Στις 17 Φεβρουαρίου του 2010, ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων τέλεσε την πρώτη από την αρχή της νηστείας Λειτουργία των Προαγιασμένων στον Ιερό Ναό Παναγίας «Πάντων θλιβομένων η χαρά» της Μόσχας.
Μετά το πέρας της Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίων κήρυξε τον θείο λόγο:

«Σήμερα επιτελέσαμε την πρώτη αυτή την περίοδο της νηστείας Λειτουργία των Προαγιασμένων. Αυτή η Λειτουργία καθιερώθηκε από την Εκκλησία εκείνη την εποχή όταν οι άνθρωποι κοινωνούσαν τακτικά και όταν κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η μετάνοια συνδυαζόταν με την αντίληψη, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να υπάρχει η αποχή από τη Μετάληψη. Με άλλα λόγια, η Θεία Λειτουργία τελείτο καθημερινώς και καθημερινώς κάθε άνθρωπος που προσερχόταν στη Λειτουργία θα μπορούσε να κοινωνήσει των Αγίων του Χριστού Μυστηρίων.

Όμως στη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Λειτουργία δεν τελείτο ώστε να μπορέσουν οι άνθρωποι να συγκεντρωθούν στη μετάνοια. Σύμφωνα με το θέσπισμα της Αγίας Εκκλησίας, για να μη στερούνται οι άνθρωποι τη Μετάληψη κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, από την Κυριακή μέχρι το Σάββατο, την Τετάρτη και την Παρασκευή απόγευμα δύνανται να ενισχυθούν με την κοινωνία των Αγίων του Χριστού Μυστηρίων», ανέφερε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων.

Επίσης πρόσθεσε ότι «η Λειτουργία των Προαγιασμένων είναι μια απογευματινή λειτουργία. Συνδέεται με τον Εσπερινό και, σύμφωνα με το Τυπικό πρέπει να τελείται το απόγευμα. Όμως στην πράξη στις περισσότερες ενορίες της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας αυτή η Λειτουργία τελείται σήμερα το πρωί, παρόλο που οι προσευχές και τα στιχηρά, οι οποίοι επιτελούνται κατά τον Εσπερινό, που προηγείται της λειτουργίας αυτής, όπως και οι προσευχές που αναγιγνώσκονται στην ίδια τη λειτουργία, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι πρέπει να τελείται το απόγευμα».

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕΣ το χαρακτηριστικό της Λειτουργίας αυτής είναι η έλλειψη της Ευχαριστίας, δηλαδή λείπει η Αγία Αναφορά, δηλαδή η προσευχή για τη μεταβολή του Άρτου και του Οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Διότι η Λειτουργία των Προαγιασμένων είναι τρόπον τινά η συνέχεια της Θείας Ευχαριστίας της προηγούμενης Κυριακής.

Το άλλο χαρακτηριστικό της Λειτουργίας αυτής συνίσταται στο ότι το επίκεντρο της είναι η προσκύνηση του Χριστού. Εάν στη κανονική πλήρη Θεία Λειτουργία όλες οι προσευχές αναφέρονται στην ίδια την Ευχαριστία, στη μεταβολή του Άρτου και του Οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού, στη Λειτουργία των Προαγιασμένων οι προσευχές αναφέρονται στην προσκύνηση του Χριστού, ο Οποίος ήδη είχε έρθει και είναι παρών στα Άγια Δώρα.

Στη Προαγιασμένη Λειτουργία από την αρχή της στην Αγία Τράπεζα τοποθετούνται τα Αγία Δώρα, δηλαδή το Σώμα και το Αίμα Χριστού. Ο Ίδιος ο Χριστός ευρίσκεται στην Αγία Τράπεζα παριστάμενος πλήρως στα Αγία Δώρα.

Η ουσία της Λειτουργίας των Προαγιασμένων εκφράζεται πλήρως στον ύμνο, που ψάλλεται αντί του Χερουβικού: «Νύν αί Δυνάμεις τών ουρανών σύν ήμίν άοράτως λατρεύουσιν ίδού γάρ είσπορεύεται ό Βασιλεύς τής δόξης. Ίδού θυσία μυστική, τετελειωμένη δορυφορείται. Πίστει καί πόθω προσέλθωμεν, ίνα μέτοχοι ζωής αίωνίου γενώμεθα».

Πρώτα από όλα, με αυτό τον ύμνο η Εκκλησία θέλει να επιστήσει την προσοχή μας στο γεγονός ότι μαζί μας προσεύχονται και συλλειτουργούν οι Άγγελοι των ουρανών. Μαζί μας παρίστανται στον Θεό, ο Οποίος ευρίσκεται μεταξύ μας στα Άγια Δώρα, και στον Οποίο προσκυνούμε.

Τέλος, σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα είναι μια ιδιαίτερη Λειτουργία, η οποία είναι διαποτισμένη με τη διάθεση για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ακόμα και οι ευχές που διαβάζονται μυστικά από τον ιερέα, αναφέρονται στον ασκητικό αγώνα της Σαρακοστής. Μέσα σε αυτές παρακαλούμε τον Θεό να μας βοηθήσει να νικήσουμε τα πάθη μας και να μετανοήσουμε τις αμαρτίες μας, ώστε αυτή η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, που ξεκινήσαμε τώρα, να γίνει για μάς χρόνος μετάνοιας και ειλικρινούς διόρθωσης.