Την Ιερά Σταυροπηγιακή Γυναικεία Μονή Αγίου Στεφάνου Μαχρά της επαρχίας Βλαδιμήρου κατόπιν ευλογίας του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κυρίλλου επισκέφθηκε μεταξύ 18 και 19 Απρλίου 2012 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.

Τον Ιεράρχη συνόδευαν ο ιερομόναχος Γαβριήλ Μπούνγκε, κληρικός της επαρχίας Χερσώνος της Ρωσικής Εκκλησίας, και ο ιεροδιάκονος Ιωάννης Κοπεΐκιν, Ιδιαίτερος του Προέδρου του ΤΕΕΣ.

Στην είδοσο της Μονής ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας, ο οποίος έφτασε στη Μονή το απόγευμα, στις 18 Απριλίου, έγινε δεκτός από την Ηγουμένη Ελισάβετ με τις αδελφές της Μονής. Ψαλλομένων των πασχαλινών στιχηρών ο Ιεράρχης εισήλθε στο Καθολικό Αγίου Στεφάνου Μαχρά, όπου ασπάστηκε τα ιερά κειμήλια και ενώπιον της λάρνακος με τα τιμία λείψανα του Αγίου Στεφάνου ανέγνωσε προσευχή στον άγιο κτήτορα της Μονής.

Εν συνεχεία ο Ιεράρχης ανήλθε στον άμφωνα, όπου παρακολούθησε την προσφώνηση της Γερόντισσας Ελισάβετ, η οποία αναφέρθηκε στο ιστορικό και τη σημασία της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου ως φύλακα των αγιοπατερικών παραδόσεων.

Σύμφωνα με τη Γερόντισσα οι αδελφές της Μονής αντιλαμβάνονται καλά τη συμβολή της Ιεραρχίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σήμερα στη διαφύλαξη της ρωσικής κρατικής υπόστασης και του λαού.

Αμέσως μετά ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας αντιφώνησε την Ηγουμένη Ελισάβετ, όπου στην ομιλία του μεταξύ άλλων τόνισε ειδικά:

«Μετά συγκινήσεως πέρασα για πρώτη φορά το κατώφλι της Ιεράς Μονής ταύτης, όπου φυλάσσονται τα λείψανα του Οσίου Στεφάνου και διά των κόπων σας συγκροτείται η μοναχική αδελφότητα.

Καμιά φορά ερωτηθείς από τους λαϊκούς διά το νόημα και την ουσία του μοναχικού πολιτεύματος δυσκολεύομαι να απαντήσω, διότι ουσιαστικά αυτό δεν πρέπει να διαφέρει από το κοινό χριστιανικό βίο, στον οποίο καλούμαστε όλοι εμείς, εκτος ειδικών υποσχέσεων, όπως της σοφρωσύνης, της ακτημοσυνης και της υπακοής. Αλλά είναι έτσι η ζωή μας, ώστε οι μοναχοί είναι εκείνοι οι οποίοι πρέπει να προβάλλουν στους λαϊκούς το ιδεώδες του χριστιανικού πολιτεύματος. Δεν είναι τυχαίο ότι στο διάβα των αιώνων οι απλοί πιστοί χριστιανοί έπαιρναν έμπνευση ακριβώς από τον μοναχικό αγώνα: ακόμα εάν δεν αναλάμβαναν τον αγώνα αυτό προσωπικά, έβλεπαν τους μοναχούς και μοναχές ως το παράδειγμά τους. Αυτό το έλεγε ακόμα ο Όσιος Ιωάννης της Κλίμακος:  «Φως μεν μοναχοίς άγγελοι, φως δε κοσμικοίς μοναχική πολιτεία». Δεν είναι τυχαίο ότι το άγιο σχήμα, το οποίο ενδυόμεθα αποκαλείται και το αγγελικό, διότι ο Κύριος μας καλεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σε αυτή τη ζωή και με αυτό το φυσικό σώμα μετοχή του ανθρώπου στον αγγελικό αγώνα. Και ποιος είναι αυτός ο αγώνας παρά η αδιάκοπη δοξολογία του Θεού και η εκπλήρωση του θελήματός Αυτού;

Δύσκολο τυγχάνει για έναν σύγχρονο άνθρωπο να επιτελεί και τις δυο αυτές τις διακονίες! Περισπάται ο νούς μας από χίλια δυο κοσμικές μερίμνες, φροντίδες και σκέψεις…

Στη Μόνη έχετε κάθε διευκόλυνση για την απερίσπαστη επιτέληση όλων αυτών των διακονιών. Μπορείτε αδιαλείπτως να υμνολογείτε τον Θεό στη διάρκεια των ακολουθιών διά της ευχής του Ιησού και άλλων ευχών, προφερομένων δια της καρδιάς σας στο διάστημα της ημέρας, ακόμα και ασχολούμενες με το εργόχειρο ή κάποιο διακόνημα. Μπορείτε να ζείτε υπακούοντας στο θέλημα του Θεού διά της εκκοπής του ιδίου θελήμαος και της υπακοής στο θέλημα της Γερόντισσας και εκπληρώσεως του θελήματως των εκκλησιαστικών αρχών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ιεράρχης.

