Την παραμονή των Χριστουγέννων, στις 6 Ιανουαρίου 2011, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας τέλεσε Εσπερινό και Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου στον Ιερό Ναό της Παναγίας Πάντων θλιβομένων η χαρά της Μόσχας συμπαραστατούμενος από τον Ηγούμενο Φίλιππο Ριαμπίχ, Αντιπρόεδρο του ΤΕΕΣ, τον ιερέα Δημήτριο Αγκέγιεφ, βοηθό του Προέδρου του ΤΕΕΣ και κληρικούς του Ναού.

Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας μνημονεύθηκε ιδιαίτερα ο εκδημήσας προς Κύριο στις 4 Ιανουαρίου ε.ε. Μητροπολίτης Βιάτκας και Σλομποντάς Χρύσανθος.

Μετά το πέρας της Θείας Συνάξεως ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας κήρυξε τον θείο λόγο, επισημαίνοντας ότι η ακολουθίας της παραμονής των Χριστουγέννων αναφέρεται στο θέμα της προπαρασκευής της ανθρωπότητας της Παλαιάς Διαθήκης για την έλευση στον κόσμο του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού.

«Όλα αυτά τα αναγνώσματα και ευχές μας θυμίζουν την ανέκφραστη οικονομία του Θεού, ο Οποίος από τη στιγμή της δημιουργίας της ανθρωπότητας την οδηγούσε προς τη σωτηρία. Πολυμερώς και πολυτρόπως επισκεπτόταν ο Θεός την ανθρωπότητα της Παλαιάς Διαθήκης, έστελνε προφήτες και δασκάλους για να κηρύξουν τις θείες αλήθειες στους ανθρώπους. Υπήρχαν και στο Ισραήλ της Παλαιάς Διαθήκης πολλοί μεγάλοι άνδρες, οι οποίοι κήρυσσαν το θείο θέλημα. Μέσω του μεγάλου Μωυσή ο Κύριος αποκάλυψε τον Εαυτό Του και τις εντολές Του, ώστε οι άνθρωποι με την εφαρμογή τους να πορεύονται την οδό σωτηρίας και την αιώνια ζωή», τόνισε ο Ιεράρχης.

Στο διάβα των αιώνων ο Κύριος έστελνε προφήτες στον λαό του Ισραήλ, μέσα από τους οποίους μίλησε στους ανθρώπους, αλλά τις τελευταίες μέρες ο Κύριος ευαρεστήθηκε να μιλάει με τους ανθρώπους μέσω του Μονογενούς Του Υιού, ο Οποίος είναι ο Ενανθρωπήσας Θεός. Είναι όμοιος με μας κατά πάντα στην ανθρώπινη του φύση και είναι όμοιος με τον Θεό Πατέρα στη θεία Του φύση…Όσο και μα δίδασκε ο Κύριος με τις εντολές Του, θα μείναμε ωστόσο αμαρτωλοί στους οποίους ήταν απαραίτητη η σωτηρία, και όσο και να προσπαθούσαμε να εφαρμόζουμε τις εντολές αυτές, θα είμαστε μακράν του σκοπού τον οποίο έθεσε για μας ο Κύριος .

Σύμφωνα με τους αγίους πατέρες αυτός ο σκοπός στη θεολογική γλώσσα χαρακτηρίζεται ως θέωση, δηλαδή, κατά τη διάρκεια της επίγειας του ζωής ο άνθρωπος πρέπει να φτάσει σε τέτοια κατάσταση ομοίωσης με τον Θεό, ώστε η θεία παρουσία να διαποτίσει όλη την ανθρώπινη του φύση και η καρδιά να είναι καθαρή από κάθε αμαρτία και ο άνθρωπος, ακόμα στη γή, να ζήσει μια ουράνια ζωή. Όλα αυτά είναι δυσκατόρθωτα με μόνες τις ανθρώπινες προσπάθειες, δηλαδή την ανάγνωση βιβλίων, την εφαρμογή εντολών, την τέλεση πολλών και μεγάλων καλών έργων. Αυτό πετυχαίνεται μόνο με την προσωπική συνάντηση του Κυρίου με τον άνθρωπο, για να ενωθεί ο Κύριος με αυτόν πνευματικά και σωματικά.

Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα η Θεία χάρη έρχεται σε μάς όταν πηγαίνουμε στον Ιερό Ναό για να ενωθούμε με τον Κύριο πνευματικά και σωματικά κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Αυτή η πλήρη κοινωνία με τον Θεό, την οποία ποθούσε η ανθρωπότητα της Παλαιάς Διαθήκης, εξασφαλίσθηκε αποκλειστικά με τη Θεανθρώπηση.

Καθώς εορτάζουμε τη Γέννηση του Χριστού, δε βλέπουμε ένα Θεό μακρινό, αλλά ένα κοντινό, ο Οποίος δεν είναι μόνο στον ουρανό, αλλά ταυτόχρονα και στη γη. Ένα Θεό, ο Οποίος δεν περιστοιχίζεται μόνο από τις αγγελικές στρατιές αλλά και τους ανθρώπους.

Η αγγελική φωνή, η οποία υμνούσε τον Θεό, σημαίνει ότι από τη στιγμή που ο Θεός έγινε άνθρωπος, στη γη επικράτησε η ειρήνη και στη ζωή των ανθρώπων ήλθε καλή και αγαθή θέληση. Αυτό δε σημαίνει ότι το κακό έπαυσε να υπάρχει, σταμάτησαν οι πόλεμοι, διότι ο άνθρωπος εξακολουθεί να θεομαχεί και διότι πολλοί ήταν και είναι εκείνοι, που δεν ήθελαν να ακούσουν αυτή την γλυκιά και σωτήρια φωνή, η οποία ανήγγελλε την αρχή της καινούργια ζωής, αλλά προτίμησαν να ακολουθήσουν τους παλαιούς νόμους, τους νόμους της ανθρώπινης σάρκας και της αμαρτίας.  Έως ότου υπάρχει έστω κι ένας άνθρωπος, ο οποίος να αντιτάσσεται στο θέλημα του Θεού για τη σωτηρία, στον κόσμο θα συνεχίζει να ενεργεί το κακό, θα εξακολουθούν να υπάρχουν συγκρούσεις και η έχθρα ανάμεσα στους ανθρώπους.

Ο Κύριος ήλθε στον κόσμο για να θέσει τέρμα στην αμαρτία, στον ανθρώπινο εγωισμό, ώστε οι άνθρωποι, ενωμένοι με τον άνω κόσμο, να αποκτήσουν εκείνο το καλό θέλημα, το οποίο τους βάζει μέσα ο Ίδιος ο Κύριος.

Προσκυνώντας το γεννηθέντα στη Βηθλεέμ Θείο Βρέφος να το παρακαλέσουμε να μας βοηθήσει να βαδίζουμε στον δρόμο, τον οποίο μας ανήγγειλε από την αρχή των ημερών και τον οποίο αποκάλυψαν στην ανθρωπότητα της Παλαιάς Διαθήκης οι προφήτες ενώ στην εποχή της Καινής Διαθήκης μας όλους τον αποκάλυψε  ο Μονογενής Υιός του Θεού ο ευρισκόμενους στους κόλπους του Πατέρα Θεού (πρβλ. Ιω. 1. 18).  Εύχομαι ο Θεός να μας καταστήσει όλους κοινωνούς της θείας φύσεως όχι μόνο στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, αλλά και σε ολόκληρη της ζωή μας, ώστε τα Θεία Μυστήρια, τα οποία δεχόμαστε με αγάπη, ευλάβεια και προσευχή για την άφεση των αμαρτιών μας, να γίνουν πηγή ύδατος, ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. (Ιω. 4. 14) και να μας βοηθάνε κάθε μέρα να προσεγγίζουμε εκείνο τον ευλογημένο σκοπό της ύπαρξής μας, για τον οποίο μας έλεγαν οι Άγιοι πατέρες, δηλαδή στην ένωση με τον Θεό και τη θεοποίηση.