Στη συνεδρίαση ολομέλειας του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στα πλαίσια «Χρόνος εμπειρογνώμονα» μίλησε στις 31 Μαΐου 2017 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρύτανης του Θεολογικού Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος.

Η Πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου κα Β. Ματβιένκο συνέστησε τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα στο ακροατήριο.

Το έτος 2017 συμπληρώνεται εκατονταετία από τα τραγικά γεγονότα που έχουν σχέση με δύο Ρωσικές επαναστάσεις, τη Φεβρουαριανή και την Οκτωβριανή του 1917. Στην αγόρευσή του ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ προέβη σε αξιολόγηση των συνεπειών αυτών και υπενθύμισε τις τεράστιας κλίμακος διώξεις σε βάρος της Εκκλησίας στη Ρωσία του 20 αώνα.
Οι επιπτώσεις των επαναστατικών γεγονότων ήταν η άνοδος στην εξουσία των αθέων κυβερνητών, οι οποίοι δεν είχν πρόθεση απλώς να περιορίσουν την επίδραση της Εκκλησίας στην κοινωνία, αλλά να την εξαφανίσουν ενετελώς, τόνισε ο Ιεράρχης και συνέχισε ότι κατά τη διάρκεια της δυσχιλιετούς ιστορίας του χριστιανισμού ποτέ δεν έχει ζήσει η Εκκλησία τέτοιες εκτεταμένες διώξεις, όπως τις έζησε η Εκκλησία στη Σοβιετική Ένωση τον 20 αιώνα. «Με την εξαπόλυση του πολέμου κατά της θρησκείας και της Εκκλησίας, οι αρχές επιβουλεύθηκαν τα πλέον ιερά και όσια, εκείνα, με τα οποία επί αιώνες ζούσε ο λαός μας. Σε τελική ανάλυση ο πόλεμος των αρχών κατά του Θεού κατέληξε σε πόλεμο κατά του ιδίου του λαού με εκατομμύρια ανθρώπους από διάφορα κοινωνικά στρώματα να υποβληθούν σε καταπιέσεις».
Παρελθόν αποτελεί πλέον οι εποχές της τεχνητώς επιβαλλομένης αθεΐας, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕΣ, και τη δεκαετία του 1990 ο νομοθέτης άλλαξε τη στάση του έναντι των θρησκευτικών σωματείων, ήρθησαν τα τεχνητά εμπόδια στην πορεία αναγεννήσεως της εκκλησιαστικής ζωής. Εκατομμύρια άνθρωποι ασπάσθηκαν την πίστη, αναστηλώθηκαν ή ανοικοδομήθηκαν χιλιάδες Ιεροί Ναοί και εκατοντάδες Ιερές Μονές, προωθήθηκε η θεολογική και θρησκευτική παιδεία, πνευματική μόρφωση, η ιεραποστολή και το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, προέκυψε δυνατότητα διαποιμάνσεως των στρατιωτών και των φυλακισμένων.
«Αφού έχουμε αντιμετωπίσει τις τραγικές δοκιμασίες του 20 αι., η Εκκλησία και ο λαός μας με ευχές των νεομαρτύρων και ομολογητών της Εκκλησίας της Ρωσίας έχουμε εισέλθει στον 21 αιώνα. Η ζωντανή μας σχέση με το παρελθόν μας επιτρέπει να κτίζουμε τη σημερινή ημέρα και με ελπίδα να προσβλέπουμε στο μέλλον, πιστεύει ακράδαντα ο Ιεράρχης, σύμφωνα με τον οποίο το κύριο δίδαγμά μας είναι ότι δεν επιτρέπεται να ζεί ο άνθρωπος και η κοινωνία χωρίς το Θεό».
Το άλλο δίδαγμα είναι ότι η οικοδόµηση µιας συνεκτικής κοινωνίας είναι ανέφικτη χωρίς να συνυπάρχουν ειρηνικά και να συνεργάζονται δημιουργικά μεταξύ τους οι διάφορες εθνικότητες, πολιτισμοί και θρησκείες στις αχανείς εκτάσεις της Ρωσίας.
Κατά τον Ιεράρχη, οι βασικές προκλήσεις για τις παραδοσιακές θρησκείες της Ρωσίας σήμερα είναι ο ηθικός ρελατιβισμός και η τρομοκρατία με επίκληση του Ισλάμ. «Θέλω να αποδώσω το δίκαιο στους κορυφαίους μουσουλμάνους ηγέτες, οι οποίοι ομοφώνως και απεριφράστως καταδικάζουν τους τρομοκράτες, δηλώνοντας ότι η ιδεολογία τους δεν έχει καμία σχέση με το Ισλάμ», συνέχισε ο κ. Ιλαρίωνα.
Όσον αφορά τον εξτρεμισμό ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στους διωγμούς κατά των χριστιανών στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
«Η χώρα μας θέλει ένα αποτελεσματικό σύστημα προλήψεως της τρομοκρατίας στη δημιουργία του οποίου οφείλουν να μετάσχουν η Πολιτεία, και όλες οι υγιείς δυνάμεις της Κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου των παραδοσιακών θρησκειών», φρονεί ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.
