Την Ιερά Μονή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος και Ιαματικού Παντελεήμονος (Ρωσικό) Αγίου Όρους επισκέφθηκε στις 16-17 Δεκεμβρίου 2011 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατραιρχείου Μόσχας, με τη συνοδεία αυτού.

Καθ΄οδόν οι προσκυνητές πέρασαν από το κελί του Αγίου Μοδέστου, όπου έτυχαν θερμής υποδοχής από τον Υπεύθυνο του κελίου αρχιμανδρίτη Αβραάμιο και την περί αυτού αδελφότητα. Το κελί υπάγεται στην Ιερά Μονή Σιμωνόπετρας και έχει δώδεκα μοναχού επί το πλείστον Ρωσόφωνους.

Την ημέρα μνήμης της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας και του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, τη νύχτα από 16 έως 17 Δεκεμβρίου, ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας παρέστη προσευχόμενος στο μεσονυκτικό και στη συνέχεια διάβασε εξάψαλμο  και τον κανόνα της ημέρας κατά τον όρθρο στον Ιερό Ναό της Αγίας Σκέπης της Παναγίας. Αμέσως μετά τέλεσε Θεία Λειτουργία συμπαραστατούμενος από τον Αρχιεπίσκοπο Σέργκιεφ Ποσάντ Θεόγωνστο Καθηγούμενο της Λαύρας του Αγίου Σεργίου, αδελφούς της Μονής και κληρικούς μέλη της συνοδείας του.

Απευθυνόμενος στο εκκλησίασμα ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ διαβίβασε ευλογία του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου, ο οποίος ευχήθηκε στους αδελφούς της Μονής προκοπή και βοήθεια του Θεού καθώς και ζήτησε να προσευχηθούν αδιαλείπτως για την αγία Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Εν συνεχεία ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας κήρυξε θείο λόγο όπου αναφέρθηκε στις μακραίωνες και βαθείς δεσμούς μεταξύ Ρωσίας, Ρωσικής Εκκλησίας και Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονος.

«Ως προσκυνητές προερχόμενοι από τη Ρωσία, φτάνουμε στο Άγιο Όρος, σε αυτή την Ιερά Μονή για να μετέχουμε αυτής της μακραίωνης παραδόσεως, την οποία βιώνει ο Άθως, καθώς επίσης και για να προσκυνήσουμε τα σεβάσματα αυτής της Μονής: να ασπαστούμε τιμία λείψανα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος, την αγία κάρα του Σιλουανού του Αθωνίτη και άλλα ιερά κειμήλια. Και παρόλο που η παραμονή μας εδώ πάντα είναι κατ΄ανάγκη σύντομη, διότι έχουμε βασικές μας υποχρεώσεις εκεί, οπου ο Θεός μας έταξε ο καθένος να εργαζόμαστε, κάθε φορά ερχόμενοι εδώ με χαρά, εγκαταλείπουμε το Άγιο Όρος με λύπη, αντιλαμβανόμενοι ότι η ζωή, την οποία βιώνουν οι εδώ μοναχοί, αποτελεί υπόδειγμα και ιδεώδες του μοναχικού πολιτεύματος», τόνισε χαρακτηριστικά ο Ιεράρχης.

Εν συνεχεία ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ αναφέρθηκε στη μορφή του Οσίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, το οποίου η μνήμη εορτάσθηκε εκείνη την ημέρα. Ο μεγάλος αυτός πατήρ της Οικουμενικής Ορθοδοξίας κατάγεται από μια παμπλούσια οικογένεια, αλλά τον πλούτο αυτό ο άγιος διασκόρπισε και έδωσε στους φτωχούς, δανείζοντας στον Θεό, όπως έλεγε και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλαρίωνας τόνισε την τεράστια εφ΄όρου ζωής προσφορά του Ιωάννη Δαμασκηνού στην προστασία της αλήθειας του Χριστού. Διότι την εποχή που έζησε ξέσπασε η εικονομαχική έριδα. «Και όσοι από τους πατέρες αναδείχθηκαν προστάτες των εικόνων ουσιαστικά προστάτευσαν όλη την παράδοση της Εκκλησίας, της οποίας αναπόσπαστο μέρος ήταν η αγιογραφία και ο σεβασμός των εικόνων. Όπως η Εκκλησία είναι σχολείο για κάθε άνθρωπο, έτσι και το μοναστήριο είναι πνευματικό σχολείο για κάθε μοναχό. Όλα εδώ πρέπει να οικοδομούν: η λατρεία, η μελέτη, η προσευχή στο κελί, και οι παραστάσεις στους τοίχους. Δεν ήταν τυχαίο εκείνο, το οποίο έλεγαν οι πατέρες της Εκκλησίας την περίοδο της εικονομαχίας, ότι οι αγιογραφίες των Ιερών Ναών είναι «Ευαγγέλιο των αγραμμάτων», είπε.

Ο Ιεράρχης συμβούλεψε στους αδελφούς όσοι δεν έχουν διάβασει ακόμα τα βασικά συγγράμματα του Αγίου να τα διάβασουν ως πλήρη σοφίας και γνώσεως.

Δεν ήταν μόνο ο δημιουργός των θεολογικών πραγματειών ο Άγιος Ιωάννης, αλλά και υμνογράφος, του οποίου οι ύμνοι και κανόνες μεχρί σήμερα χρησιμοποιούνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι σημαντικό ο κάθε μοναχός και πιστός, ο οποίος συμμετέχει στη θεία λατρεία, να καταλαβαίνει τη σημασία των λεγόμενων και ψαλλόμενων στις ακολουθίες, ώστε η συμμετοχή μας να είναι λογική. Η ακατανοησία των λεγόμενων στην Εκκλησία συχνάκις οφείλεται στην ελλιπή γνώση της θεολογικής παραδόσεως της Εκκλησίας μας και το θεολογικό τους υπόβαθρο.

Το καθήκον του μοναχού σύμφωνα με τον κ. Ιλαρίωνα είναι η δια βίου μάθηση. Και δεν είναι τυχαία η ύπαρξη στις αγιορειτικές Μονές πλουσίων βιβλιοθηκών για να έχουν οι μοναχοί πρόσβαση στις πηγές γνώσεως και σοφίας.

Ο Ιεράρχης ευχήθηκε στους αδελφούς να μην τους πάει χαμμένη ουτε μια μέρα, ώστε μέσα από τη θεία λατρεία και το ανάγνωσμα της Αγίας Γραφής και των έργων των Αγίων Πατέρων να διδάσκονται στο νόμο του Κυρίου μέρα και νύχτα για να μπορέσουν να διακρίνουν μεταξύ Ορθοδοξίας και αιρέσεως.

Μετά την τράπεζα οι προσκυνητές ασπάσθηκαν την τιμία κάρα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος και άλλα ιερά κειμήλια της Μονής. Επίσης ο Ιεράρχης επισκέφθηκε τη βιβλιοθήκη, όπου ενημέρωθηκε για το εκδοτικό πρόγραμμα της Ι. Μ. Αγίου Παντελεήμονος.

Σε ανάμνηση της επισκέψεώς του στο Άγιο Όρος ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας προσέφερε στη Μονή τους τρεις τελευταίους τομους της «Ορθόδοξης εγκυκλοπαίδειας», όπου συμπεριλαμβάνεται και το λήμμα «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός».