Εν όψη της από 15ης έως 18ης Οκτωβρίου 2016 επισκέψεως του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυρίλλου στη Μεγάλη Βρετανία ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας παραχώρησε συνέντευξη στο πρακτορείο RIA Novosti, όπου αναφέρθηκε στο πρόγραμμα του Προκαθημένου της Ρωσικής Εκκλησίας στο Λονδίνο, την επέτειο της Ορθοδόξου παρουσίας στις Βρετανικές Νήσους, τη στάση των μελών της Βασιλικής Οικογένειας προς την Ορθοδοξία, το διάλογο και τη συνεργασία στο επίπεδο των απλών ανθρώπων.  

  – Ποια είναι τα πλέον κεντρικά και τα πλέον δύσκολα σημεία του προγράμματος και τι αναμένει από την επίσκεψη η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας;

 – Κατ’αρχάς θέλω να πω ότι η επικείμενη επίσκεψη του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυρίλλου στη Μεγάλη Βρετανία πραγματοποιείται στα πλαίσια της 300ης επετείου της παρουσίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στις Βρετνικές Νήσους. Η πρώτη ιστορικά κοινότητά μας στο Λονδίνο, δηλαδή η ενορία Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ιδρύθηκε το έτος 1716 παρά τη Ρωσική Αυτοκρατορική Αποστολή. Ολόκληρο το πρόγραμμα της επισκέψεως του Προκαθημένου της Ρωσικής Εκκλησίας έχει ως πυρήνα το ἐν λόγῳ ιστορικό γεγονός. Τα κεντρικά σημεία του θα είναι τα εγκαίνια του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου και των Αγίων Πάντων στο Λονδίνο και η μετέπειτα Θεία Λειτουργία στο Ναό καθώς και η προσευχή στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας. Επίσης ο Αγιώτατος κ. Κύριλλος θα ευλογήσει μια νέα ταφόπλακα στον τόπο ταφής του Μητροπολίτη Σούροζ Αντωνίου και θα παραστεί στην επίσημη εκδήλωση στην Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία. Κατά τη διάρκεια της επισκέψεως ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας θα έχει συνάντηση με τη Βασίλισσα Μεγάλης Βρετανίας Ελισάβετ Β’ στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και θα επισκεφθεί το Παλάτι του Λάμπεθ, όπου θα συνομιλήσει με τον Αρχιεπίσκοπο Καντερβουρίας Justin Welbi.

– Ο Βρετανός Πρέσβης στη Ρωσία Laurie Bristow κατά τη συνάντησή τους με τον Πατριάρχη Κύριλλο χαρακτήρισε «πολύ καλές» τις σχέσες μεταξύ των Εκκλησιών μας. Μήπως δυσχεραίνει τις σχέσεις αυτές η αρκετά φιλελεύθερη θέση της Αγγλικανικής Εκκλησίας επί πολλών ζητημάτων, τα οποία άπτονται τόσο της εκκλησιαστικής, όσο και της δημοσίου ζωής.

– Η Ορθόδοξη Εκκλησία τη Ρωσίας συνδέεται με την Εκκλησία της Αγγλίας με στενούς δεσμούς, οι οποίοι ανάγονται ακόμη στο ΙΣΤ’ αιώνα με την εξέλιξή τους μεταγενέστερα. Ιδιαίτερα εντατικές οι επαφές μας ήταν κατά το δεύτερο ήμισυ του Κ’ αιώνα, αρχής γενομένης από την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Υόρκης Cyril Forster Garbett  στη Μόσχα κατά τη χαλεπότατη εποχή της ιστορίας μας το έτος 1943, το οποίο αποτελεί απόδειξη του κοινού αγώνα των λαών μας κατά του φασισμού και της συμβολής της Εκκλησίας μας σε αυτό. Αυτή η επίσκεψη ήταν πάρα πολύ σπουδαία υποστήριξη προς την Εκκλησία μας.

Με ανησυχία παρακολουθούμε τις διαδικασίες στην Αγγλικανική κοινότητα οι οποίες έχουν σχέση με τη φιλελευθεροποίηση της ηθικής διδασκαλίας από ορισμένα μέλη της κοινότητας αυτής, την εισαγωγή της εἰς πρεσβύτερον χειροτονίας των γυναικών και τώρα πλέον εἰς επίσκοπον. Σήμερα ο Αγγλικανικός κόσμος εκ των πραγμάτων βιώνει μια διαίρεση και από την πλευρά μας στηρίζουμε εκείνους τους εκπροσώπους του οι οποίοι πρεσβεύουν τις Ευαγγελικές ηθικές αρχές.

– Η επαρχία Σούροζ της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας από όλες τις επαρχίες των διαφόρων Ορθοδόξων δικαιοδοσιών με αριθμό ενοριών και πιστών της κατέχει τα δευτερεία μετά την επαρχία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Τυγχάνει γνωστό ότι κάποιο διάστημα αυτές οι δύο ήλθαν σε σύγκρουση, η οποία λύθηκε τότε με προσπάθειες του Πατριάρχη Κυρίλλου, τότε επικεφαλής του ΤΕΕΣ. Ποιες είναι οι σχέσεις αυτές σήμερα και κατά πόσον θα επηρεασθούν από την επίσκεψη του Πατριάρχη;  