Επίσης εξήρε το άγιο μοναχικό σχήμα και το μοναχικό αγγελικό πολίτευμα, το οποίο με το χρώμα του συμβολίζει τη μετάνοια και προεικονίζει τις λευκές αγγελικές ενδυμασίες. Διότι είναι η πίστη μας ότι ο αγωνιζόμενος εν το ιερώ σχήματι και σε αυτή την επίγεια ζωή χριστιανός, στη μέλλουσα ζωή θα περιβληθεί στις λευκές στολές της χαράς και της εν Θεώ αγαλλιάσεως.

Ο Ιεράρχης ευχήθηκε στις αδελφές να μη λησμονούν την ουσία του μοναχικού βίου και να μην αποβεί άκαρπος ο αγώνος του υπέρ του Κυρίου.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ ζήτησε τις θερμές προσευχές των μοναζουσών για τον Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας και για την ίδια την Εκκλησία, ώστε «καμία τρικυμία του κόσμου τούτου να μη κλονίζει την Εκκλησία και ο Κύριος να μας χαρίζει ειρήνη και ησυχία για να μπορέσουμε με γαλήνη να ζήσουμε τη χριστιανική μας ζωή».

Ακολούθως ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ ξεναγήθηκε στο χώρο της Μονής και επισκέφθηκε το ορφανοτροφείο θυλέων, το οποίο στεγάζεται εδώ κια όπου οι οικότροφες είπαν μερικά τραγούδια παρουσίᾳ του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα.

Την επομένη, στις 19 Απριλίου, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας τέλεσε τη Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Αγίας Τριάδος και εν συνεχεία κήρυξε το θείο λόγο, όπου μεταξύ άλλων επεσήμανε:

«Η εορτή του Αγίου Πάσχα γεμίζει τις καρδιές μας μια ιδιαίτερη και ασύγκριτη χαρά. Αυτές τις ημέρες ερχόμαστε στο Ναό για να συμμετάσχουμε στη Θεία Λειτουργία, για να κοινωνήσουμε των Αγίων του Χριστού Μυστηρίων και να αισθανθούμε τη χαρά, την οποία αισθάνθηκαν οι Μυροφόροι γυναίκες, όταν προσερχόμενες στον τάφο του Ζωοδότου είδαν τον αποκεκυλισμένο λίθο, τον κενό Τάφο και την απουσία του Σωτήρος, διότι ανέστη (πρβλ. Μκ. 16.1-18).

Είναι αδύνατο να αποδοθούν διά λόγιων τα αισθήματα, τα οποία είχαν αυτές τότε και τα οποία έχουμε κι εμείς τώρα, όταν το Μεγάλο Σάββατο προσερχόμενοι στον Τάο του Ζωοδότου, γεμάτοι ακόμα θλίψη από τη Μεγάλη Εβδομάτα, όταν μας αποκαλύπτεται η Βασιλεία του Θεού, όταν διά των πνευματικών μας οφθαλμών βλέπουμε τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό αναστάντα από του Τάφου. Αυτή είναι η χαρά, διά την οποία την ώρα του Μυστικού Δείπνου ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έλεγε στους μαθητές του: «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ιω. 16.33)…Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός γεμίζει τις καρδιές μας τη χάρη Του. Εμείς, οι οποίοι βιώσαμε τη θλίψη της Μεγάλης Εβδομάδος, χαρούμαστε για την ανάστασή Του. Αυτή είναι η χαρά, την οποία κανείς δεν πρόκειται να μας πάρει…

Ποια είναι η πηγή αυτής της χαράς; Οι διασκεδάσεις και χαρές που φέρνει ο κόσμος τούτος; Όχι, βέβαια. Άλλωστε ο Όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ, μιμούμενος τους αγώνες άλλων πολλών ασκητών, όπως ο Όσιος Σέργιος Ραντονέζ και ο Όσιος Στέφανος Μαχρά έκανε τη ζωή του προσευχόμενος και μετανοών, με τη στεναχώρια του μοναχικού πολιτεύματος. Δεν είχε καμία κοσμική χαρά, αλλά στην καρδιά του πάντοτε ήταν παρούσα εκείνη η πασχαλινή χαρά διά τον Αναστάντα Σωτήρα, την οποία κανείς δε μπορεί να την πάρει».

Ο Ιεράρχης συνέχιζε λέγων για το νόημα της χριστιανικής ζωής. Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει τις ίδιες ερωτήσεις. Διατί ζούμε; Ποιο είναι το νόημα της ζής; Ποια είναι η αυθεντική χαρά; Διατί πεθαίνει ένας άνθρωπος; Όλη η ζωή του ανθρώπου αποτελεί την αναζήτηση των σχετικών απαντήσεων.

