Δήλωση του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, Προέδρου του ΤΕΕΣ σχετικά με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου “Για την κατάσταση των χριστιανών υπό το φως της προστασίας της ελευθερίας της θρησκείας”
Προ ολίγων ημερών το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιχείρησε ένα άνευ προηγουμένη διάβημα εγκρίνοντας ψήφισμα «Για την κατάσταση των χριστιανών υπό το φως της προστασίας της ελευθερίας της θρησκείας». Για πρώτη φορά ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνώρισε την ύπαρξη των διωγμών εναντίον των χριστιανών ανά τον κόσμο.
Σε σχέση με τα παραπάνω ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας προέβη σε σχόλια τα οποία δημοσιεύονται πλήρως παρακάτω:
Στις 19 και 20 Ιανουαρίου 2011 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συζητήθηκαν οι πολλαπλές περιπτώσεις βίας κατά των χριστιανών σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το απόγευμα, στις 19 Ιανουαρίου, οι Ευρωβουλευτές άναψαν κεριά σε ανάμνηση των θυμάτων των πρόσφατων τρομοκρατικών ενεργειών. Στις 20 Ιανουαρίου 2011 ενεκρίθη το ψήφισμα «Για την κατάσταση των χριστιανών υπό το φως της προστασίας της ελευθερίας της θρησκείας», η οποία καταδικάζει δολοφονίες και διακρίσεις εις βάρος των χριστιανών σε διάφορες χώρες και ειδικά στην Αίγυπτο, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, το Ιράν, το Ιράκ, τις Φιλιππίνες. Στοιχεία, τα οποία ανακοινώθηκαν από τους Ευρωβουλευτές, επιβεβαιώνουν σκληρότατους διωγμούς τους οποίους υφίστανται οι χριστιανοί στις ως άνω χώρες. Ψήφισμα, το οποίο έχει αποδέκτες τις Κυβερνήσεις και τα Κοινοβούλια αυτών, ενεκρίθη από την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου. Υπερψήφισαν εκπρόσωποι όλων των πολιτικών κομμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με την επιθυμία των Ευρωβουλευτών, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσεως θα συστηθεί ένα μόνιμο όργανο αρμόδιο για την παρακολούθηση των εξελίξεων σχετικά με τη θρησκευτική ελευθερία στον κόσμο και την ετήσια ενημέρωση των θεσμών της ΕΕ και του ευρέως κοινού για τις περιπτώσεις καταπιέσεως της ελευθερίας της συνειδήσεως από τις αρχές ή κοινωνικές δυνάμεις των διαφόρων χωρών.
Η άμεση αφορμή για την υιοθέτηση του ψηφίσματος ήταν η τρομοκρατική ενέργεια σε μια από τις κοπτικές Εκκλησίες της Αλεξάνδρείας την 1 Ιανουαρίου ε.ε. Ως αποτέλεσμα σκοτώθηκαν 21 άτομα και 97 τραυματίσθηκαν. Μια εβδομάδα αργότερα οι Υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας στην κοινή επιστολή προς την Ύπατη Εκπρόσωπο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάτριν Αίσον ζήτησαν αντίδραση εκ μέρους της ευρωπαϊκής κοινότητας.
Το ψήφισμα της Ευρωβουλής έχει επαναστατικό χαρακτήρα για τους ακόλουθους λόγους. Για πρώτη φορά οι Ευρωβουλευτές αποφάνθηκαν δυνατά επί ενός θέματος, το οποίο μέχρι σήμερα προτιμούσαν να αποσιωπούν. Επομένως ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέβη σε αναγνώριση των διωγμών κατά των χριστιανών ανά τον κόσμο. Παλαιότερα ήταν μόνο ορισμένοι πολιτικοί, οι οποίοι μάλιστα περιορίζονταν στις αναφορές των επί μέρους παραβιάσεων των δικαιωμάτων των χριστιανών σε μια ή σε άλλη χώρα. Ενώ τώρα ανοιχτά γίνεται λόγος για την εφαρμογή στρατηγικής των επί μέρους τρομοκρατικών οργανισμών και φονταμενταλιστικών κινημάτων που αποβλέπουν στην εξόντωση ή την εκτόπιση των χριστιανών, οι οποίοι μένουν στις ισλαμικές χώρες ως «πέμπτη φάλαγγα» της Δύσεως.
Επιπλέον, για πρώτη φορά ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο έργο ατόμων, τα οποία ασχολούνται με συλλογή αντικειμενικών στοιχείων σχετικά με διωγμούς εναντίον των χριστιανών ανά τον κόσμο. Ειδικά, για πρώτη φορά σε ένα πολιτικό χώρο αυτού του επιπέδου κοινοποιήθηκαν επισήμως στοιχεία, τα οποία παρουσιάζονται στην ετήσια αναφορά της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Kirche in Not». Σύμφωνα με την έρευνά της, τα τελευταία χρόνια από 100 θύματα των διαφόρων εκδηλώσεων της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας 75 είναι οι χριστιανοί. Είναι μια φοβερή στατιστική.