– Ανέκαθεν στην Αγγλία λειτουργούσαν ενορίες οι οποίες υπάγονται υπό τη δικαιοδοσία διαφόρων Ορθοδόξων Εκκλησιών αλλά πάντοτες οι σχέσεις μεταξύ αυτών ήταν αδελφικές και επικοδομητικές. Σε καμία σύγκρουση δεν ήλθαν οι εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες στη Μεγάλη Βρετανία. Η αποχώρηση του πρώην πλέον Επισκόπου Βασιλείου Osborne  από το Πατριαρχείο Μόσχας δεν οφείλετο στις σχέσεις μεταξύ των Ορθοδόξων δικαιοδοσιών, οι οποίες δρούν στο έδαφος της Μεγάλης Βρετανίας, διότι δεν προσχώρησε σε καμία από αυτές, αλλά στην Εξαρχία των Ρωσικών Παροικιών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με έδρα το Παρίσι. Έπραξε ούτως προφανώς για προσωπικούς λόγους. Τρία χρόνια μετά ανακοίνωσε ότι αποκηρύσσει την ιεροσύνη του και συνάπτει γάμο.

Ελπίζουμε ότι θα παραμένουν εποικοδομητικές και στο περαιτέρω οι σχέσεις μας με τους αδελφούς ενώ η επικείμενη επίσκεψη στη Μεγάλη Βρετανία του Προκαθημένου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας θα συμβάλει θετικά προς την κατεύθυνση αυτή.

 – Είναι γνωστό, ότι ο διάδοχος του Βρετανικού στέμματος Πρίγκιπας Ουαλίας Κάρολος επισκέφθηκε επανειλημμένως το Άγιον Όρος και επί πολλά χρόνια τελεί μέλος του Αμερικανικού-Βρετανικού Συλλόγου «Φίλοι του Αγίου Όρους», ο οποίος χρηματοδοτεί την αναστήλωση της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου. Σύμφωνα με πληροφορίες των Βρετανικών ΜΜΕ στην κατοικία του στο Highgrove House έχει μερικές Ορθόδοξες εικόνες ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Γρηγόριος ισχυρίζεται ότι μέσα στη ψυχή του ο Κάρολος είναι Ορθόδοξος χριστιανός. Έχει στο πρόγραμμα της επισκέψεως κάποιες συναντήσεις με τον Πρίγκιπα;

 – Δεν αγνοώ τις συμπάθειες του Πρίγκιπα Κάρολου προς την Ορθοδοξία. Εκτός μεταβάσεων στο Άγιον Όρος η Αυτού Μεγαλειότητα επισκέπτεται και άλλα ιερά προσκυνήματα. Πολύ πρόσφατα, στις 30 Σεπτεμβρίου ο Πρίγκιπας Κάρολος πραγματοποίησε επίσκεψη στο Ισραήλ για την κηδεία του πρώην Προέδρου της χώρας αυτής Σιμόν Πέρες, κατά την οποία μετέβη στη Ρωσική Γυναικεία Ιερά Μονή Γεθσημανής. Πλησίασε στη λειψανοθήκη της Οσιομάρτυρος Μεγάλης Δουκίσσης Ελισάβετ του Θεοδώρου και κατέθεσε λουλούδια από τη γενέτειρα της γιαγιάς του, η οποία ήταν ανεψιά της Αγίας. Εν συνεχείᾳ ο υψηλός επισκέπτης πλησίασε λοιπά ιερά κειμήλια και άναψε κεριά.

Τόσο ειλικρινά αισθήματα προς την Ορθοδοξία οφείλονται στο γεγονός ότι ο πατέρας του Πρίγκιπα Κάρολου, Δούκας Φίλιππος του Εδιμβούργου, είναι γόνος της Ελληνικής γραμμής της δυναστείας Oldenburg και βαπτίσθηκε Ορθόδοξος χριστιανός. Μόλις μετά το γάμο με την βασίλισσα Ελισάφεν Β’ ο Φίλιππος, αφού ονομάσθηκε Πρίγκιπας Αγγλίας, τοποθετήθηκε στην Εκκλησία της Αγγλίας. Λέγει συνχά περι εαυτού: «Έγινα Αγγλικανός, αλλά παραμένω Ορθόδοξος».

– Υπάρχουν ελπίδες η επίσκεψη του Πατριάρχη Κυρίλλου να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας, οι οποίες οι χώρες διέρχονται μια αρκετά δύσκολη περίοδο και πως θα μπορούσε να γίνει αυτό;

– Τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Μεγάλης Βρετανίας δεν είναι πράγματι οι καλύτερες. Και όμως η ιστορία γνωρίζει ακόμη και περιόδους συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, π.χ. κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το παρελθόν και το παρόν μας κινούν να συμβάλουμε στη μεγαλύτερη προσέγγιση λαών Ρωσίας και Μεγάλης Βρετανίας, κάτι το οποίο αποκλείεται παρά να έχει αντίκτυπο και στις επίσημες επαφές.

Προς την κατεύθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας στο επίπεδο των απλών ανθρώπων προσφέρεται πολύ η παρουσία στις Βρετανικές Νήσους μιας μεγάλης κοινότητας των ομογενών μας, το σεβαστό μέρος των οποίων τυγχάνουν τέκνα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Πιστεύω ότι η ποιμαντική επίσκεψη του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυρίλλου στη Μεγάλη Βρετανία, οι ακολουθίες, τις οποίες θα τελέσει, οι συναντήσεις με πιστούς και εκπροσώπους της Εκκλησίας της Αγγλίας και το ευρύ κοινό θα βοηθήσουν τους λαούς μας να ενισχύσουμε την αμοιβαία μας εμπιστοσύνη.