Μητροπολίτης Ιλαρίωνας: Στην τακτοποίηση της θέσης της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ελπίζουμε στα περαιτέρω βήματα τόσο εκ μέρους του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, όσο και εκ μέρους της Εσθονικής Πολιτείας
Στα πλαίσια της συνέντευξης τύπου, την οποία παραχώρησε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας στις 25 Νοεμβρίου, ερωτηθείς για τις διορθόδοξες σχέσεις, ο Ιεράρχης αναφέρθηκε ειδικά στις σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
«Είναι αρκετά υψηλό το επίπεδο αλληλοκατανόησης, στο οποίο φτάσαμε. Και εκ των δυο πλευρών παρατηρείται τάση για την αναβάθμιση του επιπέδου αλληλοκατανόησης, ώστε να φύγουμε οριστικά από την κατάσταση ανταγωνισμού και δυσπιστίας, η οποία υπήρχε κατά το παρόν, και να περάσουμε στην κατάσταση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και το σύστημα τακτικών διαβουλεύσεων. Κρίνουμε ότι τα υφιστάμενα ζητήματα και οι διαφωνίες πρέπει να επιλύονται μέσα σε ένα ειρηνικό και αδελφικό διάλογο των δυο Εκκλησιών. Αυτός ο διάλογος ήδη διεξάγεται».
Το Εσθονικό ήταν ένα από τα θέματα τη συζήτησης. Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, τα τελευταία χρόνια στον τομέα δεν σημειώνεται καμία ουσιώδης πρόοδος, και όμως εκείνες οι συμφωνίες, που επιτεύχθηκαν με την Εσθονική Πολιτεία το 2002, καθεαυτές αποτελούν σημαντικό βήμα προς την τακτοποίηση της κατάστασης.
«Και όμως ελπίζουμε στα περαιτέρω βήματα τόσο των Ιεραρχών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, όσο και εκ μέρους της Εσθονικής Πολιτείας, συνέχισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕΣ. Πρώτα από όλα κρίνουμε απαραίτητη άπαξ και δια παντός την επίλυση του θέματος της περιουσίας, την οποία χρησιμοποιεί τώρα η Εσθονική Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας. Ουσιαστικό μέρος αυτής την περιουσίας το χρησιμοποιεί με δικαιώματα μακροπρόθεσμης ενοικίασης. Η Εκκλησία δεν έχει σε πλήρη ιδιοκτησία της πολλές μονάδες, τις οποίες χρησιμοποιεί. Συγκεκριμένα πρόκειται για τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκυ στο Τάλλιν, την Ιερά Μονή Πιούχτιτσυ, ενώ η εκκλησιαστική οντότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως έχει στην πλήρη ιδιοκτησία τις μονάδες τις. Από την άποψή μας αυτή η κατάσταση είναι απαράδεκτη, και μέσα από διάλογο με κρατικές αρχές της Εσθονίας καθώς και με τοπικές αρχές των πόλεων, όπου υπάρχουν ενορίες της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας, θα επιδιώκουμε την παραχώρηση στην πλήρη ιδιοκτησία της Εκκλησίας αυτών των ακινήτων».
Σύμφωνα με τον κ. Ιλαρίωνα αυτή τη στιγμή υπάρχουν δυο μορφές ιδιοκτησίας ως προς αυτά τα ακίνητα: υπάρχουν Ναοί, ιδιοκτήτης των οποίων είναι το Εσθονικό κράτος, υπάρχουν και άλλοι των οποίων ιδιοκτήτες οι δημοτικές αρχές. Η λύση του θέματος για την παραχώρηση των μονάδων της δεύτερης κατηγορίας στην ιδιοκτησία της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας εξαρτάται από τον τοπικό δήμο ενώ η λύση για παραχώρηση των μονάδων της πρώτης κατηγορίας εξαρτάται από την Πολιτεία. «Ως προς τις μονάδες της πρώτης κατηγορίας εκ μέρους των Εσθονικών αρχών υπάρχει προθυμία να εξετάσουν το θέμα με προϋπόθεση εάν η εκκλησιαστική οντότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως θα δεχθεί αυτό, ενώ μέχρι σήμερα προέβαλε αντιρρήσεις. Για το λόγο αυτό θα συνεχίζουμε το διάλογο».
Ενημερώνοντας για την πρόσφατη του επίσκεψη στη χώρα και τις συναντήσεις με τον Μητροπολίτη Ταλλίνης και πάσης Εσθονίας Κορνίλιο, καθώς και με εκπροσώπους των κρατικών αρχών ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας εξέφρασε την άποψή του ως εξής: «Κατά τη γνώμη μου υπάρχει προθυμία για βήματα προς την τακτοποίηση αυτής της καταστάσεως».