Στο ψήφισμά του με αποδέκτες τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα προτείνει συγκεκριμένους τρόπους ασκήσεως επιρροής στην κατάσταση. Οι αρχές που τους διέπουν είναι απλές: χρήματα και επιχειρήσεις ως ανταλλαγή του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι οικονομικές συμφωνίες ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κράτη, όπου καταγράφηκαν παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας των χριστιανών και άλλων χριστιανικών μειονοτήτων πρέπει να συνάπτονται μόνο με προϋπόθεση βελτιώσεως της θέσεως των περιορισμένων στα δικαιώματά τους θρησκευτικών ομάδων.
Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι ανάγκη οι Ευρωπαϊκές χώρες να προστατεύουν τα δικαιώματα των χριστιανών, οι οποίοι υφίστανται διωγμούς για την πίστη τους σε διάφορες γωνιές του κόσμου. Οι εκπρόσωποι των αρχών και των κοινωνικών κινημάτων της Ευρώπης ζητούν αποφασιστική καταδίκη της βίας εναντίον των χριστιανών και κάνουν λόγο για την άσκηση πιέσεως σε χώρες, όπου καταπατούνται τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων.
Σήμερα γινόμαστε μάρτυρες όχι απλά απαράδεκτων περιπτώσεων της βίας εις βάρος των χριστιανών, αλλά και της φυσικής τους εξόντωσης. Το αίμα των χριστιανών και πάλι στάζει στη γή της βιβλικής ιστορίας και των τόπων των ενδόξων αγώνων πολλών μαρτύρων και ομολογητών της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον Λατίνο συγγραφέα του 2 αιώνα Τερτυλλιανό, «το αίμα των μαρτύρων είναι ο σπόρος του χριστιανισμού». Η φύση της χριστιανικής πίστεως είναι έτσι, ώστε κάθε βία εναντίον της συνειδήσεως και των θρησκευτικών συναισθημάτων του χριστιανού, δεν βλάπτει την πίστη, αλλά αντίθετα, την ενισχύει. Και όμως αυτό δε σημαίνει ουδόλως ότι πρέπει ήρεμα να παρακολουθούμε τα κακουργήματα εις βάρος των χριστιανών. Κάθε αυτή η περίπτωση πρέπει να γίνει αντικείμενο της επιμελημένης έρευνας, της συζήτησης από την κοινωνία και του ενδιαφέροντος εκ μέρους των ηγετών των παραδοσιακών θρησκειών.
Οι τελευταίες πράξεις βίας εις βάρος των χριστιανών σε μια σειρά κρατών δεν αφήνουν αδιάφορες όχι μόνο τις χριστιανικές κοινότητες του κόσμου, αλλά και τους μουσουλμάνους, τους Ιουδαίους και εκπροσώπους των άλλων παραδοσιακών θρησκειών. Παράδοξα, αλλά είναι γεγονός ότι οι ειδήσεις για τις καταπιέσεις των χριστιανών έρχονται από εκείνες τις περιοχές του κόσμου, όπου οι εκπρόσωποι πολλών διαφόρων θρησκειών επί αιώνες συνυπήρχαν ειρηνικά και πράξεις της χριστιανοφοβίας, της ισλαμοφοβίας και του αντισημιτισμού πάντα καταδικάζονταν απερίφραστα από θρησκευτικούς ηγέτες των παραδοσιακών κοινοτήτων.
Στο εγκριθέν ψήφισμα υπάρχει εκτενής αναφορά στην ανάγκη του σεβασμού της θρησκευτικής ελευθερίας, η οποία κατοχυρώθηκε από τα θεμελιώδη διεθνή και ευρωπαϊκά έγγραφα, περιλαμβάνεται η πρόταση για τη δημιουργία μηχανισμών παρακολούθησης αυτής. Αλλά αυτές σπουδαίες και επίκαιρες εκκλήσεις θα οδηγήσουν στα ζητούμενα αποτελέσματα σε περίπτωση εάν συνεπάγονται τη δημιουργία του αποτελεσματικού και τακτικού μηχανισμού διαλόγου των θρησκευτικών κοινοτήτων με εθνικές και διεθνείς δομές. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλίο απευθύνει αυτή την πρόταση σχετικά με την ανάπτυξη αυτού του διαλόγου με βάση το άρθρο 17 για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλους τους θεσμούς της ΕΕ. Και όμως πρέπει θα θυμόμαστε ότι η παρακολούθηση της θρησκευτικής ελευθερίας στην Ευρώπη και στον κόσμο πρέπει να ευρίσκεται σε αλληλοσυμπληρωματική σχέση με τον διάλογο των διεθνών δομών με τις θρησκευτικές κοινότητες.
Στη διάρκεια των τελευταίων ετών η δημιουργία αυτού του μηχανισμού ευρίσκετο στο επίκεντρο της εξωτερικής δράσεως της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Κάποτε για την προώθηση αυτής της ιδέας συστάθηκαν Γραφεία του Πατριαρχείου Μόσχας στους κορυφαίους Ευρωπαϊκούς οργανισμούς στη Νέα Υόρκη, στη Γενεύη, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Η προστασία της χριστιανικής κληρονομιάς και των δικαιωμάτων των χριστιανών συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες του έργου αυτών των εκκλησιαστικών δομών. Αυτά είναι και τα θέματα της βασικής ημερήσιας διάταξης της συνεργασίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους διαχριστιανικούς οργανισμούς.