Τρισάγιο στη μνήμη του Πατριάρχη Αλεξίου Β΄με αφορμή τη συμπλήρωση δυο ετών από την κοίμησή του τέλεσε μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, στις 5 Δεκεμβρίου 2010, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.

Στο λόγο του ο Ιεράρχης αναφέρθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε εκείνη την ημέρα με το προσωπικό της κατοικίας του Προκαθημένου της Ρωσικής Εκκλησίας προτού μάθει για την εκδημία του. Ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας είχε τακτική  τηλεφωνική επαφή με τον Πατριάρχη Αλέξιο εκείνο το διάστημα εν όψη της υπό προετοιμασία επικείμενης επίσημης επίσκεψης του τελευταίου στην Αυστρία. Τελευταία φορά ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας, τότε ως Επίσκοπος Βιέννης και Αυστρίας, είχε συνάντηση με τον Πατριάρχη στο Μόναχο της Γερμανίας πέντε μέρες πριν κοιμηθεί.

Εν συνεχεία ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ υπογράμμισε ότι «ο μακαριστός Πατριάρχης Αλέξιος ανάλωσε ολόκληρη τη ζωή του, από τη νηπιακή ηλικία έως την τελευταία ημέρα, στη διακονία της Εκκλησίας και ο καθένας από μας μπορεί να παραδειγματιστεί από τη ζωή του».

Από νέος άρχισε να υπηρετεί την Εκκλησία του Χριστού ο μακαριστός Πατριάρχης Αλέξιος πρώτα ως απλός ενοριακός ιερέας στην Εσθονία υπό τις λιτές συνθήκες. Ύστερα, πολύ νέος ακόμα εξελέγη Επίσκοπος και επί εικοσιπενταετία διαποίμανε  τη Μητρόπολη Ταλλίνης και Εσθονίας, επί σειρά ετών τη Μητρόπολη Λένινγκραντ. Επίσης επί πολλά χρόνια διατέλεσε Πρωτοσύγκελος του Πατριαρχείου Μόσχας. Στην Τοπική Κληρικολαϊκή Σύνοδο του 1990, όπου ως απεσταλμένος της επαρχίας Βίλνο και Λιθουανίας συμμετείχε και ο τότε ιερομόναχος Ιλαρίωνας (νυν Μητροπολίτης Ιλαρίωνας) εξελέγη Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών.

«Πατριάρχευσε επί σχεδόν είκοσι έτη. Στο διάστημα αυτό άλλαξε ριζικά η ζωή της Ρωσικής Εκκλησίας και εκείνων των χωρών, οι οποίες υπάγονται στην κανονική της δικαιοδοσία έτσι ώστε μπορούμε, ακολουθώντας τον Πατριάρχη Κύριλλο να πούμε ότι ο Πατριάρχης Αλέξιος παρέδωσε εντελώς διαφορετική Εκκλησία από εκείνη την οποία παρέλαβε. Την παρέλαβε εξαντλημένη μετά από τους διωγμούς και τις καταπιέσεις των εβδομήντα ετών, η εκκλησιαστική αναβίωση μόλις ξεκίνησε. Το 1988, κατά τους εορτασμούς της χιλιετηρίδας της βαπτίσεως της Ρωσίας, όταν για πρώτη φορά άρχισαν να μιλάνε ανοιχτά για την Εκκλησία, κάπου εξακολουθούσαν να καταστρέφουν Ιερούς Ναούς.

Σήμερα μετά την ριζική αλλαγή της θέσεως της Εκκλησίας είναι παρούσα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, σημειώθηκε άνευ προηγουμένου αύξηση στον αριθμό των Ιερών Ναών, Μονών, Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Εκκλησίας. αρκεί να πούμε ότι στο τέλος της δεκαετίας του 1980 ολόκληρη η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αριθμούσε μόνο 18 Ιερές Μονές, ενώ σήμερα περισσότερες από 800. Και μάλιστα πρόκειται για μια εποχή, κατά την οποία, όπως υποστηρίζουν, μειώθηκε το ενδιαφέρον για το χριστιανισμό και η νεολαία δήθεν δεν ενδιαφέρεται για την Εκκλησία.

Ο μακαριστός Πατριάρχης Αλέξιος ήταν μι εξέχουσα μορφή, τον οποίο γνώρισε ολόκληρη η ρωσική κοινωνία και χώρα. Είχε πολλά καταπληκτικά προσόντα. Μπορεί να μην ήταν δεινός κήρυκας, αλλά όσοι εργάστηκαν δίπλα του, επικοινωνούσαν μαζί του γνωρίζουν το βάθος της σοφίας και των γνώσεων, το οποίο είχε σε όσα αφορούσαν την εκκλησιαστική ζωή. Ο Πατριάρχης Αλέξιος γνώριζε την εκκλησιαστική κατάσταση σε πολλές από 150 επαρχίες της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε μικρές λεπτομέρειες.

Όλες τις δυνάμεις του αφιέρωσε στη διακονία της Εκκλησίας, δεν είχε καθόλου προσωπική ζωή, ίσως και πέθανε εξ αμελείας, διότι του άρεσε τα βράδια και τις νύχτες να μείνει μόνος του, και δεν άφηνε κανένα να μείνει δίπλα του για να προσεύχεται και στοχάζεται τα θεία έστω και τη νύχτα.

Σήμερα ο μακαριστός Πατριάρχης Αλέξιος παρίσταται ενώπιον του Θρόνου του Θεού προσευχόμενος για την Εκκλησία του, για το έργο, το οποίο επιτελούσε ο ίδιος και εξακολουθεί να επιτελούν ο διάδοχός του Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος, Επίσκοποι και ιερείς, τους οποίους χειροτόνησε. Τα τέσσερα πέμπτα ή μάλλον τα πέντε έκτα των σημερινών ιερέων της Ρωσικής Εκκλησίας χειροτονήθηκαν κατά την Πατριαρχία του Αλεξίου Β΄.

Ενθυμούμενοι την εντολή του Αποστόλου μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, (Εβρ. 13. 7), σήμερα, την ημέρα της κοιμήσεως του μακαριστού Πατριάρχη Αλεξίου, τον ενθυμούμεθα ως καθοδηγητή μας, ως άνθρωπο, τον οποίο πάντα θα έχουμε στην καρδιά μας εμείς, ποιμένες και ποίμνιο, όλοι οι πιστοί της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Εύχομαι ο Θεός να μας δώσει να ακολουθούμε την ίδια πορεία, την οποία ακολούθησε ο μακαριστός Πατριάρχης Αλέξιος και ακολουθεί ο νυν Πατριάρχης Κύριλλος, μιμούμενοι την πίστη τους, την ευλάβεια, την μετά παρρησίας προσευχή και την απόλυτη αφοσίωση στο έργο και λόγο του Θεού. Αμήν».