Ανταποκρινόμενος στα αιτήματα των τηλεθεατών στον αέρα της εκπομπής «Εκκλησία και κόσμος» της 17ης Δεκεμβρίου 2011 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας ενημέρωσε για τις σχέσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων στη Ρωσία και άλλες χώρες του κόσμου. Ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας είναι βέβαιος ότι η Ρωσία αποτελεί ένα καλό παράδειγμα ειρηνικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων. Ο πυρήνας των προβλημάτων στην συμβίωση των εκπροσώπων αυτών των δυο θρησκειών έγκειται η θρησκευτικός εξτρεμισμός, ο οποίος οφείλεται στην άγνοια. «Σε περίπτωση όταν οι άνθρωποι δε ξέρουν καλά την πίστη τους και ακόμα χειρότερα την πίστη των γειτόνων τους, αυτό πολλές φορές οδηγεί στις λεγόμενες διαθρησκειακές συγκρούσεις», επεσήμανε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.
Σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο κ. Ιλαρίωνα όλες οι θρησκείες περιέχουν ειρηνικό δυναμικό, αλλά οι άνθρωποι, που ανήκουν σε διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες, υποκύπτουν στην αμαρτία και καταφεύγουν ακόμα στην επιθετικότητα. «Ο θρησκευτικός εξτρεμισμός είναι άκρως επικίνδυνος και δυστυχώς στο Ισλάμ υπάρχει αυτή η εξτρεμιστική πτέρυγα, η οποία καμιά φορά ανέρχεται στην εξουσία. Και τότε αναφύονται σοβαρά προβλήματα και σημειώνονται ακόμα οι διώξεις σε βάρος των χριστιανών, πράγμα το οποίο συμβαίνει τώρα στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και άλλες περιοχές της υφηλίου», τόνισε ο Ιεράρχης.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ υπογράμμισε ότι η κάθε θρησκεία αποβλέπει στην ιεραποστολή: «Είναι εντελώς φυσικό ότι ο Χριστιανισμός είναι μια θρησκεία ιεραποστολική, ότι κηρύσσουμε τον Χριστό και μιλάμε για τις αλήθειες της πίστεώς μας». Ταυτόχρονα οι θρησκευτικοί ηγέτες πρέπει να διδάσκουν τους ανθρώπους την ανεξιθρησκεία και την ανεκτικότητα, πιστεύει ο κ. Ιλαρίωνας: «Πρέπει να διδάσκουμε τους πιστούς μας να ζούνε ειρηνικά με εκπροσώπους άλλων θρησκευτικών παραδόσεων, να σέβονται τις απόψεις τους».
Από χριστιανικής άποψης, τόνισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας, η αποδοχή ή μη μίας η άλλης θρησκείας αποτελεί ατομική υπόθεση του κάθε ανθρώπου. «Από τη μια η θρησκευτική επιλογή κατά κάποιο τρόπο προσδιορίζεται από τον τόο γεννήσεως και την οικογένεια, που έχουμε μεγαλώσει. Αλλά τελικά αυτή είναι η ατομική μας υπόθεση: να μείνουμε χριστιανοί ακόμα σε περίπτωση του νηπιοβαπτισμού ή του βαπτίσματος στην παιδική ηλικία», ανέφερε ο Ιεράρχης. «Όλο το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας πρέπει βασίζεται στην πεποίθηση, στο διάλογο και με κανένα τρόπο στον καταναγκασμό. Έχουμε πλήρες δικαίωμα να μιλάμε για τις πεποιθήσεις μας, για τη θρησκεία μας ως μια αληθινή θρησκεία, αλλά δε μπορούμε να καταφεύγουμε σε καταναγκασμό του κανενός», είπε.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ είναι βέβαιος ότι είναι ανάγκη να διδαχθούν οι πιστοί να ζουν σεβόμενοι τις θρησκευτικές πεποιθήσεις ο ένας του άλλου, και εδώ πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των Ορθοδόξων χριστιανών και μουσουλμάνων θρησκευτικών ηγετών, κάτι το οποίο συχνά υπενθυμίζει και ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος. «Ὀλοι εμείς έχουμε ευθύνη για την κοινωνία μας, για την ειρήνη στη χώρα μας, για να έχουν τα παιδιά μας ένα μέλλον, για να μην χυθεί το αίμα και να αποφεύγουμε τις συγκρούσεις», έκλεισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.