Στα πλαίσια της επισήμου επισκέψεώς του, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος επισκέφθηκε στις 26 Μαΐου 2010 το Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας όπου συναντήθηκε με φοιτητές του Πανεκκλησιαστικού Τμήμα Μεταπτυχιακών και Διδακτωρικών Σπουδών.

Στην είσοδο του Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως υποδέχθηκε ο Πρύτανης του Πανεκκλησιαστικού Τμήματος Μητροπολίτης Βολοκολάσμκ Ιλαρίων.

Στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων ο Μητροπολίτης Ιλαρίων καλωσόρισε τον υψηλό επισκέπτη εκ μέρους του σώματος των καθηγητών, φοιτητών και όλων των παρόντων ως εξής:
«Παναγίωτατε! Χαίρομαι να Σας καλωσορίσω στο Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, το οποίο δεν επισκέπτεστε για πρώτη φορά. Θα ήθελα να σας συστήσω τους φοιτητές του Πανεκκλησιαστικού Τμήματος Μετεπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος. Αυτή η θεολογική σχολή συστάθηκε στις 31 Μαρτίου 2009 με πρωτοβουλία του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου και με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Εκκλησίας.

Βλέπετε μπροστά σας τους πρώτους φοιτητές ανάμεσα σους οποίους είναι ένας Επίσκοπος, μερικοί Αρχιμανδρίτες και Ηγούμενοι, ιερείς, μοναχοί και λαϊκοί. Αυτή η σχολή ανήκει πλέον στον καινούργιο αιώνα. Διδάσκουμε τους φοιτητές μας σύμφωνα με τα καινούργια πρότυπα της μόρφωσης.

Προσπαθούμε να προσφέρουμε στους φοιτητές μας την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διαλέξεις από διακεκριμένες προσωπικότητες, περίφημους επιστήμονες για να εμπλουτίσουν την εμπειρία τους και να διευρύνουν τις γνώσεις τους στο θεολογικό τομέα, στον τομέα της εκκλησιαστικής διοίκησης και των εξωτερικών σχέσεων.

Εκ μέρους των διδασκόντων και διδασκομένων θα ήθελα και πάλι να καλωσορίσω καρδιακά την Παναγιώτητά Σας», ανέφερε ο Πρύτανης του Πανεκκλησσιαστικού Τμήματος Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών.

Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Βαρθολομαίος έκανε ομιλία στους φοιτητές με θέμα «Κόσμος ως μυστήριο. Θεολογική και πνευματική προσέγγιση του κόσμου».

Μετά το πέρας της ομιλίας ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως απευθύνθηκε και πάλι στους φοιτητές, τονίζοντας ότι χαίρεται για το γεγονός ότι η επίσκεψη στο Τμήμα Εξωτερικών Σχέσεων εντάχθηκε στο πρόγραμμα της παραμονής του στη Ρωσία. Για πρώτη φορά επισκέφτηκε το Τμήμα πριν από 17 χρόνια. Επίσης εξέφρασε την εκτίμηση του για το έργο το οποίο επιτελείται από το Τμήμα και έχει ως αποστολή την ανάπτυξη των αδελφικών επαφών τόσο με τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, όσο και με τους ετερόδοξους χριστιανούς και ομολογίες υπό την αιγίδα του Πατριάρχη Κυρίλλου.

Σύμφωνα με τη γνώμη του Οικουμενικού Πατριάρχη η Εκκλησία έχει ανάγκη από τα νέα στελέχη, καλά καταρτισμένα και μορφωμένα για μια καρποφόρα διακονία της Εκκλησίας.

Ακόμα αναφέρθηκε στο θέμα του περιβάλλοντος, με το οποίο το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ασχολείται εδώ και χρόνια υπό το φως της διδασκαλίας για το Θεό Δημιουργό, ώστε να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους.
«Στις ημέρες αυτές στη Ρωσία χαίρομαι πολύ να βλέπω τη συνεργασία της Εκκλησίας με τους ανθρώπους της επιστήμης, της κοινωνίας και τους πολιτικούς. Η Αυτού Αγιώτητα συναντήθηκε χθες με πολλούς εκπροσώπους της ρωσικής κοινωνίας. Εκτιμούμε ψηλά αυτά τα ανοίγματα του Πατριάρχη Κυρίλλου», είπε ο Πατριάρχης.

Δεν επιτρέπεται τον 20 αιώνα η Εκκλησία να περιορίζεται μέσα στους τοίχους της, ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, και πρόσθεσε ότι συγχαίρει τον Πατριάρχη Κύριλλο και τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα και τους συνεργάτες του με την αρχή της λειτουργίας του Πανεκκλησιαστικού Τμήματος Μεταπτυχιακών και Διδακτωρικών Σπουδών.

Από την πλευρά του ο Μητροπολίτης Ιλαρίων ευχαρίστησε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την επίσκεψη του και την ομιλία στους φοιτητές. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕΣ ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως με την ομιλία του έδωσε σαφή απάντησε γιατί ένας ορθόδοξος χριστιανός και ένας ορθόδοξος ηγέτης πρέπει να ασχολείται με οικολογικά θέματα. Ο Πρύτανης του Πανεκκλησιαστικού Τμήματος επίσης ευχήθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη καλή δύναμη και βοήθεια του Θεού στην υπεύθυνη και υψηλή του διακονία.

Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε η ανταλλαγή δώρων και εν συνεχεία Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και τα μέλη της συνοδείας μετέβησαν στο γραφείο του Μητροπολίτη Ιλαρίωνος για μια αδελφική επικοινωνία.