Σπουδαίο μέσο αντμετωπίσεως της τρομοκρατικής ιδεολογίας δύναται και πρέπει να είναι η θρησκευτική κατάρτιση «Αγωνιζόμαστε υπέρ της επεκτάσεως της διδασκαλίας θρησκευτικών στα σχολεία όχι επειδή θέλουμε όλοι να ασπασθούν την Ορθοδοξία. Αλλά το όφελός μας είναι να φροντίσουμε οι πολίτες μας να έχουν γνώση της διδασκαλίας των παραδοσιακών θρησκειών, σε τι διαφέρει ο αυθεντικός Ισλάμ από την τρομοκρατία, την οποία επικαλείται το Ισλάμ. Γι’αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να επεκταθεί η διδασκαλία της θρησκείας στην πρωτοβάθμια, τη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα παιδιά μας μάλιστα οφείλουν να έχουν γνώσεις όχι μόνο της οικείας αυτών θρησκευτικής παραδόσεως, αλλά και εκείνης των γειτόνων. Η άγνοια σε θέματα θρησκείας δύναται να καταστήσει τους νέους μας εύκολη λεία των εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών οργανώσεων».
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας τόνισε ότι «ο λαϊκός χαρακτήρας του κράτους, τον οποιό συνέχεια επικαλούνται οι υπέρμαχοι του θύραθεν κοσμοειδώλου, δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως η απαγόρευση της διδασκαλίας θρησκευτικών στο σχολείο».
Ακολούθως ο Ιεράρχη έκανε εκτενή αναφορά στη θεολογική επιστήμη και τη σημασία της διεθνώς. Θεολογία είναι ένας από τους κλάδους της ανθρωπιστικής επιστήμης με γνωστικό αντικείμενο τις μορφές θρησκευτικού βίου, την ιστορία του δόγματος, τις ηθικές αρχές καθώς και τη θρησκευτική πολιτιστική παράδοση, η οποία περιλαμβάνει την τέχνη, τη μουσική, τη λογοτεχνία.
Σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο, η θρησκευτική παιδεία δύναται να αποτελέσει ένα ισχυρό οχύρωμα, που θα προστατεύει από την ιδεολογία της ηθικής ελευθεριότητας, η οποία ορμητικά διεισδύει από τη Δύση. «Όταν οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον τίποτε το ιερό και το όσιο, όταν οι ομόφυλες ενώσεις εξισώνονται νομικά με την ένωση γάμου μεταξύ ανδρός και γυναικός, όταν τα ομόφυλα ζευγάρια αποκτούν δικαίωμα υιοθεσίας με αποτέλεσμα αντί ενός πατέρα και μίας μητέρας τα παιδιά έχουν γονέα νούμερο 1 και νούμερο 2 , με την νομιμοποίηση της ευθανασία ως ενός βολικού τρόπου απαλλαγής από «περιττών» ανθρώπων, είτε αρρώστων είτε ηλικιωμένων, είναι αδύνατο παρά να διαβλέπει κανείς σε όλα αυτά μια φοβερή ηθική ασθένεια της δυτικής κοινωνίας».
Ο Ιεράρχης επίσης διατύπωσε τη θέση της Εκκλησίας στο θέμα της ιερότητος της ανθρωπίνης ζωής από τη σύλληψη μέχρι το φυσιολογικό θάνατο. Ακόμη τόνισε την ανάγκη παροχής ολόπλευρης βοήθειας στις εγκύους και τις νέες οικογένειες στα πλαίσια προλήψεως και μειώσεων των εκτρώσεων. Η Εκκλησία χρόνια τώρα ασχολείται δυναμικά με την ἐν λόγῳ προβληματική, εμπλέκοντας τους ενδιαφερομένους και τους κοινωνικού φορείς.
Ο κ. Ιλαρίωνας υπενθύμισε τα οικονομικά προβλήματα, τα οποία αντιμετωπιζουν τα νέα ζευγάρια, τα οποία θέλουν να δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη οικογένεια και να αποκτήσουν παιδιά και πρότεινε μερικές λύσεις του προβλήματος.
Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας αναφέρθηκε και σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα, το οποία μαστίζει τη σύγχρονη Ρωσική κοινωνία και είναι η επιθυμία εμπλουτισμού των πλεονεκτών σε βάρος των πολιτών χαμηλού εισοδήματος. Ο κ. Ιλαρίωνας έκανε μνεία στις μικροοικονομικές επιχειρήσεις οι οποίες χορηγούν δάνεια σε πολίτες με δυσβάστακτα επιτόκια «μέχρι ημέρα καταβολής μισθού». Στα πλαίσια αυτά ο Ιεράρχης πρότεινε την επαναφορά του θεσμού των ταμείων αλληλοβοηθείας, τα οποία ήταν ευρέως διαδεδομένα στο παρελθόν.
Η οικονομία που αγνοεί τις ηθικές προσταγές και αποβλέπει αποκλειστικά στον ατομικό εμπλουτισμό των επιμέρους προσώπων ή ομάδων πληθυσμού δεν έχει μέλλον, τόνισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίνας.
Περαίνων την αγόρευσή του ο Ιεράρχης υπενθύμισε τα του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου στο θέμα σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας: «Δεν επιδιώκουμε την κληρικοποίηση της κοινωνίας…Η Εκκλησία καταβάλει κάθε προσπάθεια να επιτύχει μόνο και μόνο ένα, δηλαδή τη θετική μεταμόρφωση όλων των πτυχών της ζωής του ατόμου και της Κοινωνίας. Στην πορεία αυτή είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τη σημασία μιας εποικοδομητικής συνεργασίας με την Πολιτεία…Είναι η οδός, η οποία οδηγεί προς την ηθική εξυγίανση, την εμπέδωση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας του λαού μας και σε τελική ανάλυση τη σταθερότητα της Κοινωνίας και της Πολιτείας».