Αυτά τα θέματα ταλαιπωρούν των άνθρωπο και ο καθένας προσπαθεί να απαντήσει σε αυτές με το δικό του τρόπο. Και όμως ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός διά των λόγων αλλά κυρίως διά του αγώνος της ζωής Του και της Αναστάσεώς Του έδωσε τη δική Του απάντηση. Είπε στο Νικόδημο: «ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ιω. 3.5). Αυτό σημαίνει ότι εάν δε βαπτισθεί ο άνθρωπος δεν πρόκειται να δει τη Βασιλεία των Ουρανών. Εάν δεν είναι πλήρες μέλος της Εκκλησίας, μέτοχος των Μυστηρίων της Εκκλησίας, των Αγίων Σώματος και Αίματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δε θα μπορέσει να δει τη Βασιλεία του Θεού.

Με την Ανάστασή του ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός βεβαίωσε ότι ο θάνατος δεν είναι παντοδύναμος και ότι ο καθένας πρέπει να περάσει το κατώφλι αυτό, το οποίο δε σημαίνει το τέλος αλλά την αρχή.

«Αυτές τις πασχαλινές ημέρες ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μας διδει ιδιαίτερη χαρά και δυνάμεις για να είμαστε γεμάτοι αυτή τη θεία χαρά σε όλο το υπόλοιπο χρόνο μέχρι τέλους του έτους και να μπορέσουμε να μεταδίδουμε αυτό το φως σε άλλους ανθρώπους. Ώστε η αγάπη, την οποία μας χάρισε ο Κύριος διά του θανάτου και της Αναστάσεως Αυτού να εκχέεται και να γεμίσει τους πλησίον και τον γύρω κόσμο. Ώστε να αντλήσουμε τις πνευματικές μας δυνάμεις για να κουβαλάμε το σταυρό της ζωής μας στην Εκκλησία του Θεού, από την πηγή της ζωής, αλλομένης στην αιώνια ζωή, την πηγή, της οποίας μετέχουμε διά του Μυστηρίου του Βαπτίσματος και μπορούμε ανά πάσα να συμμετείχουμε στην Εκκλησία του Χριστού διά της μετοχής στη θεία λατρεία και τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Αμήν. Χριστός Ανέστη»

Τον Ιεράρχη αντιφώνησε η Γερόντισσα Ελισάβετ η οποία τον ευχαρίστησε για την πνευματική χαρά της κοινής εκκλησιαστικής προσευχής στο Καθολικό της Αγίας Τριάδος, το οποίος εγκαινιάσθηκε πρόσφατα από τον Αγιώτατο Πατριάρχη Κύριλλο.

Ακολούθησε επίσημο γεύμα μετά το πέρας του οποίου ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας απάντησε σε ερωτήσεις θεολογικής και λατρευτικής φύσεως των αδελφών της Μονής.

***

Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος και Αγίου Στεφάνου Μαχρά ευρίσκεται σε απόσταση δεκαπέντε χιλιομέτρων από την πόλη Αλεξάντρωφ της επαρχίας Βλαδιμήρου στη συμβολή των ποταμών Μολόκτσα και Μαχρίσα. Το μοναστήριο ιδρύθηκε από τον Όσιο Στέφανο, αδελφό της Μονής Σπηλαίων του Κιέβου, στα μέσα του 14 αιώνα, ο οποίος έχτισε εδώ Ναό της Ζωοποιού Τριάδος, ένα κελλί και σύντομα συγκέντρωσε πλήθος αδελφών αναδειχθείς Ηγούμενος της νεόδμητης Μονής.

Το 1922 η Μονή εκλεισθη, ενώ το Καθολικό και τα παρεκκλήσια παραχωρήθηκαν σε κοσμικές οργανώσεις. Στο χώρο της Μονής στεγάσθηκε κατά καιρούς ορφανοτροφείο, οικοτροφείο και τουριστικός ξενώνας. Κατά τον πόλεμο 1941-45 τα παρεκκλήσια του Αγίου Σετφάνου και της Αγίας Τριάδας κατεδαφίσθησαν καθώς το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση αεροδρομίου.

Τη σύγχρονη εποχή οι πρώτες μοναχές εγκαταστάθηκαν στα ερειπωμένα κτίρια της Μονής με Επικεφαλής τη μοναχή Ελισάβετ το έτος 1993. Το 1995 η Ιερά Μονή επανυδριθείσα κατ΄αρχάς ως Σκήτη της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξάνδρωφ ανεδείχθη σε αυτοτελές ιερό καθίδρυμα.

Ανακαινίσθη Ναός Αγίας Τριάδος και εχτίσθη εκ νέου το παρεκκλήσιο Αγίου Στεφάνου. Το 2004 το μοναστήρι απέκτησε το καθεστώς του σταυροπηγιακού.