι η Θεία δίκη του ανθρώπου, ο οποίος απώλεσε την έννοια της αμαρτίας και την ικανότητα διακρίσεως μεταξύ  καλού και κακού;

Οι παραδοσιακές θρησκείες ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ διατηρούν το θεμελιωμένο στην Θεία Αποκάλειψη κριτήριο διακρίσεως μεταξύ καλού και κακού. Με αυτή την έννοια τόσο οι χριστιανικές Εκκλησίες, όσο και η ισλαμική κονότητα έχουν να επιτύχουν το ίδιο σκοπό, δηλαδή να μεταδώσουν μήνυμα στο σύγχρονο άνθρωπο ότι χωρίς την ικανότητα διακρίσεως μεταξύ καλού και κακού το ανθρώπινο πρόσωπο ξεπέφτει και μαζί του ξεπέφτει και η κοινωνία, και έτσι δε θα μπορέσουμε να εξέλθουμε από τη μόνιμη κρίση. Η θεραπεία για τις κρίσεις έχει ως βάση την ανακαίνιση της ηθικής ευθύνης του ανθρώπινου προσώπου.

Οι σύχρονοι αρέσκουνται να χρησιμοποιούν τη λέξη «αξιοπρέπεια», αλλά μπορεί να υπάρχει αξιοπρέπεια εκτός της σχέσεως με τον τρόπο ζωής του ανθρώπου; Η αξιοπρέπεια είναι η αξία του ανθρώπου. Η προστασία της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να σχετίζονται με την έννοια της ηθικής ευθύνης του προσώπου.

«Είμαι απολύτως βέβαιος ότι οι χριστιανικές Εκκλησίες και το Ισλάμ πρέπει να επιμένουν στην εσωτερική οργανική σχέση μεταξύ της ελευθερίας και ευθύνης», πιστεύει ο Πατριάρχης Κύριλλος.

Στο τέλος ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προσέφερε μερικά αντίτυπα του πονήματός του στην αραβική μετάφραση «Ελευθερία και ευθύνη» στο Πανεπιστήμιο Μπαλαμάντ και ευχήθηκε κάθε επιτυχία σε αυτό το εκπαιδευτικό ίδρυμα.