Στις 30 Μαΐου 2018 στην Αίθουσα «Παύλος ΣΤ’» στο Βατικανό ο Πάπας Ρώμης Φραγκίσκος είχε συνάντηση με τις αντιπροσωπείες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και της Διασκέψεως Επισκόπων της Ιταλίας, οι οποίες βρέθηκαν στη Ρώμη στα πλαίσια του Ρώσο-Ιταλικού διαλόγου – φόρουμ των κοινωνιών των πολιτών, προκειμένου να συζτήσουν θέμα των προσκυνηματικών εκδρομών.

Από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας στη συνάντηση συμμετείχαν: ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, ο Αρχιεπίσκοπος Βιέννης και Βουδαπέστης Αντώνιος, Προϊστάμενος της Διευθύνσεως του Πατριαρχείου Μόσχας επί Ιδρυμάτων Εξωτερικού, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΤΕΕΣ Αρχιμανδρίτης Φιλάρετος Μπουλέκοφ, ο Πρωθιερέας Σέργιος Ζβοναριόφ, Γραμματέας του ΤΕΕΣ επί Υποθέσεων Εξωτερικού, ο Ιερομόναχος Στέφανος Ηγκούμνωφ, Γραμματέας του ΤΕΕΣ επί Διαχριστιανικών Υποθέσεων, η Διευθύντρια του Κέντρου Φεστιβάλ Κινημεταογράφου και Διεθνών Προγραμμάτων κα Τ. Σούμοβα και η Εκτελεστική Διευθύντρια του Ρώσο-Ιταλικού Φόρουμ-Διαλόγου Κοινωνιών των Πολιτών κα Ν. Σαλμάνοβα κα.

Από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στο ακροατήριο παρέστησαν: ο Αρχιεπίσκοπος Περούτζιας-Τσίτα ντελλε Πιάβε και Πρόεδρος της Διασκέψεως Επισκόπων της Ιταλίας Καρδινάλιος Γκουαλτιέρο Μπασέτι,ο Γενικός Γραμματέας της Διασκέψεως των Επισκόπων Ιταλίας, ο Επίσκοπος Φρονζινόνε-Βερόλι-Φερεντίνο Αμπρότζο Σπρεάφικο, Πρόεδρος της Επισκοπικής Επιτροπής Οικουμενισμού και Διαθρησκειακού Διαλόγου, ο Επίσκοπος Λόντι Μαουρίτσιο Μαλβεστίτσι κα.

Αρχιζόντας τη συνάντηση ο Καρδινάλιος Γ. Μπασέτι παρουσίασε στον Πάπα θέμα του διαλόγου μεταξύ των δύο Εκκλησιών, το οποίο αφορά το προσκύνημα στα χριστιανικά ιερά σεβάσματα καθώς και τους Επισκόπους-μέλη των δύο αντιπροσωπειών.

Προσφωνώντας τον Πάπα Φραγκίσκο εκ μέρους της αντιπροσωπείας του Πατριαρχείου Μόσχας ο Μητροπολίτης Βολολκολάμσκ Ιλαρίωνας τόνισε το διάλογο μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας της Ιταλίας για την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανοήσεως και σταθερής ειρήνης μεταξύ των λαών: «Στο επίκεντρο του διαλόγου μας ευρίσκεται η μεγάλη παρακαταθήκη του χριστιανικού πολιτισμού του Ρωσικού και Ιταλικού λαού, η οποία αναδείχθηκε υπό την ποιμαντική καθοδήγηση της Εκκλησίας. Σε ένα κόσμο που αντιμετωπίζει δραματικές ταραχές, ανεκτίμητος είναι ο ανθρωπιστικός και ειρηνευτικός ρόλος της Εκκλησίας. Ο τομέας πολιτισμού με την παγκόσμια γλώσσα της κατέχει τεράστιο δυναμικό για τη σύγχρονη μαρτυρία των Εκκλησιών περί κοινών ανθρωπίνων αξιών ειρήνης, καλοσύνης, αγάπης, ελέους και συγχωρήσεως, οι οποίες κορυφώνονται στο Ευαγγελικό Μήνυμα».

