Στις 14 Μαρτίου 2011, στα πλαίσια των Ορθοδόξων διαλέξεων με ελεύθερη πρόσβαση του κοινού στο Κεντρικό Οίκο Δημοσιογράφου, πραγματοποιήθηκε η διάλεξη του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, Προέδρου του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, με θέμα «Ο σύγχρονος νέος στην Εκκλησία. Η θέση του, οι ευκαιρίες και οι οδοί». Ήταν παρόντες επίσης ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Δανιήλ της Μόσχας Αρχιμανδρίτης Αλέξιος και ο Διευθυντής του Πατριαρχικού Κέντρου για την πνευματική ανάπτυξη παιδιών και νεολαίας Ηγούμενος Ιωάσαφ.

Μιλώντας για τη θέση των νέων στην Εκκλησία ο Ιεράρχης τόνισε ότι «η νεολαία είναι η βασική ομάδα ρίσκου ανάμεσα στους ενορίτες, οι οποίοι απαρτίζουν τον πυρήνα της Εκκλησίας, διότι η συνείδηση και η εσωτερική κοσμοαντίληψη ενός νέου ευρίσκεται σε φάση διαμόρφωσης». Με την ηλικία αυτός ο εσωτερικός άξονας γίνεται πιο ισχυρός ενώ όσο πιο νέος είναι ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο χώρο υπάρχει στη ψυχή του για τις εξωτερικές επιδράσεις», διασαφήνισε ο ομιλών.

Τη σοβιετική εποχή διαμορφώθηκε ένα στερεότυπο σύμφωνα με το οποίο η Εκκλησία είναι κυρίως για τους ανθρώπους ώριμης ηλικίας και ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους.  Και όμως δεν ήταν και ούτε είναι έτσι.

Τι προσελκύει τη νεολαία στους Ναούς; Σύμφωνα με τον Ιεράρχη, πρόκειται από τη μια για τη Θεία κλήση: ο Θεός άπτεται της καρδιάς ενός ή άλλους ανθρώπου, ο άνθρωπος ακούει την κλήση του Θεού, τον προσελκύει η Εκκλησία και εκείνο με το οποίο ζει αυτή.

Δεν πρέπει να παρηγορούμαστε στη σκέψη ότι ο Θεός χωρίς τις δικές μας προσπάθειες θα οδηγήσει όλους στην Εκκλησία. Αλλά δεν είναι έτσι. Αυτός θέλει να είμαστε συνεργάτες του και αυτό σημαίνει, ότι όλοι εμείς, ακόμα και οι νέοι πρέπει να γίνουμε απόστολοι του Χριστού σε αυτό τον κόσμο. Όπως θεωρεί ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας η ενασχόληση με την Ιεραποστολή είναι εφικτή και στη νεαρή ηλικία. Πρέπει να μαρτυρούμε τον Χριστό με ολόκληρο τον τρόπο της ζωής μας.

Ταυτόχρονα ο κ. Ιλαρίωνας επεσήμανε ότι η σύγχρονη υποκουλτούρα των νέων διαφέρει ριζικά από το βίωμα της Εκκλησίας στο διάβα των αιώνων. «Ένας νέος υπό τις σύγχρονες συνθήκες ευρίσκεται συνέχεια σε κατάσταση ενός διχασμού. Από τη μια, εάν είναι άνθρωπος της Εκκλησίας η ζωή του πρέπει να είναι αυστηρή και να συμμορφώνεται με τη χριστιανική ηθική διδασκαλία. Από την άλλη, ολόκληρο το περιβάλλον τον θέλει να ακολουθεί την εντελώς αντίθετη πορεία και να πρεσβεύει εντελώς διαφορετικές αξίες».

«Το ζην χριστιανικώς και ιδιαίτερα για έναν νέο σημαίνει να πηγαίνει ενάντια στο ρεύμα έχοντας ως γνώμονα τις λησμονημένες σήμερα αρετές, λησμονημένες ή απορριμμένες αξίες», συνέχισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ.

Κάνοντας λόγο για τα προβλήματα της σύγχρονης νεολαίας, ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας έθιξε και το θέμα σχέσεων ανάμεσα στα δυο φύλα. Σύμφωνα με τον κ. Ιλαρίωνα, η σύγχρονη νεανική κουλτούρα προδιαθέτει έναν νέο για ακολασία. Ως μεγαλύτερη αξία παρουσιάζεται ο λεγόμενος ελεύθερος έρωτας: οι σχέσεις μεταξύ άνδρα και γυναίκας εξετάζονται κυρίως υπό το πρίσμα της απολαύσεως, της ανέσεως, χάρη για την οποία παραβιάζονται εύκολα οι ηθικοί κανόνες, πάνω στους οποίους επί πολλούς αιώνες θεμελιωνόταν η κατανόηση της οικογένειας και της οικογενειακής ηθικής.

