Στα πλαίσια της εβδομαδιαίας τηλεοπτικής εκπομπής «Εκκλησία και κόσμος», στις 29 Ιανουαρίου 2011, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας σχολίασε το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Για την κατάσταση των χριστιανών στα πλαίσια της ελευθερίας της θρησκείας» και απάντησε σε μια σειρά ερωτήσεων που αφορούσαν στις σχέσεις ανάμεσα στους οπαδούς του Ισλάμ και του Χριστιανισμού.

Στις 20 Ιανουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα «Για την κατάσταση των χριστιανών στα πλαίσια της ελευθερίας της θρησκείας». Έτσι η ΕΕΕ αναγνώρισε διωγμούς εναντίον των χριστιανών σε επίσημο επίπεδο. Αφορμή για τη λήψη του κειμένου αποτέλεσε η έκρηξη σε μια από τις κοπτικές εκκλησίες στην Αλεξάνδρεια την 1 Ιανουαρίου ε.ε. με αποτέλεσμα 21  νεκρούς και 97 τραυματίες.

Το κείμενο αναφέρει τις εξελίξεις στη Νιγηρία όπου τους τελευταίους μήνες θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων στις χριστιανικές εκκλησίες έπεσαν δεκάδες χριστιανοί. Στην αρχή του νέου έτους σκοτώθηκε ο κυβερνήτης της επαρχίας  Πεντζάμπ στο Πακιστάν Σαλμάν Ταζίρ,  ο οποίος τάχθηκε υπέρ των δικαιωμάτων των χριστιανών. Στις 25 Δεκεμβρίου κατά τη πανηγυρική ακολουθία των Χριστουγέννων στις Φιλιππίνες σκοτώθηκαν 11 άτομα ως αποτέλεσμα της τρομοκρατικής επίθεσης. Στις 30 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους στη Βαγδάτη καταστράφηκαν με εκρήξεις σπίτια μερικών χριστιανών. Εδώ την 1 Νοεμβρίου Ρ/Καθολική οι οποίοι ήλθαν για την ακολουθία έπεσαν σε τρομοκρατική ενέδρα με αποτέλεσμα 52 νεκρούς. Επιπλέον το κείμενο εφιστά την προσοχή στους διωγμούς των οπαδών του Χριστού στο Βιετνάμ, στο Ιράν και στην Βόρεια Κύπρο.

Σχολιάζοντας το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας τόνισε ιδιαίτερα ότι πρόκειται για μια «ιστορικά δήλωση με επαναστατικό χαρακτήρα». Ανέφερε το εξής: «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών το πρόβλημα διωγμών των χριστιανών σε διάφορες χώρες του κόσμου αποσιωπάτο. Τα δεδομένα, που αναφέρονται στο ψήφισμα, ποτέ δεν ανακοινώθηκαν σε τόσο υψηλό επίπεδο. Παραδείγματος χάριν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χρησιμοποίησε στοιχεία της Ρ/Καθολικής οργάνωσης «Kirche in Not», σύμφωνα με τα οποία από κάθε 100 περιπτώσεις εκδήλωσης της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας 75 είναι διακρίσεις σε βάρος των χριστιανών ή δολοφονίες αυτών. Κάθε χρόνο περίπου 170 χιλιάδες χριστιανοί πέφτουν θύματα του θρησκευτικού εξτρεμισμού. Είναι φοβεροί και τραγικοί αριθμοί. Και, βέβαια, όλοι εμείς καθώς και κρατικές ηγεσίες των Ευρωπαϊκών χωρών βρισκόμαστε ενώπιον ενός πάρα πολύ σοβαρού προβλήματος».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ υπογράμμισε ότι στην Ευρώπη καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες για την επίτευξη της ανεκτικότητας απέναντι στους μουσουλμάνους, διότι το Ισλάμ είναι μέρος της Ευρωπαϊκής θρησκευτικής κληρονομιάς: στο διάβα των αιώνων οι μουσουλμάνοι μαζί με εκπροσώπους των άλλων παραδοσιακών θρησκειών έμειναν στην Ευρώπη. Είναι πολύ εύλογο να ζητήσουμε από τις ισλαμικές χώρες και συγκεκριμένα στη Μέση Ανατολή, να σέβονται τα δικαιώματα των χριστιανών. «Όμως η αντίδραση της Αιγύπτου στη δήλωση του Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ΄ για την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων των χριστιανών ήταν πολύ σκληρή: έγινε λόγος για την ανάμειξη στα εσωτερικά της χώρας. Αλλά εάν η Πολιτεία δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών της πρέπει να ληφθούν έκτακτα μέτρα. Σήμερα διαπιστώνουμε τη μαζική έξοδο των χριστιανών από τις χώρες, οι οποίες υπήρξαν κοιτίδες του χριστιανισμού», ανέφερε ο Ιεράρχης.

Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας κάλεσε την ηγεσία της Ρωσίας, των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ και της Ευρωπαϊκής Ενώσεως να μην μείνουν αδιάφοροι απέναντι στην έκδηλη βία σε βάρος των χριστιανών και αντίθετα να τους προστατεύσουν: «Πρέπει να συνειδητοποιηθεί το μέγεθος του προβλήματος και αυτός ο παράγοντας πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη στην εξωτερική πολιτική. Με άλλα λόγια, όπως αναφέρεται στο ψήφισμα, εάν παρέχουμε βοήθεια σε αυτές τις χώρες, σε αντάλλαγμα πρέπει ζητήσουμε να εγγυώνται  την ομαλή μεταχείριση των χριστιανών, δηλαδή χωρίς διωγμούς και διακρίσεις».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ χαρακτήρισε ως «παραχάραξη της θρησκείας» τον φονταμενταλισμό και τον ριζοσπαστισμό, διότι κάθε θρησκεία πρέπει να καλεί τους ανθρώπους σε ειρήνη και την ειρηνική συνύπαρξη. «Όταν ένας τρομοκράτης με εκρηκτικά πάνω στο κορμί του έρχεται στο αεροδρόμιο για να εκραγεί ο ίδιος και να σκοτώσει ανθρώπους, αυτό δεν έχει καμία σχέση με θρησκεία. Ο σκοπός ηγετών όλων των παραδοσιακών ομολογιών να πολεμήσουν τον ριζοσπαστισμό, να τον κατηγορούν και να δηλώνουν επίσημα ότι οι δράστες δεν έχουν καμία σχέση με θρησκεία και ότι πρόκειται για μια διεστραμμένη κατανόηση της θρησκείας», επεσήμανε ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕΣ η προστασία των χριστιανών σε ορισμένα μέρη του κόσμου πρέπει να έχει συστηματικό χαρακτήρα: «Δεν πρέπει να περιοριζόμαστε μόνο στο επίπεδο των ψηφισμάτων και λόγων. Πρέπει να εφαρμόζονται οικονομικές κυρώσεις, να ασκείται η πολιτική επίδραση μέχρι την αλλαγή της καταστάσεως. Εάν μια ή άλλη χώρα θέλει να ζει στον πολιτισμένο κόσμο, να εκμεταλλεύεται τα αγαθά του και να δέχεται την υλική βοήθεια, πρέπει να συμμορφώνεται με τα σύγχρονα πολιτιστικά κριτήρια».

Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας επίσης τόνισε ότι Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία  διεξάγει συνεχή διάλογο με τον ισλαμικό κόσμο: «Στα πλαίσια της Ρωσίας και της Κοινοπολιτείας των Ανεξαρτήτων Κρατών λειτουργεί διαθρησκειακό συμβούλιο, το οποίο συνέρχεται σε τακτικές συνεδρίες. Οι συναντήσεις αποβλέπουν όχι στο θεολογικό διάλογο αλλά ακριβώς στην ειρηνική συνύπαρξη των χριστιανών, μουσουλμάνων και εκπροσώπων των άλλων θρησκειών στο κανονικό μας έδαφος».

«Οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι ηγέτες πρέπει να λένε στο ποίμνιό τους ότι ζούμε σε ένα πολυεθνικό και πολυομολογιακό κόσμο. Κάθε έχθρα και βία σε βάρος των αλλοθρήσκων θα αντιχτυπήσει αργά ή σύντομα τους ομοθρήσκους. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την τρομοκρατική επίθεση πεθαίνουν οπαδοί των διάφορων θρησκειών. Η βόμβα δεν επιλέγει: εκρήγνυται και πεθαίνουν όσοι ευρίσκονται δίπλα της», έκλεισε ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.