Όπως ανέφερε στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας, η Κοινή Δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου και του Πατριάρχη Κυρίλλου στην Αβάνα τονίζει κοινή πνευματική παράδοση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσεως. Από τα σπουδαιότερα στοιχεία της παραδόσεως αυτής είναι η τιμή των αγίων. Ακριβώς στη συνάντηση στην Αβάνα επετεύχθη η συμφωνίας περί μεταφοράς στη Ρωσία τμίων λειψάνων του Αγίου και Θαυματουργού Νικολάου, τα οποία φιλοξενούνται στο Μπάρι.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ ενημέρωσε τον Ποντίφικα ότι το προσεχές φθινόπωρο στη Ρώμη έρχεται ένα από τα σπουδαιότερα ιερά κειμήλια της Ρωσικής Εκκλησίας, δηλαδή η εικόνα Σταύρωσις του αγιογράφου Διονυσίου, μεγάλου μαθητή του Οσίου Ανδρέα Ρουμπλιόφ. «Αυτή η πασίγνωστη Ρωσική εικόνα για πρώτη φορά εξέρχεται των ορίων της Ρωσίας, προκειμένου να τη θαυμάσουν χιλιάδες προσκυνητές, οι επισκεπτόμενοι τη Ρώμη. Μαζί της στη γκαλερί του Καθεδρικού Ναού Αγίου Πέτρου θα εκτίθενται άλλες είκοσι εικόνες από τη συλλογή της Κρατικής Πινακοθήκης Τρετιακόφ», σημείωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.

Σύμφωνα με τον Ιεράρχη της Ρωσικής Εκκλησίας, η γνωριμία των προσκυνητών με παραδόσεις, την ιστορία και την καλλιτεχνική κληρονομιά μιας Εκκλησίας ή χώρας «δεν μπορεί παρά να προσφέρει στην αμοιβαία κατανόηση, το διάλογο Ορθοδόξων-Ρωμαιοκαθολικών και την εμπέδωση της διεθνικής και διαθρησκειακής ειρήνης».

Αντιφωνώντας ο Πάπας Φραγκίσκος καλωσόρισε θερμώς και τις δύο αντιπροσωπείες, σημειώνοντας την κοινωνία και ένα καλοπροαίρετο διάλογο μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών. Αποτεινόμενος προς την αντιπροσωπεία της Ρωσικής Εκκλησίας και τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα προσωπικά ο Πάπας δήλωσε: «Παρουσίᾳ Σας και ιδιαιτέρως σε Σας, αγαπητέ αδελφέ, θέλω και πάλι να τονίσω ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ουδέποτε επιτρέψει από την πλευρά της μια προσέγγιση, η οποία θα προκαλέσει διχασμούς. Ουδέποτε θα επιτρέψουμε κάτι τέτοιο. Στη Ρωσία υπάρχει μόνο ένα Πατριαρχείο, δικό Σας δηλαδή. Δεν θά έχουμε κανένα άλλο». Σύμφωνα με τον Πάπα, ο ουνιτισμός ως μέθοδος είναι απαράδεκτος στις σχέσεις μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών στη σύγχρονη εποχή και η μόνη οδός προς τη βαθύτερη ένωση είναι ο αδελφικός διάλογος. Με θέρμη ο Αγιώτατος Πάπας αναπολούσε τη συνάντηση με τον Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος στην Αβάνα το 2016, η οποία η συνάντηση είχε μεγάλη σημασία για τις σχέσεις μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Κατά τον Πάπα Ρώμης: «Οι Καθολικές Εκκλησίες δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στα εσωτερικά της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ακόμη και για πολιτικούς λόγους. Αυτή είναι η θέση μου και η θέση της Αγίας Έδρας σήμερα. Οι πράττονες αντίθετα δεν πείθονται στην Αγία Έδρα».

Στο τέλος του ακροατηρίου υπήρξε ανταλλαγή ενθυμίων.