Στρογγυλό τραπέζι με τίτλο «Συρία: η μοίρα του χριστιανισμού και η πορεία προς τη διαθρησκειακή συμφωνία» πραγματοποιήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2013 στο ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA Novosti, όπου συμμετείχαν ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρέοδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, και ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας Ίγκορ Κοβαλέφσκυ, Γραμματέας της Διάσκεψης των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων της Ρωσίας.

Στην ομιλία του ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Ο πόλεμος στη Συρία, που τον αποκαλούν συνέχεια εμφύλιο, είναι κάθε άλλο παρά εμφύλιο, διότι εκείνοι οι οποίοι πολεμούν στη Συρία είναι οι αλλοδαποί μισθοφόροι.  Πασίγνωστο είναι ότι η Συρία έχει γίνει πεδίο ένοπλης αντιπαραθέσεως, όπου έχουν εμπλακεί ξένες χώρες. Αυτό δυσχεραίνει εξαιρετικά την διευθέτηση του θέματος της Συρίας, αλλά πιστεύω ότι ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες, με την ευρεία συζήτηση της πρωτοβουλίας των ΗΠΑ από αέρος να χτυπήσουν τη Συρία, η διεθνής κοινότητα εν τῳ προσώπῳ πάρα πολλών πολιτικών ηγετών και σχεδόν όλων των θρησκευτικών προσωπικοτήτων τάχθηκαν κατά της πρωτοβουλίας αυτής.

Η εν προκειμένῳ ομοφωνία των θρησκευτικών ηγετών αποδεικνύει την έλλειψη μιας άλλης λύσεως του θέματος της Συρίας, ει μη μέσω ειρηνικών διαπραγματεύσεων και πολιτικής διευθετήσεως. Τα χτυπήματα κατά της χώρας θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε νέες ανθρώπινες απώλειες και δε θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, τα οποία προκάλεσαν τον πόλεμο στη Συρία.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας επί σειρά ετών επανειλημμένως τασσόταν υπέρ των χριστιανικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής. Αντιλαμβανόμαστε ότι η σύγκρουση στη Συρία δεν είναι απλή σύγκρουση, που γίνεται σε μια συγκεκριμένη χώρα. Αυτή αποτελεί συνέχεια των διαδικασιών, οι οποίες είναι χαρακτηριστικές των χωρών της Μέσης Ανατολής, όπου ενδυναμόνωνται τα ακραία στοιχεία, που υπονομεύουν τη διομολογιακή ειρήνη. Όπου ανέρχονται στην εξουσία, όπου θέτου την κατάσταση υπό τον έλεγχό τους, θύματα πέφτουν οι θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών».

Εν συνεχείᾳ ο Ιεράρχης παρέθεσε ως παράδειγμα το Ιράκ και τη Λιβύη, όπου εξαιτίας εξωτερικής στρατιωτικής επεμβάσεως συρρικνώθηκαν δραστικά οι χριστιανο. Εξαιρετικά χαλεπές εποχές βιώνουν τώτα οι χριστιανοί της Αιγύπτου, όπου επί της κυβερνήσεως των «αδελφών-μουσουλμάνων» έγιναν πλέον τακτικοί οι εμπρησμοί των Ιερών Ναών και οι επιθέσεις κατά των κληρικών και λαϊκών με αποτέλεσμα αρκετοί χριστιανοί να φύγουν από τη χώρα.

«Η αποσταθεροποίηση της καταστάσεως στη Μέση Ανατολή δεν είναι συνέπεια μόνο της πολιτικής αντιπαραθέσεως, αλλά και διότι οι κορυφαίες δυνάμεις του κόσμου έχουν στην περιοχή τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους. Ορισμένες χώρες υποδαυλίζουν εδώ τη διομολογιακή εχθρότητα κάτι το οποίο οδηγεί σε δεινότατες συνέπειες για την περιοχή. Όμηροι της πολιτικής των δυτικών κρατών γίνονται οι ντόπιοι χριστιανοί, διότι ταυτίζονται με την πολιτική, τους θεωρούν συμμάχους της Δύσεως και γι΄αυτό πέφτουν θύματα».

Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας αναφέρθηκε στη δεινή κατάσταση που επικρατεί στις περιοχές όπου οι αντάρτες ανέρχονται στην εξουσία. Ο πρώτος στόχος τους είναι οι χριστιανοί, οι οποίοι εκριζώνονται βιαία από τις πατρογονικές τους εστίες, όπου κατοικούσαν εδώ και δυο χιλιετίες. Είναι ανθρωπιστική καταστροφή, η οποία δεν αφορά μόνο τους χριστιανούς, αλλά και πολλούς μετριοπαθείς μουσουλμάνους. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις μέχρι σήμερα περισσότεροι από δυο εκ. άνθρωποι έχουν φύγει από τη χώρα.

Ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας επίσης επικαλέσθηκε την απαγωγή στις 22 Απριλίου των δυο Μητροπολιτών Χαλεπίου Παύλου του Πατριαρχείου Αντιοχείας και Ιωάννου μαρ Ιμπραίμ της Συρο-Ιακωβιτικής Εκκλησίας, τύχη των οποίων αγνοούμε. Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, καταβάλλονται δάφορες προσπάθειες προς εντοπισμό των Ιεραρχών, αλλά μέχρι τώρα δεν έχουν καρποφορήσει.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας ανησυχεί για τα σχέδια των ΗΠΑ από αέρος να χτυπήσουν τη Συρία. Ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος απεύθυνε έκκληση προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Μπαράκ Ομπάμα  σχετικά με την κατάσταση στη Συρία και μάλιστα δεν ήταν η πρώτη επιστολή του προς τον Αρχηγό του κράτους των ΗΠΑ. «Στις 23 Απριλίου έγραψε στον Μ. Ομπάμα με αφορμή την απαγωγή των δυο Μητροπολιτών. Δέν έχει λάβει καμία απάντηση μέχρι σήμερα».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ ανέγνωσε την επιστολή του Πατριάρχου Κυρίλλου στον Πρόεδρο των ΗΠΑ.

Ακολούθως μίλησε ο Γενικός Γραμματέας της Διασκέψεως των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων της Ρωσίας ιερέας Ίγκορ Κοβαλέφσκυ, ο οποίος τόνισε ότι η είδηση αναστολής της εξωτερικής επεμβάσεως στη Συρία δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως πλήρη διευθέτηση του προβλήματος, αλλά αυτή είναι τουλάχιστον ενθαρρυντική.

Ο εκπρόσωπος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας υπογράμμισε επίσης ότι η Εκκλησία εφιστά την προσοχή κυρίως στην ανθρωπιστική διάσταση του προβλήματος, δηλαδή στους φόνους των ανθρώπων, στις καταστροφές,  στην κατάσταση των προσφύγων. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καλεί να παύσει ηαιματοχυσία και να διευθετηθεί ειρηνικά η σύγκρουση. Η θέση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας διατυπώθηκε πρόσφατα σε επιστολή του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Πρόεδρο της Ρωσίας κ. Β. Πούτιν, όπου τονίζεται η ανάγκη ανανεώσεως της αναζητήσεως της ειρηνικής διευθετήσεως της καταστάσεως μέσω του διαλόγου των εμπλεκομένων πλευρών με πλήρη υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας.

Απαντώντας στις ερωτήσεις των ανταποκριτών των διαφόρων ΜΜΕ για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αποκατάσταση των σχέσεων καλής γειτονιάς στη Συρία, ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας ανέφερε ότι η προτεραιότητα είναι να παύσει κάθε πολεμική ενέργεια. «Έως ότου γίνονται οι πολεμικές ενέργειες σχεδόν παραλύουν τη διαδικασία διευθετήσεως. Με αυτή την έννοια όλες οι προσπάθειες των διεθνών δυνάμεων πρέπει να επικεντρωθούν στο να βάλουν τις αντιμαχόμενες πλευρές στο τραπέζι διαπραγματεύσεων και να τους αποτρέψουν από τη χρήση βίας», πιστεύει ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ.

Ο Ιεράρχης επίσης κάλεσε τους μουσουλμάνους θρησκευτικούς ηγέτες να μη συμβάλουν στη ριζοσπαστικοποίηση του ισλάμ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και άλλα μέρη του πλανήτη μας. «Είμαστε βέβαιοι ότι το Ισλάμ είναι ειρηνική θρησκεία. Στη χώρα μας έχουμε εμπειρία της επί αιώνες συμβιώσεως των χριστιανών με μουσουλμάνους. Έχουμε άμεση επαφή με πολλούς θρησκευτικούς ηγέτες του ισλαμικού κόσμου. Διεξάγουμε συνέχεια ένα διάλογο με την ισλαμική κοινότητα του Ιράν και τη Διεύθυνση Θρησκείων της Τουρκίας. Έχουμε σταθερές σχέσεις με μουσουλμάνους από πολλές χώρες του κόσμου και μας ανησυχεί το γεγονός ότι με πρόσχημα το Ισλάμ σήμερα διακηρύττεται ο ριζοσπαστισμός και διαπράττονται πράξεις, ασυμβίβαστες τόσο με τη θρησκεία, όσο και με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ και ο Γενικός Γραμματέας της Διάσκεψης των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων της Ρωσίας απάντησαν για τη βοήθεια, που παρέχει προς τους χριστιανούς πρόσφυγες από τη Συρία η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Αμέσως μετά ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας παραχώρησε συνέντευξη προς την τηλεόραση της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας, όπου τόνισε το απαράδεκτο της κάθε εξωτερικής επεμβάσεως στη σύγκρουση στη χώρα εκ μέρους των ξένων κρατών.