Συνέδριο με τίτλο «Οι Άγιοι ως σημείο και σπόρος ενότητας» πραγματοποιήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2020 στα πλαίσια της τετάρτης επετείου της συναντήσεως του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου και του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου στο Παπικό Πανεπιστήμιο   Θωμάς Ακινάτης Ρώμης.

Στην εκδήλωση προέστησαν ο Πρόεδρος του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Προώθηση της Ενότητας των Χριστιανών Καρδινάλιος Κουρτ Κοχ και ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας.

Στο συνέδριο ακόμη συμμετείχε αντιπροσωπεία της Ρωσικής Εκκλησίας  η οποία συνοδοιπόρησε με τον Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, στελέχη διαφόρων δικαστηρίων της Ρωμαϊκής κουρίας, εκπρόσωποι του κλήρου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθηγητές και φοιτητές του ἐν λόγῳ Πανεπιστημίου, Ιταλοί κοινωνικοί παράγοντες.

Ο Καρδινάλιος Κουρτ Κοχ απηύθυνε χαιρετισμό στους παρόντες εκ μέρους του Πάπα Φραγκίσκου τονίζοντας συνέδρια, τα οποία διεξάγονται ετησίως κατά την επέτειο της συναντήσεως της Αβάνας με θέματα, τα οποία αφορούν άμεσα στα σπουδαιότερα σημεία της Δηλώσεως, η οποία υπεγράφη από τον Προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και τον Πατριάρχη Κύριλλο.  Έτσι, το 2017 στο Πανεπιστήμιο του Φριβούργου της Ελβετίας διεξήχθη διάλογος για τη σημασία της συναντήσεως στην Αβάνα γενικότερα, το 2018 στη Βιέννη συζητήθηκε η κατάσταση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή, ενώ το 2019 στη Μόσχα το θέμα ήταν «Ο θάνατος και το αποθνήσκειν στην τεχνολογική κοινωνία: μεταξύ της βιοϊατρικής και πνευματικότητας». Ο Καρδινάλιος Κουρτ Κοχ επεσήμανε το θέμα του τρέχοντος έτους, υπογραμμίζοντας ότι το φαινόμενο της αγιότητας και το παράδειγμα των αγίων αποτελούν θεμέλιο για τη δημιουργία της εκκλησιαστικής ενότητας.

Στη συνέχεια το χαιρετισμό του προς το ακροατήριο απηύθυνε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, ο οποίος στην παρέμβασή του τόνισε ότι «η πρώτη στην ιστορία συνάντηση των Προκαθημένων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας καθόρισε τις προοπτικές αναπτύξεως των διμερών αμοιβαίων σχέσεων για τα επόμενα χρόνια. Ακριβώς εξαιτίας της θεμελιώδους σημασίας της συναντήσεως στην Αβάνα αποφασίσθηκε να τιμάται ετησίως εκείνο το γεγονός με τη διεξαγωγή κοινού συνεδρίου με κάποιο θέμα, το οποίο θίγεται στη Κοινή Δήλωση, που υπεγράφη κατόπιν συνομιλιών του Πάπα και Πατριάρχη».

Αφού υπενθύμισε την ιστορία διεξαγωγής παρόμοιων συνεδρίων ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας επεσήμανε: «Η συνάντησή μας φέτος διεξάγεται στη Ρώμη, μια πόλη, όπου αναπαύονται τα τιμία λείψανα των Αγίων Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, πολλών άλλων Αποστόλων, μαρτύρων και Αγίων του Θεού, όπου  υπάρχουν μεγάλα χριστιανικά προσκυνήματα, στα οποία κάθε έτος προσέρχονται χιλιάδες προσκυνητές απ΄όλο τον κόσμο. Ο τόπος διεξαγωγής του συνεδρίου καθόρισε και το θέμα του «Οι Άγιοι ως σημείο και σπόρος ενότητας». Το θέμα της αγιότητας και των αγίων κατέχει σπουδαία θέση στην Κοινή Δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου και του Πατριάρχη Κυρίλλου».

«Αξιοσημείωτη είναι και η μνεία της Κοινής Δηλώσεως στην ανασυγκρότηση του χριστιανισμού στη Ρωσία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης», υπογράμμισε ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας και πρόσθεσε, «τα φοβερά χρόνια της θεομαχίας χιλιάδες Ορθόδοξοι χριστιανοί ακολούθησαν την σταυρική πορεία του Χριστού και στις ημέρες μας κατατάχθηκαν στη χορεία αγίων ως νεομάρτυρες και ομολογητές της Εκκλησίας της Ρωσίας. Ταυτόχρονα μαζί τους τα βάσανα δοκίμασαν και οι πιστοί των άλλων Εκκλησιών, ειδικότερα δε της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας…Η μαρτυρία των μαρτύρων των πρώτων αιώνων, του 20ου αιώνα και της εποχής μας αποτελεί θεμέλιο των κοινών προσπαθειών των Εκκλησιών μας».

Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας υπενθύμισε ότι τον Μάιο-Ιούνιο του 2017 και οι δύο Εκκλησίες έζησαν ένα άνευ προηγουμένου γεγονός της μεταφοράς του τμήματος του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού από το Μπάρι στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη.

Ακολούθως ο κ. Ιλαρίωνας επικεντρώθηκε στο βίο και την πολιτεία του Αγίου Σεραφείμ του Σαρόφ και το φιλανθρωπικό έργο του Ρωμαιοκαθολικού Θεοδώρου Γκαάζ, τον οποίο αποκαλούσαν «άγιος ιατρός».

Στο συνέδριο επίσης μίλησαν ο καθηγητής του Ορθοδόξου Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Σπουδών «Ο Άγιος Τύχων» Ιερέας Αλέξιος Ανδρέγιεφ, ο οποίος παρουσίασε ομιλία με θέμα «Η προσέγγιση της αγιότητα από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας» και ο Ιερέας Μάρκο Ρούπνικ με ομιλία με θέμα «Αγιότητα και κοινωνία».

Το δέυτερο μέρος του συνεδρίου ήταν αφιερωμένο στις ζωντανές μαρτυρίες για τους σύγχρονους αγωνιστές της πίστεως.

Μετά το πέρας του συνεδρίου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Πανεπιστημίου Θωμάς Ακινάτης πραγματοποιήθηκε η προβολή του ντοκιμαντέρ «Ο Απόστολος Πέτρος» του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα σε μετάφραση στα Ιταλικά.