Συνήλθε στις 26 Ιουνίου 2018 στο κτίριο της Βουλής των Ελλήνων σε συνεδρία εργασίας η ΚΕ’ Γενική Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας. Η έναρξη της Συνελεύσεως πραγματοποιήθηκε την παραμονή στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.

Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, παρουσιάζοντας την εισήγησή του, μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως Ορθοδοξίας συγκαταλέγονται και η «υπέρβαση των ακραίων εθνικιστικών, ομολογιακών και θρησκειακών αντιθέσεων» καθώς και η «αποτροπή φαινομένων ομολογιακού…ανταγωνισμού ή δραστηριοτήτων…τα οποία προκαλούν την θρησκευτική μισαλλοδοξία και το εθνοφυλετικό φανατισμό» (Ιδρυτική Πράξη, άρθρο 3, γ.δ.). Τούτο με παρακινεί να ομιλήσω περί σημερινής καταστάσεως της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία.

Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας τυγχάνει αυτοδιοίκητος και υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας, αναγνωριζόμενη από όλες τις κατά τόπους Εκκλησίες ως μόνη κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία. Τη δεκαετία 1990, κάτω από την επίδραση πολιτικών αλλαγών υπέστη ισχυρά πίεση από ακραίες εθνικιστικές δυνάμεις, τις αντικανονικές οντότητες και τους Ελληνόρυθμους καθολικούς: της έχουν αρπαχθεί εκατοντάδες Ι. Ναοί. Παραταύτα, ως και παλαιότερα, αυτή ενώνει στους κόλπους της τη συντριπτική πλειοψηφία, πλέον των 12 χιλιάδων θρησκευτικών κοινοτήτων και εκατομμύρια πιστούς.

Κατά την πολιτική αντιπαράθεση και πολεμική σύρραξη στο Ντονμπάς η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ήταν η μόνη από τις μεγαλύτερες ομολογίες της Ουκρανίας, η οποία έμεινε πολιτικώς ουδέτερη. Για το λόγο αυτό καταβάλλονται προσπάθειες εξαφανίσεως της κανονικής Εκκλησίας, πιέζοντας αυτή να συγχωνευθεί με τις εθνικιστικές αντικανονικές κοινότητες. Με τη βία έχουν καταληφθεί περισσότεροι από 50 Ι. Ναοί της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, ενώ οι δικαστικές αποφάσεις περί αποδόσεως Ναών περιφρονούνται. Κατά της Εκκλησίας διεξάγεται ενημερωτική εκστρατεία με αποτέλεσμα δεκάδες περιστατικά βανδαλισμού και εμπρησμών των Ι. Ναών και ακόμη δολοφονιών των κληρικών και των πιστών μας. Το τελευταίο περιστατικό ήταν η άγρια σφαγή του νυκτοφύλακα Ναού στην επαρχία Ζαπορόζιε, που συνέβη προ ολίγων ημερών. Η πλειοψηφία των κακουργημάτων αυτών δεν ανακρίνονται καθώς πρέπει.

Καταβάλλεται προσπάθεια με τρόπο τεχνητό να δημιουργηθεί μια νέα «Ενιαία Τοπική Εκκλησία» με βάση τις μη αναγνωρισμένες σχισματικές ομάδες, οι οποίες υπέβαλαν αίτημα στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ζητώντας εκχώρηση αυτοκεφαλίας. Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας, οι αρχές και οι πιστοί της δεν υποστήριξαν αυτό το αντιεκκλησιαστικό εγχείρημα.

Η δημιουργία μιας παράλληλης εκκλησιαστικής Ιεραρχίας στην Ουκρανία θα οδηγήσει στην εμβάθυνση του σχίσματος και την υπονόμευση του ιστορικού ρόλου της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία. Καλούμε όλα τα μέλη της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως της Ορθοδοξίας να κάνουν ο, τι είναι δυνατό, προκειμένου να διαφυλάξουμε την ανά τον κόσμο κανονική ενότητα της Ορθοδοξίας   και την ολότητα της οικουμενικής μας Ορθοδόξου οικογένειας, η οποία σήμερα αντιμετωπίζει απειλή, ίσως την πλέον μεγαλύτερη από το 1054, όταν ο χριστιανικός κόσμος διαιρέθηκε σε Ανατολή και Δύση».