«Εάν οι νέοι ακολουθούν αυστηρά τις προδιαγραφές της Εκκλησίας και δεν έρχονται σε σαρκική επαφή πριν παντρευτούν, αυτό θα αποτελεί ένα σταθερό θεμέλιο για την οικοδομή μιας ολοκληρωμένης οικογένειας», πιστεύει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.

«Η σύγχρονη κοινωνία αντιμετωπίζει κρίση της οικογένειας. Προβλήματα στον δημογραφικό τομέα είναι από τις συνέπειες της θεμελιώδους κρίσεως, η οποία έπληξε την ανθρωπότητα, κρίσεως της οικογένειας», τόνισε ο Ιεράρχης. Επίσης ανέφερε τα στατιστικά για τα διαζύγια, τις ελλιπείς οικογένειες, τις άτεκνες οικογένειες, η ατεκνία των οποίων οφείλεται σε παλαιότερες εκτρώσεις, τονίζοντας ότι όλα αυτά έχουν περισσότερη σχέση με ηθικό τομέα και όχι με ιατρικό.

«Εάν διατηρείτο εκείνος ο τρόπος της ζωής, τον οποίο επί αιώνες πρέσβευε η Εκκλησία, δε θα υπήρχαν τα φαινόμενα αυτά, θα είχαμε υγιείς πολύτεκνες οικογένειες και σταθερούς γάμους». Οι νέοι, σύμφωνα με τον κ. Ιλαρίωνα πρέπει να σκεφτούν για την ευθύνη τους τόσο απέναντι στη δική τους ζωή όσο και τη ζωή των απογόνων τους.

Η πορεία, την οποία ακολουθεί ένας άνθρωπος προσδιορίζεται στα νεανικά χρόνια και η Εκκλησία καλείται να συμβάλει σε αυτά. Κάθε ενορία πρέπει να γίνει όχι μόνο τόπος όπου τελούνται οι ακολουθίες, αλλά και τόπος, όπου επικοινωνούν οι άνθρωποι. «Δεν είναι τυχαία ότι ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος έδωσε εντολή σε κάθε ενορία να υπάρχει ένας λειτουργός, ο οποίος να ασχολείται με νεολαία, να τους προσελκύει στην πίστη, να τους βοηθά να βρίσκουν μια κοινή γλώσσα με την Εκκλησία και ο ένας με τον άλλο. Είναι πολύ σημαντικό ώστε οι ενορίες να γίνουν κέντρα, όπου οι νέοι θα μπορούσαν να βρίσκουν οδό προς τον Θεό και ο ένας προς τον άλλο», πρόσθεσε ο κ. Ιλαρίωνας.

Η Εκκλησία βοηθά στη διαμόρφωση των βιοτικών θέσεων και του βιοτικού πιστεύω. Οδηγεί τον άνθρωπο στη ζωή, τον συνοδεύει σε όλες τις υποθέσεις του και  τον βοηθά σε όλες τις κρίσιμες καταστάσεις, οι οποίες υπάρχουν πάρα πολλές στη ζωή ενός νέου. «Η Εκκλησία είναι ένας πνευματικός χώρος που είναι απολύτως απαραίτητος για τη νεολαία. Ταυτόχρονα η Εκκλησία δε παρακινεί τον νέο να απομακρυνθεί από τον κόσμο, να διακόψει όλες τις σχέσεις και να γίνει μοναχός. Η Εκκλησία απευθύνει στους ανθρώπους την έκκληση να γίνουν άλας της γης και φως του κόσμου (πρβλ. Ματθ. 5. 13-14), δηλαδή, ευρισκόμενοι σε αυτό τον κόσμο να βιώνουν οι άνθρωποι εκείνες τις υψηλές αξίες, οι οποίες πηγάζουν από το Ευαγγέλιο και την εκκλησιαστική διδασκαλία», είπε εν κατακλείδι ο Ιεράρχης.

Μετά το πέρας της ομιλίας ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας απάντησε σε ερωτήσεις των ακροατών.